ଛଉ ନାଚ

ଛଉ ନାଚ (ଛଉ ନାଟ) ଏକ ଯୁଦ୍ଧଭିତ୍ତିକ ଭାରତୀୟ ନାଟ ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାରୁ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଛି ।

ଛଉ
ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଛଉରେ ରାଧାକୃଷ୍ଣଙ୍କ ରାସଲୀଳା
ମାଧ୍ୟମ	ଗୀତ-ନାଟ
ପ୍ରକାର	ମୟୂରଭଞ୍ଜ (ଓଡ଼ିଶା), ପୁରୁଲିଆ (ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ), ଷଢ଼େଇକଳା (ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ)
ସଂସ୍କୃତି	ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି
ସୃଷ୍ଟି	ଓଡ଼ିଶା, ଭାରତ
ସମୟ କାଳ	ମଧ୍ୟଯୁଗ

ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଛଉ ନାଚ ପରିବେଷଣ କରୁଛନ୍ତି ଇଲିଆନା ସିତାରିଷ୍ଟ ।

ପ୍ରକାର

ଛଉ ନାଚରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ଖଣ୍ଡା ଓ ଢାଲ ।

ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନି ପ୍ରକାରର:

• ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଛଉ

ଏହା ମୟୂରଭଞ୍ଜରୁ ଜନ୍ମଲାଭ କରିଛି । ଏଥିରେ ନାଟ ସାଙ୍ଗରେ ତୁରୀ, ମାଦଳ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରର ବାଦନକରି ନାଚମାଧ୍ୟମରେ ଯୁଦ୍ଧର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥାଏ ।

• ଷଢ଼େଇକଳା ଛଉ

ଏହା ପୁରାତନ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଏବେକାର ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଷଢ଼େଇକଳାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

• ପୁରୁଲିଆ ଛଉ

ଏହା ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ପୁରୁଲିଆଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

ଛଉ ଶବ୍ଦର ଜନ୍ମ

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସାହିତ୍ୟିକ ଓ ଗବେଷକ ସୀତାକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଅନୁସାରେ "ଛଉ" ଶବ୍ଦ ଓଡ଼ିଆ ଶବ୍ଦ "ଛାଉଣି"ରୁ ଆସିଅଛି ଯାହାର ଅର୍ଥ ସେନାଛାଉଣି ଓ ଏହା ରାଜାରାଜୁଡ଼ା ସମୟର ସେନାମାନଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧକଳାରୁ ଜନ୍ମ ନେଇଛି।

ଛଉ ନୃତ୍ୟରେ ପୁରସ୍କାରପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ଗଣ

ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାର

1. ପଣ୍ଡିତ ଗୋପାଳ ପ୍ରସାଦ ଦୁବେ (୨୦୧୧)(ଝାରଖଣ୍ଡ)
2. ମକର ଧ୍ୱଜ ଦାରୋଗା (୨୦୧୧) (ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ)

ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର

1. ସୁଧେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂଦେଓ (୧୯୬୩) (ଷଢେଈକଳା ଛଉ)
2. ଅନନ୍ତ ଚରଣ ସାଈ (୧୯୭୧)(ମୟୂରଭଞ ଛଉ)
3. କୃଷ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ର ନାୟକ (୧୯୭୫) (ମୟୂରଭଞ ଛଉ)
4. କେଦାରନାଥ ସାହୁ (୧୯୮୧) (ଷଢେଈକଳା ଛଉ)
5. ଗମ୍ଭୀର ସିଂ ମୁରା (୧୯୮୨) (ପୁରୁଲିଆ ଛଉ)
6. ମଦନ ମୋହନ ଲେଂକା (୧୯୮୭)(ମୟୂରଭଞ ଛଉ)
7. ଶ୍ରୀ ହରି ନାୟକ (୧୯୮୮)(ମୟୂରଭଞ ଛଉ)
8. ବିକ୍ରମ କୁମ୍ଭକାର (୧୯୯୦) (ମୟୂରଭଞ ଛଉ)
9. ଚନ୍ଦ୍ର୍ ଶେଖର ଭଞ(୧୯୯୧)(ମୟୂରଭଞ ଛଉ)
10. ଶଶଧର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ (୨୦୦୪) (ଷଢେଇକଳା ଛଉ)

ଭୁବନେଶ୍ୱର ଉତ୍କଳ ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଛଉ ପରିବେଷଣ କରୁଛନ୍ତି ଏକ ସଙ୍ଗୀତ ଦଳ ।

ଅଧିକ ତ‌ଥ୍ୟ

• Mauyrbhanj district website with information on Chhau
• Chau: The Rare Mask Dances Archived 2006-10-07 at the Wayback Machine.