"ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ" ପୃଷ୍ଠାର ସଂସ୍କରଣ‌ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତଫାତ

ଭାରତୀୟ ସ୍ୱୟଂ ଶାସନ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଏକ ଜନ-ଆଧାରିତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା ଯାହା ସମାଜର ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥିଲା ​​| ଏହା ମଧ୍ୟ ନିରନ୍ତର ଆଦର୍ଶଗତ ବିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅତିକ୍ରମ କଲା | ଯଦିଓ ଏହି ଅଭିଯାନର ମୂଳ ଧାରଣା ଉପନିବେଶ ବିରୋଧୀ ଥିଲା, ଏହା ଏକ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ, ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ, ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ଏବଂ ନାଗରିକ-ଉଦାରବାଦୀ ରାଜନୈତିକ ଗଠନ ସହିତ ସ୍ୱାଧୀନ ପୁଞ୍ଜିପତି ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶର ଏକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଦ୍ୱାରାଦୃଷ୍ଟିକୋଣଦ୍ୱାରା ସମର୍ଥିତ ଥିଲା। ୧୯୩୦ ଦଶକ ପରେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଏକ ଦୃଢ଼ ସମାଜବାଦୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କଲା | ଏହି ବିଭିନ୍ନ ଗତିବିଧିର କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷରେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଅଧିନିୟମ ୧୯୪୭ କୁ୧୯୪୭କୁ ଆଗେଇ ନେଇଥିଲା, ଯାହା ଭାରତରେ କ୍ଷମତା ଏବଂ [[ପାକିସ୍ତାନ]]<nowiki/>ର ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୫୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତ ଏକ ଡୋମିନିଅନ୍ ଅଫ୍ କ୍ରାଉନ୍ ରହିଲା, ଯେତେବେଳେ [[ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ]] କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା, ଭାରତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲା; ୧୯୫୬ ପରେ ପାକିସ୍ତାନ ଏହାର ପ୍ରଥମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ସମ୍ବିଧାନ ଗ୍ରହଣ କଲା । ୧୯୭୧ ରେ, ପୂର୍ବ ପାକିସ୍ଥାନ, [[ବାଂଲାଦେଶ]]<nowiki/>ର ପିପୁଲ୍ସ ରିପବ୍ଲିକ୍ ଭାବରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଘୋଷଣା କରିଥିଲା ।

ୟୁରୋପୀୟ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ପ୍ରଥମେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଭ୍ରମଣକାରୀ [[ଭାସ୍କୋ ଡା ଗାମା]]<nowiki/>ଙ୍କ ଦ୍ୱାରାଙ୍କଦ୍ୱାରା ୧୪୯୮ ମସିହାରେ କାଲିକଟ୍ ବନ୍ଦରରେ ଲାଭଜନକ ମସଲା ବାଣିଜ୍ୟ ସନ୍ଧାନରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । ଏକ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପରେ, ଡଚ୍ ଏବଂ ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଆଉଟପୋଷ୍ଟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରଥମ ଇଂରାଜୀ ବାଣିଜ୍ୟ ପୋଷ୍ଟ ୧୬୧୩ ମସିହାରେ ସୁରଟରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା। <ref><nowiki>{{Harvnb | Heehs | 1998 | p = 9} }</nowiki></ref> ସପ୍ତଦଶ ଏବଂ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ, ବ୍ରିଟିଶ ଏସିଆର ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ବାଣିଜ୍ୟିକ ପୋଷ୍ଟ ସମେତ ଇଂରାଜୀ ଉପନିବେଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ ଆସିଲା | ବ୍ରିଟିଶ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ୟୁନିଅନ୍ ଅଫ୍ ଇଂଲଣ୍ଡ ଏବଂ ସ୍କଟଲାଣ୍ଡ୍ ୧୭୦୭ରେ ଉପମହାଦେଶରେ ନିଜକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ | ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମାର୍ଦ୍ଧରେ [[ମୋଗଲ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ]] ର ଅବନତି ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ଏକ ଦୃଢ଼ ସ୍ଥାନ ସ୍ଥାପନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇଥିଲା। <ref><nowiki>{{Harvnb | Heehs | 1998 | pp = 9-10} 5</nowiki></ref> ୧୭୫୭ ମସିହାରେ ପଲାସି ଯୁଦ୍ଧ ପରେ, ଯେଉଁଥିରେ ରବର୍ଟ କ୍ଲାଇଭ ଅଧୀନରେ ଥିବା [[ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ]]<nowiki/>ର ଭାରତୀୟ ସେନା, ସିରାଜ ଉଦ-ଡୌଲା ନବାବଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲା ​​| ବଙ୍ଗଳା କମ୍ପାନୀ ନିଜକୁ ଭାରତୀୟ ବ୍ୟାପାରରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଖେଳାଳି ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କଲା ଏବଂ କିଛି ସମୟ ପରେ ୧୭୬୪ ମସିହାରେ ବକ୍ସର ଯୁଦ୍ଧ ଯୋଗୁଁ ବଙ୍ଗ, [[ବିହାର]] ଏବଂ [[ମେଦିନୀପୁର|ମେଦିନାପୁର]] ଅଂଶ ସମେତ [[ଓଡ଼ିଶା|ଓଡିଶାଓଡ଼ିଶା]]<nowiki/>ର ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାର ହାସଲ କଲା। <ref>{{ହରଭନବ|ହେହ|1998|pp=11–12}}</ref> [[ଟିପୁ ସୁଲତାନ]]<nowiki/>ଙ୍କ ପରାଜୟ ପରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ବ୍ରିଟିଶ ଅଧୀନରେ ଆସିଥିଲା ​​| କମ୍ପାନୀର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ନିୟମ, କିମ୍ବା ଏହାର ପରୋକ୍ଷ ରାଜନୈତିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଅଧୀନରେ ଏକ ସହାୟକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏକ ଅଂଶ ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ ରହିଥିଲା | ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କମ୍ପାନୀ ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଦ୍ୱାରାସାମ୍ରାଜ୍ୟଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡିକର ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ କାବୁ କରି, ସେମାନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ କଲା | ପଞ୍ଜାବରେ ୧୮୪୯ ରେ୧୮୪୯ରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା, ପ୍ରଥମ (୧୮୪୫-୧୮୪୬) ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ଆଙ୍ଗ୍ଲୋ-ଶିଖ (୧୮୪୮-୧୮୪୯) ରେ ଶିଖ ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ପରାଜୟ ପରେ ପଞ୍ଜାବ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନାଧୀନ ଆସିଥିଲା |

ସୟଦ ମୀର ନିସାର ଅଲି ଟିଟୁମିର ଜଣେ ଇସଲାମ ପ୍ରଚାରକ ଯିଏ ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ହିନ୍ଦୁ ଜମିଦାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କୃଷକ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କ ସହିତ ସେ ନାର୍କେଲବେରିଆ ଗ୍ରାମରେ ଏକ ବାଉଁଶ ଦୁର୍ଗ ('ବାନସର କେଲା') ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ, ଯାହା ବଙ୍ଗୀୟ ଜନସମାଜ କିମ୍ବଦନ୍ତୀକୁ ଯାଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶ ସୈନିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାସୈନିକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଦୁର୍ଗର ଧ୍ଵଂସାବଳୀ ପରେ, ଟିଟୁମିର ୧୯ ନଭେମ୍ବର ୧୮୩୧ ରେ୧୮୩୧ରେ ତାଙ୍କର କ୍ଷତରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ।

କମ୍ପାନୀ ଅନୁଭବ କରିଥିବା କଠୋର ପ୍ରତିରୋଧ ମହିଶୁର ଦ୍ୱାରାମହିଶୁରଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା | ଆଙ୍ଗ୍ଲୋ - ମହିଶୁର ଯୁଦ୍ଧ ଏକାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ତିନି ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ପଟେ ମହିଶୁର ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ବ୍ରିଟିଶ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ (ମୁଖ୍ୟତଃ ମାଡ୍ରାସ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି ଦ୍ୱାରାପ୍ରେସିଡେନ୍ସିଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବ)) ଏବଂ ମରାଠା କନଫେଡେରେସି ଏବଂ ହାଇଦ୍ରାବାଦର ନିଜାମଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା | ହାଇଦର ଅଲି ଏବଂ ତାଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ [[ଟିପୁ ସୁଲତାନ]] ପଶ୍ଚିମ, ଦକ୍ଷିଣ ଏବଂ ପୂର୍ବ ଦିଗରୁ ବ୍ରିଟିଶ ଆକ୍ରମଣ ସହିତ ଚାରି ଦିଗରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ମରାଠା ଏବଂ ନିଜାମଙ୍କ ସୈନ୍ୟମାନେ ଉତ୍ତରରୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ଚତୁର୍ଥ ଯୁଦ୍ଧରେ ହାଇଦର ଅଲି ଏବଂ ଟିପୁଙ୍କ ଘର (୧୭୯୯ ମସିହାରେ ଅନ୍ତିମ ଯୁଦ୍ଧରେ ନିହତ ହୋଇଥିଲା) ମହିଶୁର ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ଜିତି ଭାରତର ଅଧିକ ଭାଗକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲା ।

ବୀର ପାଣ୍ଡ୍ୟା କାଟାବୋମ୍ୟାନ୍ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର [[ପଲିଗାର୍]] ଏବଂ [[ତାମିଲନାଡୁ]]<nowiki/>ର ପଞ୍ଚଲାନ୍କୁରିଚିର ମୁଖ୍ୟ ଥିଲେ ଯିଏ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିଲେ। ସେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା କାବୁ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ୧୭୯୯ ମସିହାରେ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା । <ref>{{cite web|url=http: //www.sanmargroup.com/Newsmain/Matrix/June2001/LegVeeraJ01.htm|title=ଦକ୍ଷିଣରୁ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ|url- ସ୍ଥିତି=ମୃତ|archiveurl=https: //web.archive.org/web/20120904104239/http: //www.sanmargroup.com/Newsmain/Matrix/June2001/LegVeeraJ01.htm|archiveate=4 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2012}}</ref> କାଟାବୋମ୍ୟାନ୍ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର ସାର୍ବଭୌମତ୍ଵକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିଥିଲେ । ଧୀରନ୍ ଚିନ୍ନାମାଲାଇ ଜଣେ କଙ୍ଗୁ ନାଡୁ ଅଧିନାୟକ ଏବଂ ତାମିଲନାଡୁର ପାଲାୟାକକର ଯିଏ ପୂର୍ବ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିଥିଲେ। <ref>{{ପୁସ୍ତକ|ଲେଖକ=କେ। ଗୁରୁ ରାଜେଶ|ବର୍ଷ=2015|ଆଖ୍ୟା=ସରଫରୋଶ: ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ଜୀବନର ଏକ ନାଡି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ|url=https: //books.google.com/? Id = c_dLCgAAQBAJ & pg = PT65 & dq = dheeran + chinnamalai # v = onepage & q = dheeran% 20chinnamalai & f = false|ପ୍ରକାଶକ=ଧାରଣା ପ୍ରେସ୍|ପୃଷ୍ଠା=65|isbn=978-93-5206-173-0}}</ref> କାଟାବୋମ୍ୟାନ ଏବଂ ଟିପୁ ସୁଲତାନଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଚିନ୍ନାମାଲାଇ ମରାଠାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ଲୋଡ଼ିଥିଲେ ଏବଂ ମାରୁଥୁ ପାଣ୍ଡିଆର୍ ୧୮୦୦ ମସିହାରେ [[କୋଏମ୍ବାଟୁର]] ରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ସହଯୋଗୀ ଦଳର ସୈନ୍ୟବାହିନୀକୁ ଅଟକାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତେଣୁ ଚିନ୍ନାମାଲାଇ ନିଜେ କୋଏମ୍ବାଟୁର ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ପରାସ୍ତ ହୋଇ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ସୈନ୍ୟବାହିନୀରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଲେ । ଚିନ୍ନାମାଲାଇ [[ଗରିଲା ଯୁଦ୍ଧ]] ରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୮୦୧ ମସିହାରେ କାଭେରୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ, ୧୮୦୨ ମସିହାରେ ଓଡାନାଇଲାଇ ଏବଂ ୧୮୦୪ ରେ୧୮୦୪ରେ ଆରାଚାଲୁରରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ। <ref>{{ସମ୍ବାଦ|url=http: // www.hindu.com/2008/08/02/stories/2008080254520600.htm|title=ଚିନନାମାଲାଇ, କଙ୍ଗୁ ମାଟିର ଅଳ୍ପ ଜଣାଶୁଣା ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ|ଖବରକାଗଜ=ହିନ୍ଦୁ|ତାରିଖ=2 ଅଗଷ୍ଟ 2008}}</ref><gallery widths="200" heights="200">

୧୮୫୭ର ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ ଉତ୍ତର ଏବଂ ମଧ୍ୟ ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀର ଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ବଡ଼ ଧରଣର ବିଦ୍ରୋହ ଥିଲା। ଏହାକୁ ଦମନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର କମ୍ପାନୀକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ। କମ୍ପାନୀର ସେନାରେ ସେବା ସର୍ତ୍ତ ଏବଂ [[କ୍ୟାଣ୍ଟନମେଣ୍ଟ]] ଦିନକୁ ଦିନ ସିପାହୀମାନଙ୍କର ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ କୁସଂସ୍କାର ସହିତ ବିବାଦ ଭିତରକୁ ଆସିଲା। <ref>{{harvnb|ଚନ୍ଦ୍ର|ମୁଖାର୍ଜୀ|ମୁଖାର୍ଜୀ|ମହାଜନ|1989|p=33}}</ref> ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ଉଚ୍ଚ ଜାତିର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରାଧାନ୍ୟତା, ବିଦେଶ ଯାତ୍ରା ହେତୁ ଜାତିର କ୍ଷତି ଅନୁଭବ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଗୁପ୍ତ ଡିଜାଇନର ଗୁଜବ ମଧ୍ୟରେ ଗଭୀର ଅସନ୍ତୋଷ ଦେଖାଦେଇଥିଲା |<ref name="Chandra 1989 34">{{harvnb|ଚନ୍ଦ୍ର|ମୁଖାର୍ଜୀ|ମୁଖାର୍ଜୀ|ମହାଜନ|1989|p=34}}</ref> ସିପାହୀମାନେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର କମ୍ ବେତନ ଏବଂ ଜାତିଗତ ଭେଦଭାବଦ୍ୱାରା ନିରାଶ ହୋଇଥିଲେ, ପଦୋନ୍ନତି ଏବଂ ସୁବିଧା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବ୍ରିଟିଶ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିଲେ ।<ref name="Chandra 1989 34" /> ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନୀୟ ଭାରତୀୟ ଶାସକମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଉଦାସୀନତା ଯେପରିକି [[ମୋଗଲ]] ଏବଂ ପୂର୍ବ - ପେଶୱା ଏବଂ ଆନ୍ଦୋଳନ ରାଜନୈତିକ କାରଣ ଥିଲା ଯାହା ଭାରତୀୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ​​| ମାର୍କେସ୍ ଅଫ୍ ଡାଲହୋସିର ହରଣ ନୀତି, ବ୍ରିଟିଶ୍ ଦ୍ୱାରାବ୍ରିଟିଶ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥିବା ଡକ୍ଟ୍ରିନ ଅଫ ଲାପ୍ସ (କିମ୍ବା ଏସ୍କେଟ୍), ଏବଂ ବଂଶଧରଙ୍କ ପୂର୍ବାନୁମାନିତ [[ଲାଲ କିଲ୍ଲା]]<nowiki/>ର ନିକଟରେ ଥିବା [[କୁତବମିନାର|କୁତବ ମିନାର]] ([[ଦିଲ୍ଲୀ]] ନିକଟରେ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କ ପୈତୃକ ମହଲରୁ ମୋଗଲଙ୍କୁ ବେଦଖଲ ମଧ୍ୟ କିଛି ଲୋକଙ୍କୁ କ୍ରୋଧିତ କରିଥିଲେ |

ଅନ୍ତିମ ଝାସ ନୂତନ ଭାବରେ ପରିଚିତ ପାଟର୍ନ ୧୮୫୩ ଏନ୍ଫିଲ୍ଡ ରାଇଫଲ କାର୍ଟ୍ରିଜରେ ଟାଲୋ (ଗୋରୁ) ଏବଂ ଲାର୍ଡ (ଘୁଷୁରୀ ଚର୍ବି)ର ଗୁଜବ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥିଲା | ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ରାଇଫଲରେ ଲୋଡ୍ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଦାନ୍ତରେ କାର୍ଟ୍ରିଜ୍ କାମୁଡ଼ିବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା ଏବଂ ଗୋରୁ ଏବଂ ଘୁଷୁରୀର ଚର୍ବିର ଉପସ୍ଥିତି ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ସୈନିକଙ୍କ ପାଇଁ ଧାର୍ମିକ ଭାବରେ ଆପତ୍ତିଜନକ ଥିଲା। <ref>{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+bd0018)|title=1857 ର1857ର ବିଦ୍ରୋହ|ପ୍ରକାଶକ=[[କଂଗ୍ରେସର ଲାଇବ୍ରେରୀ]]|ପ୍ରବେଶ ତାରିଖ=10 ନଭେମ୍ବର 2009}}</ref>

[[ମଙ୍ଗଲ ପାଣ୍ଡେ]], ବିଦ୍ରୋହୀ ଯିଏ ୧୮୫୭ ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର ନିଆଁ ଲଗାଇଥିଲେ ବୋଲି ଜଣାଯାଏ, ଇତିହାସରେ ଏହାର କୌଣସି ଆଧାର ନାହିଁ ବୋଲି ଅନେକ ଐତିହାସିକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି । ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ରେ ମଙ୍ଗଲ ପାଣ୍ଡେଙ୍କ ଏକାକୀ କାର୍ଯ୍ୟ ବଙ୍ଗୀୟ ସେନାକୁ ବିଦ୍ରୋହକୁ ନେଇନଥିଲା । ସେ ଫାଶୀ ହେବାର ଏକ ମାସ ପରେ, ତାଣ୍ଟିଆ ଟୋପେ ଏବଂ ନାନାସାହେବଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଥିଲେ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ୧୦ ମଇରେ ମିରଟର ବିଦ୍ରୋହକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିବାର କୌଣସି ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଯାହା ଦେଖାଏ ତାହାର ବିପରୀତ କୌଣସି ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ ଯେ ଶେଷ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ, ୮୨ ବର୍ଷୀୟ ବାହାଦୂର ଶାହା ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ବିଦ୍ରୋହର ନେତୃତ୍ୱ ନେବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ୧୮୫୭ର ଅଶାନ୍ତି ବ୍ରିଟିଶ ସେନାରେ ସିପାହୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାସିପାହୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବିଦ୍ରୋହ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟାପିଯିବା ପରେ ହିଁ ଜମି ମାଲିକ ଏବଂ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ପୂର୍ବତନ ଶାସକମାନେ ଏହାର ନେତୃତ୍ୱ ନେବାକୁ ଆଗେଇ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ବାହାଦୁର ଶାହାଙ୍କ ଦିଲ୍ଲୀର କବାଟ ବାଡ଼େଇବା ପରେ ବିଦ୍ରୋହରେ ତାଙ୍କ ନାମର ସମର୍ଥନ ଦେବା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିକଳ୍ପ ନଥିଲା।

୧୮୫୭ର ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ ଆଧୁନିକ ଭାରତ ଇତିହାସରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ମୋଡ଼ ଥିଲା | ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କର ସାମରିକ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତି ନିଶ୍ଚିତ କରୁଥିବାବେଳେ, <ref>{{Harvnb|Heehs|1998|p=32}}</ref> ଏହା ଦ୍ୱାରାଏହାଦ୍ୱାରା ଭାରତ କିପରି ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହେବ ସେଥିରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଲା। ସରକାରଙ୍କ ଭାରତ ଅଧିନିୟମ ୧୮୫୮ ଅନୁଯାୟୀ, କମ୍ପାନୀ ଭାରତ ଶାସନରେ ଜଡ଼ିତ ହେବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ଅଞ୍ଚଳ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା । <ref name="WDL">{{cite web|url=http://www.wdl.org/en/item/393/|ଟାଇଟଲ୍=ଅଫିସିଆଲ୍, ଭାରତ|ୱେବସାଇଟ୍=[[ବିଶ୍ୱ ଡିଜିଟାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ]]|ତାରିଖ=1890–1923|ପ୍ରବେଶ ତାରିଖ=30 ମଇ 2013}}</ref> ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଶୀର୍ଷରେ ଥିଲା କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମନ୍ତ୍ରୀ, ଭାରତର ବୈଦେଶିକ ସଚିବ, ଯାହାକୁ ବିଧାନସଭାବିଧାନ ଦ୍ୱାରାସଭାଦ୍ୱାରା ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଉଥିଲା ପରିଷଦ; <ref>{{Harvnb|Heehs|1998|pp=47–48}}</ref> ଭାରତର ଗଭର୍ଣ୍ଣର-ଜେନେରାଲ୍ (ଭାଇସରାୟ) ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଦାୟୀ ହୋଇଥିବାବେଳେ, ଭାଇସରାୟ ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାୟୀ ଥିଲେ | ରାଜକୀୟ ଘୋଷଣାନାମାରେ ଭାରତର ଲୋକଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ରାଣୀ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ବ୍ରିଟିଶ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଜନସେବା ପାଇଁ ସମାନ ସୁଯୋଗର ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଗଡ଼ଜାତ ରାଜକୁମାରଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶମାନେ ରାଜକୁମାରଙ୍କଠାରୁ ଜମି ଜବରଦଖଲ ନୀତି ବନ୍ଦ କରିଦେଲେ, ଧାର୍ମିକ ସହନଶୀଳତା ଆଦେଶ କଲେ ଏବଂ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ସରକାରୀ ସେବାରେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ | ଅବଶ୍ୟ, ସେମାନେ ଭାରତୀୟ ଭାରତୀୟଙ୍କ ସହ ବ୍ରିଟିଶ ସୈନିକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲେ ଏବଂ କେବଳ ବ୍ରିଟିଶ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଟିଲିରି ପରିଚାଳନା କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ । ବାହାଦୂର ଶାହା ବର୍ମାର [[ୟାଂଗୋନ|ରେଙ୍ଗୁନ]]<nowiki/>କୁ ନିର୍ବାସିତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ୧୮୬୨ ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ।

|File:Vereshchagin-Blowing from Guns in British India.jpg|ଇଂରେଜ ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହର ଦମନ, ଯାହା ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବନ୍ଧୁକରୁ ଗୁଳି ଉଡ଼ିବା ଦ୍ୱାରାଉଡ଼ିବାଦ୍ୱାରା ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଚିତ୍ରଣ କରିଥାଏ।|align=center|width=140|lines=4}}

୧୮୫୭ ବିଦ୍ରୋହର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦଶନ୍ଧିଗୁଡ଼ିକ ରାଜନୈତିକ ସଚେତନତା, ଭାରତୀୟ ଜନମତ ପ୍ରକାଶ ଏବଂ ଉଭୟ ଜାତୀୟ ତଥା ପ୍ରାଦେଶିକ ସ୍ତରରେ ଭାରତୀୟ ନେତୃତ୍ୱର ଆବିର୍ଭାବ ସମୟ ଥିଲା। ଦାଦାଭାଇ ନାରୋଜି ୧୮୬୭ରେ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ ଆସୋସିଏସନ ଗଠନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ବାନାର୍ଜୀ ୧୮୭୬ ମସିହାରେ ଇଣ୍ଡିଆନ ନ୍ୟାସନାଲ ଆସୋସିଏସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ଆଲାନ ଅକ୍ଟାଭିଆନ ହ୍ୟୁମ ନାମକ ଜଣେ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ସ୍କଟିସ୍ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରେ, ସତୁରି ଜଣ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିନିଧୀ[[ମୁମ୍ବାଇ| ବମ୍ବେ]] ରେ ୧୮୮୫ ମସିହାରେ ସାକ୍ଷାତ ହୋଇ [[ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ]] ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ।<ref name="Marshall2001" /> ସେମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ ଏବଂ ସଫଳ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶିକ୍ଷିତ ପ୍ରାଦେଶିକ ଅଭିଜିତ, ଆଇନ, ଶିକ୍ଷାଦାନ ଏବଂ ସାମ୍ବାଦିକତା ଭଳି ବୃତ୍ତିରେ ନିୟୋଜିତ ଥିଲେ | ଏହାର ଆରମ୍ଭରେ, କଂଗ୍ରେସର କୌଣସି ସୁ-ପରିଭାଷିତ ଆଦର୍ଶ ନଥିଲା ଏବଂ ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଉତ୍ସଗୁଡିକର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଥିଲା। ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଏହା ଏକ ବିତର୍କକାରୀ ସମାଜ ଭାବରେ ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟ କଲା, ଯାହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଜ ପ୍ରତି ନିଜର ବିଶ୍ୱସ୍ତତା ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ କମ୍ ବିବାଦୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଯେପରିକି ସରକାରଙ୍କ ନାଗରିକ ଅଧିକାର କିମ୍ବା ସୁଯୋଗ (ବିଶେଷକରି ନାଗରିକ ସେବା) ରେ ଅନେକ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା | ଏହି ସଂକଳ୍ପଗୁଡିକ ଭାଇସରୟଙ୍କ ସରକାର ଏବଂ ବେଳେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶ ସଂସଦରେ ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲାଭ ସାମାନ୍ୟ ଥିଲା । "ସମଗ୍ର ଭାରତର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବାକୁ ଦାବି ସତ୍ତ୍ୱେ କଂଗ୍ରେସ ସହରୀ ଅଭିଜାତ୍ୟଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥରେ ସ୍ୱର ଉଠାଇଲା; <ref name="Marshall2001" /> ଅନ୍ୟ ସାମାଜିକ ତଥା ଅର୍ଥନୈତିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମିରୁ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅବହେଳିତ ରହିଲା। <ref name="Marshall2001" /> ତଥାପି ଇତିହାସର ଏହି ଅବଧି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଥିଲା, ଯାହା ଉପମହାଦେଶର ସମସ୍ତ ପ୍ରାନ୍ତରୁ ଆସିଥିଲା ​​ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଭାରତର ଧାରଣାର ପ୍ରଥମ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ଥିଲା ।

[[ସ୍ୱାମୀ ଦୟାନନ୍ଦ ସରସ୍ୱତୀ]]<nowiki/>ଙ୍କ ଦ୍ୱାରାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା '' [[ଆର୍ଯ୍ୟ ସମାଜ]] '' ଭଳି ସାମାଜିକ-ଧାର୍ମିକ ଗୋଷ୍ଠୀର ପ୍ରଭାବ, ଏବଂ ରାମ ମୋହନ ରୟ ତଥା ଅନ୍ୟ ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍ଥା, ଭାରତୀୟ ସମାଜର ଅଗ୍ରଗାମୀ ସଂସ୍କାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ଭାବେ ଗଢ଼ିଉଠିଲେ | ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ, [[ରାମକୃଷ୍ଣ]], [[ଶ୍ରୀ ଅରବିନ୍ଦ]], [[ଚିଦାମ୍ବରମ ପିଲ୍ଲାଇ]], [[ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର|ରବିନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର]] ଏବଂ [[ଦାଦାଭାଇ ନାରୋଜି]] ଏବଂ [[ଭଗିନୀ ନିବେଦିତା]] ନବୀକରଣ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଁ ଉତ୍ସାହ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ | ଅନେକ ଇଉରୋପୀୟ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ପଣ୍ଡିତଙ୍କ ଦ୍ୱାରାପଣ୍ଡିତଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତର ସ୍ୱଦେଶୀ ଇତିହାସର ପୁନଃ ଆବିଷ୍କାର ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟତାର ବୃଦ୍ଧିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା। <ref name="Marshall2001" />

୧୯୦୦ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା, ଯଦିଓ କଂଗ୍ରେସ ଏକ ସର୍ବ-ଭାରତ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା, ତଥାପି ଏଥିରେ ଅଧିକାଂଶ ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କର ସମର୍ଥନ ନଥିଲା । [[ଫାଇଲ୍: Ghadar di gunj.jpg|<ref>{{cite book|last=Wolpert|first=Stanley|isbn=978-0-520-06041-8|quote=ପାଇଁ ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ, ତଥାପି, ମୁସଲିମ ଭାରତ କଂଗ୍ରେସ ତଥା ଏହାର ଦାବିକୁ ଅବିଶ୍ୱାସୀ ରଖିଥିଲା।|author-link=Stanley Wolpert|ଅଧ୍ୟାୟ=ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ|ବର୍ଷ=1988|ସମ୍ପାଦକ 1-ଶେଷ=ସିସନ୍|ସମ୍ପାଦକ 1-ପ୍ରଥମ=ରିଚାର୍ଡ|ସମ୍ପାଦକ-ଶେଷ=ୱଲପର୍ଟ|ସମ୍ପାଦକ 2-ପ୍ରଥମ=ଷ୍ଟାନଲି|ଆଖ୍ୟା=କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତା: ସ୍ independence ାଧୀନତା ପୂର୍ବ ପର୍ଯ୍ୟାୟ|ଅଧ୍ୟାୟ- url=https: //books.google.com/books? id = QfOSxFVQa8IC & pg = PA24|ପ୍ରକାଶକ=କାଲିଫର୍ନିଆ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରେସ୍|ପୃଷ୍ଠା=24}}</ref>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-25|<span class="mw-reflink-text">[25]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-26|<span class="mw-reflink-text">[26]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-30|<span class="mw-reflink-text">[30]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-30|<span class="mw-reflink-text">[30]</span>]][[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-32|<span class="mw-reflink-text">[32]</span>]]<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[32]</nowiki></span>[[ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ#cite%20note-1|<span class="mw-reflink-text">[1]</span>]] ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କାରକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାସଂସ୍କାରକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଧର୍ମ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଗୋରୁ ହତ୍ୟା, ଏବଂ ଉର୍ଦ୍ଦୁର ସଂରକ୍ଷଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆକ୍ରମଣ; ଯଦି କେବଳ କଂଗ୍ରେସ ଭାରତର ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବ ଆରବୀ ଲିପିକୁ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ମାନ୍ୟତା ଏବଂ ଅଧିକାରକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଆହୁରି ଗଭୀର କରିଦେଇଥିଲା । ସାର୍ ସୟଦ ଅହମ୍ମଦ ଖାନ୍ ମୁସଲିମ୍ ପୁନର୍ଗଠନ ପାଇଁ ଏକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଯାହାକି ୧୮୭୫ ମସିହାରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଆଲିଗଡ ମହମ୍ମଦାନ୍ ଆଙ୍ଗ୍ଲୋ-ଓରିଏଣ୍ଟାଲ୍ କଲେଜର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ସମୟରେ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା (ଏହାର ନାମ ୧୯୨୦ ରେ୧୯୨୦ରେ [ଆଲିଗଡ ମୁସଲିମ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ରେବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଯାଇଥିଲା) ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଆଧୁନିକ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ସହିତ ଇସଲାମର ସୁସଙ୍ଗତତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ଧନୀ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା । କିନ୍ତୁ, ଭାରତର ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବିବିଧତା, ସମାନ ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ବୌଦ୍ଧିକ ପୁନଃ ନିର୍ମାଣ ଆଣିବା ଅସମ୍ଭବ କରିଦେଲା |

କଂଗ୍ରେସ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଭାବନା ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାରେ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବ କରିବାକୁ, ଭାରତର ଆଇନ ତଥା ପ୍ରଶାସନରେ ଏକ ମତ ରଖିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସିଥିଲା। କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀମାନେ ନିଜକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଭାବରେ ଦେଖୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଦେଶ ପରିଚାଳନାରେ ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ଚାହୁଁଥିଲେ। ଏହି ଧାରାକୁ ଦାଦାଭାଇ ନାରୋଜିଙ୍କ ଦ୍ୱାରାନାରୋଜିଙ୍କଦ୍ୱାରା ବ୍ୟକ୍ତିଗତଭାବେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯିଏ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରି ସଫଳତାର ସହିତ '''ହାଉସ୍ ଅଫ୍ କମନ୍ସ ଅଫ୍ ବ୍ରିଟେନ'''କୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇ ଏହାର ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ।

୧୯୦୭ ମସିହାରେ କଂଗ୍ରେସ ଦୁଇଟି ଦଳରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିଲା: ତିଲକଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ''ରେଡିକାଲ୍ '' ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ତ୍ୟାଗ କରିବା ପାଇଁ ନାଗରିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ତଥା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିପ୍ଳବକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲା । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଦାଦାଭାଇ ନାରୋଜି ଏବଂ [[ଗୋପାଳ କୃଷ୍ଣ ଗୋଖଲେ]]<nowiki/>ଙ୍କ ଭଳି ନେତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ''ଉଦାରବାଦୀ'' ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଢାଞ୍ଚାରେ ସଂସ୍କାର ଚାହୁଁଥିଲେ । ସମାନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ଥିବା [[ବିପିନ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଲ]] ଏବଂ [[ଲାଲା ଲଜପତ ରାୟ]] ଭଳି ଜନ ନେତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରାନେତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ତିଲକଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେମାନଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଭାରତର ତିନୋଟି ମହାନ ରାଜ୍ୟ - [[ମହାରାଷ୍ଟ୍ର]], ବଙ୍ଗଳା ଏବଂ [[ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳ| ପଞ୍ଜାବ]] ଲୋକଙ୍କ ଚାହିଦା ଏବଂ ଭାରତର ଜାତୀୟତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା । ହିଂସା ଏବଂ ବିଶୃଙ୍ଖଳା କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରି ଗୋଖଲେ ତିଲକଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ୧୯୦୬ର କଂଗ୍ରେସର ସାଧାରଣ ସଦସ୍ୟତା ନଥିଲା ଏବଂ ଏହିପରି ତିଲକ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥକମାନେ ଦଳ ଛାଡିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ।

ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଡେକା (ବର୍ତ୍ତମାନ [Dhaka ାକା, [[ବାଂଲାଦେଶ]]) ରେ [[ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ମହମ୍ମଦନ ଶିକ୍ଷା ସମ୍ମିଳନୀ]] ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। [[ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ| ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆ]] ରେ ମୁସଲମାନଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ହୋଇଥିବାରୁ [[ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶ]] ରେ [ପାକିସ୍ଥାନ] ସୃଷ୍ଟି ହେବା ପଛରେ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। {{Harvnb|Jalal|1994|p=4}} <nowiki></ref></nowiki> |

1916 ମସିହାରେ, [[ମହମ୍ମଦ ଅଲି ଜିନ୍ନା]] ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାକି ସର୍ବ ବୃହତ ଭାରତୀୟ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ ଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ ଅଧିକାଂଶ କଂଗ୍ରେସ ପରି ଜିନ୍ନା ଶିକ୍ଷା, ଆଇନ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ଉପରେ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଭାବକୁ ଭାରତ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ବୋଲି ବିଚାର କରି ସ୍ self ୟଂ ଶାସନକୁ ସମର୍ଥନ କରିନଥିଲେ। ଜିନ୍ନା ଷାଠିଏ ସଦସ୍ୟ [[ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିଧାନ ପରିଷଦ]] ର ସଦସ୍ୟ ହେଲେ | ପରିଷଦର କ real ଣସି ପ୍ରକୃତ ଶକ୍ତି କିମ୍ବା ଅଧିକାର ନଥିଲା ଏବଂ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ନିର୍ବାଚିତ ରାଜ-ସମର୍ଥକ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଏବଂ ଇଉରୋପୀୟମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ତଥାପି, ଜିନ୍ନା '' ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅଧିନିୟମ '', ମୁସଲିମ୍ [[ୱାକଫ୍]] (ଧାର୍ମିକ ଅନୁଦାନ) ର ବ im ଧତା ପାସ କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସାନ୍ଧୁର୍ଷ୍ଟ କମିଟିରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, ଯାହାକି [[ଭାରତୀୟ ସାମରିକ ଏକାଡେମୀ] ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା। ] [at [Dehradun]]। <ref>{{cite web|url=http: //www.pakistan.gov.pk/Quaid/politician7.htm|title=The Statesman: କଂଗ୍ରେସ ସହିତ ଜିନ୍ନାଙ୍କ ପାର୍ଥକ୍ୟ|ପ୍ରଥମ=ପାକିସ୍ତାନ ସରକାର|ଶେଷ=ଅଫିସିଆଲ୍ ୱେବସାଇଟ୍|accessdate=20 ଏପ୍ରିଲ 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060127234847/http://www.pakistan.gov.pk/Quaid/politician7.htm|ଅଭିଲେଖାଗାର=27 ଜାନୁୟାରୀ 2006}}</ref> [[ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ]] ସମୟରେ, ଜିନ୍ନା ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାରେ ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ମୋଡରେଟରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ |

<nowiki>{Also ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ | ନିଡର୍ମେୟର୍ - ହେଣ୍ଟିଗ୍ ଅଭିଯାନ | ରେଶମ ଚିଠିର ଗତିବିଧି | ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଭାରତ ଅଧିନିୟମ 1915}} </nowiki>{{ଗ୍ୟାଲେରୀ||13=|ମୋଟେଇ=180|ଆଲାଇନ୍=କେନ୍ଦ୍ର|19=|18=[[କୋମାଗାଟା ମାରୁ ଘଟଣା]] କୁ ଘେରି ରହିଥିବା ଘଟଣା ଗଡାରାଇଟ୍ କାରଣ ପାଇଁ ଏକ ଅନୁକ୍ରମଣିକା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲା ​​|17=ଭାରତକୁ ଫେରିଯାଅ|16=ଅଧିକାଂଶ ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ କାନାଡାରେ ଅବତରଣ କରିବାକୁ ଦିଆଯାଇନଥିଲା ଏବଂ ଜାହାଜକୁ ବାଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା|15=ଭାନକୋଭରର [[ବୁରାର୍ଡ ଇନଲେଟ୍]], 1914 ରେ1914ରେ ପଞ୍ଜାବୀ ଶିଖ୍|14=ଫାଇଲ୍: କୋମୋଗାଟା ମାରୁ LAC a034014 1914.jpg|12=[[ରାଶ୍ ବେହେରୀ ବୋଷ]], [[ଗାଦର ବିଦ୍ରୋହ]] ଏବଂ ପରେ [[ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ସେନା]] ର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରମୁଖ ସଂଗଠକ ଥିଲେ||11=ଫାଇଲ୍: ରଶ୍ ବେହେରୀ ବୋସ୍ 02.jpg|10=|9=ତାଙ୍କ ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ବସିଛି [[ୱର୍ନର୍ ଅଟୋ ଭନ୍ ହେଣ୍ଟିଗ୍]]|8=[[ମହେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତାପ]] (କେନ୍ଦ୍ର), [[ଭାରତର ଅସ୍ଥାୟୀ ସରକାର]] ର ସଭାପତି, [[ନିଡେରମାୟର୍ - ହେଣ୍ଟିଗ୍ ଅଭିଯାନ | ମିଶନ୍ | ]] କାବୁଲରେ ଜର୍ମାନ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କ ସହ, ୧ 1515।|7=jpg|6=ଫାଇଲ୍: ନିଡେରମାୟର୍ ମିଶନ୍ ରମିଶନ୍ର ଭାରତୀୟ, ଜର୍ମାନ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ପ୍ରତିନିଧୀ|5=|4=ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପଶ୍ଚିମ ଫ୍ରଣ୍ଟରେ ଭାରତୀୟ ଅଶ୍ୱାରୋହୀ|ଫାଇଲ: ହୋଡସନ୍ସ ଘୋଡା ଫ୍ରାନ୍ସ 1917 IWM Q 2061.jpg|ରେଖା=4}} ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ରିଟେନ ପ୍ରତି ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ସମର୍ଥନ ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବ୍ରିଟିଶ ଭୟର ବିପରୀତ, ଭାରତୀୟମାନେ ପୁରୁଷ ଏବଂ ସମ୍ବଳ ଯୋଗାଇ ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସରେ ଯଥେଷ୍ଟ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ। ପ୍ରାୟ 1.3 ନିୟୁତ ଭାରତୀୟ ସୈନିକ ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ୟୁରୋପ, ଆଫ୍ରିକା ଏବଂ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବରେ ସେବା କରିଥିବାବେଳେ ଉଭୟ ଭାରତ ସରକାର ଏବଂ ରାଜକୁମାରମାନେ ଖାଦ୍ୟ, ଟଙ୍କା ଏବଂ ଗୁଳିଗୋଳା ସାମଗ୍ରୀ ପଠାଉଥିଲେ। ଏହା ସତ୍ତ୍ Bengal େ, ବଙ୍ଗଳା ଏବଂ [[ପଞ୍ଜାବ (ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ)| ପଞ୍ଜାବ]] [[ଭାରତୀୟ ସ୍ independence ାଧୀନତା ପାଇଁ ବ Revolution ପ୍ଳବିକ ଆନ୍ଦୋଳନ| on ପନିବେଶ ବିରୋଧୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ]] ର ହଟ୍ଟଗୋଳ ହୋଇ ରହିଲା। ବଙ୍ଗଳାରେ ଜାତୀୟତାବାଦ, [[ଗାଦର ବିଦ୍ରୋହ| ପଞ୍ଜାବରେ ଅସ୍ଥିରତା]] ​​ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇ ଆଞ୍ଚଳିକ ପ୍ରଶାସନର ପକ୍ଷାଘାତକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ ମହତ୍ fer ପୂର୍ଣ ଅଟେ। ଏହି ସମୟରେ, [[ହିନ୍ଦୁ-ଜର୍ମାନ ଷଡଯନ୍ତ୍ର| ବିଫଳ ଷଡଯନ୍ତ୍ର]] ଏକ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ବିଦ୍ରୋହର ଆୟୋଜନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିବା ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ଦ୍ trig ାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। <ref name="Gupta12">{{Harvnb|ଗୁପ୍ତା|1997|p=12}}</ref> < ref name = "Popplewell 1995 p = 201"> {{Harvnb|Popplewell|1995|p=201}} <nowiki></ref></nowiki>

[[ଫାଇଲ୍: 1915 ସିଙ୍ଗାପୁର Mutiny.jpg|<nowiki> ଆଙ୍ଗୁଠି | 250px | ଡାହାଣ | 1915 ସିଙ୍ଗାପୁର ବିଦ୍ରୋହ, [ସିଙ୍ଗାପୁର] ରେ [1915 ସିଙ୍ଗାପୁର ବିଦ୍ରୋହ] ରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ | ହିନ୍ଦୁ - ଜର୍ମାନ ଷଡଯନ୍ତ୍ର, 1914 ରୁ1914ରୁ 1917 ମଧ୍ୟରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଦ୍ [ାରା ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପାନ-ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଯୋଜନା ଥିଲା [[ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ଅଣ୍ଡରଗ୍ରାଉଣ୍ଡ] ]] ଏବଂ ନିର୍ବାସିତ କିମ୍ବା ଆତ୍ମ-ନିର୍ବାସିତ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଯେଉଁମାନେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଗାଡର ପାର୍ଟି ଏବଂ ଜର୍ମାନୀରେ ଭାରତୀୟ ସ୍ independence ାଧୀନତା କମିଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ, [ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ | ମହାନ ଯୁଦ୍ଧ</nowiki>]]। <ref name="Plowman 84">{{Harvnb | ହଳ | | / ref> <nowiki><ref name = GBrown300> </nowiki>{{Harvnb|Brown|1948|p=300}}</ref> ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭରେ ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ର ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା, [[Auswärtiges Amt| ଜର୍ମାନ ବିଦେଶୀ | ଅଫିସ୍]], ସାନ ଫ୍ରାନ୍ସିସ୍କୋରେ ଥିବା ଜର୍ମାନ କନସୁଲେଟ୍, ଏବଂ [[ଅସମାନ୍ ତୁର୍କୀ]] ଏବଂ [[ଇଂରେଜ୍ ରିପବ୍ଲିକାନଜିମ୍| ଇଂରେଜ୍ ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ]] ର କିଛି ସମର୍ଥନ | [] ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସେନା] [[ପ Punjab ୍ଜାବ ପ୍ରଦେଶ (ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆ)| ପ Punjab ୍ଜାବ]] ରୁ [[ସିଙ୍ଗାପୁର]] ରେ ଏକ ଅଶାନ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ଏକ ପାନ-ଇଣ୍ଡିଆ ବିଦ୍ରୋହ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲା ​​| [[ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶ]] ଉପରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନକୁ ହଟାଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଫେବୃଆରୀ 1915 ରେ1915ରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶ ଗୁପ୍ତଚରମାନେ [[ଗାଡାରାଇଟ୍]] ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଅନୁପ୍ରବେଶ କରି ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିବା ପରେ [[ଗାଡର ଷଡଯନ୍ତ୍ର| ଫେବୃଆରୀ ବିଦ୍ରୋହ]] ଶେଷରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା। ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଛୋଟ ୟୁନିଟ୍ ଏବଂ ଗ୍ୟାରିସନ୍ରେ ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ରୋହ କରାଯାଇଥିଲା।

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ [[1915 ସିଙ୍ଗାପୁର ବିଦ୍ରୋହ]], [[ଆନି ଲାରସେନ୍ ଆଫେୟାର୍| ଆନି ଲାରସେନ୍ ଅସ୍ତ୍ର ଷଡଯନ୍ତ୍ର]], [[ଖ୍ରୀଷ୍ଟମାସ ଡେ ପ୍ଲଟ୍| ଜୁଗାଣ୍ଟାର୍ - ଜର୍ମାନ ଷଡଯନ୍ତ୍ର]], [[ନିଡେରମାୟର୍ - ହେଣ୍ଟିଗ୍ ଅଭିଯାନ| ଜର୍ମାନ କାବୁଲକୁ ମିଶନ୍]], ଭାରତରେ [[କନ୍ନାଟ୍ ରେଞ୍ଜର୍ସ]] ର ବିଦ୍ରୋହ, ଏବଂ କେତେକ ଆକାଉଣ୍ଟ୍ ଦ୍ 19 ାରା 1916 ମସିହାରେ [ବ୍ଲାକ୍ ଟମ୍ ବିସ୍ଫୋରଣ] ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ରର କିଛି ଅଂଶ [ବ୍ରିଟିଶ୍ ଭାରତୀୟ ସେନା]] [ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳ ଥିଏଟର] ରେ |

[[ଗାଦର ବିଦ୍ରୋହ]] ଫେବୃଆରୀ 1915 ରେ1915ରେ ଭାରତରେ [[ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ]] କୁ ସମାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ [ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସେନା] ରେ ଏକ ପାନ-ଇଣ୍ଡିଆନ୍ [ବିଦ୍ରୋହ] ଆରମ୍ଭ କରିବାର ଯୋଜନା ଥିଲା। ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା [[ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ]], ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର [[ଗାଡର ପାର୍ଟି]], ଜର୍ମାନୀରେ [[ବର୍ଲିନ୍ କମିଟି]], ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତରେ [[ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ଭୂତଳ]] ଏବଂ ସାନ ଫ୍ରାନ୍ସିସ୍କୋରେ ଥିବା କନସୁଲେଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଜର୍ମାନ ବ Foreign ଦେଶିକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ | ଏହି ଘଟଣା ଉତ୍ତର ଆମେରିକାର [[ଗାଦର ପାର୍ଟି]] ରୁ ଆସିଛି, ଯାହାର କାନାଡା ଏବଂ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର [ପଞ୍ଜାବୀ ଶିଖ] ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସଦସ୍ୟମାନେ ଏହି ଯୋଜନାରେ ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ବହୁ ବଡ଼ [[ହିନ୍ଦୁ - ଜର୍ମାନ ଷଡଯନ୍ତ୍ର| ହିନ୍ଦୁ - ଜର୍ମାନ ବିଦ୍ରୋହ]] ର ଅନେକ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସବୁଠାରୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଥିଲା, 1914 ରୁ1914ରୁ 1917 ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ [ସମୟରେ [ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ]] ବିରୁଦ୍ଧରେ ପାନ-ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧ I. <ref name="Plowman 84" /> <ref name="Hoover252" /> <ref name="GBrown300" /> ବିଦ୍ରୋହର ମୁଖ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ [[ପଞ୍ଜାବ (ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ)| ପଞ୍ଜାବ]] ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା, ଏହା ପରେ ବଙ୍ଗଳା ଏବଂ ଭାରତର ଅବଶିଷ୍ଟ ଦେଶରେ ବିଦ୍ରୋହ ହୋଇଥିଲା। ବିଦ୍ରୋହରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଟ୍ [[1915 ସିଙ୍ଗାପୁର ବିଦ୍ରୋହ|ସିଙ୍ଗାପୁର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ]] ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା। ଏକ ସମନ୍ୱିତ ଗୁପ୍ତଚର ଏବଂ ପୋଲିସର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ଯୋଜନାଗୁଡିକ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶ ଗୁପ୍ତଚର କାନାଡା ଏବଂ ଭାରତରେ ଗାଡାରାଇଟ୍ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଅନୁପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା ​​ଏବଂ ପଞ୍ଜାବରେ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଗୁପ୍ତଚରଙ୍କ ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତର ଗୁପ୍ତଚର। ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା, ଛୋଟ ୟୁନିଟରେ ବିଦ୍ରୋହ ଏବଂ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଗ୍ୟାରିସନ୍ ମଧ୍ୟ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରାଯାଇଥିଲା।

ବିଦ୍ରୋହର ବିପଦ ବିଷୟରେ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀମାନେ ଭାରତରେ ପ୍ରଚଳିତ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ [[ଇନଗ୍ରେସ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଅର୍ଡିନାନ୍ସ, 1914]], ବିଦେଶୀମାନେ 1914 ଏବଂ [[ଡିଫେନ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଆକ୍ଟ 1915] ]] | ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ର ପରେ [[ପ୍ରଥମ ଲାହୋର ଷଡଯନ୍ତ୍ରର ପରୀକ୍ଷା]] ଏବଂ [[ବେନାରସ ଷଡଯନ୍ତ୍ରକାରୀ ପରୀକ୍ଷା]] ଅନୁସରଣ କରାଯାଇଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନିର୍ବାସିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ଗାଡାରାଇଟ୍ ବିଦ୍ରୋହର ଭୟ [[ରୋୱାଲ୍ଟ ଆକ୍ଟ]] ର ସୁପାରିଶକୁ ନେଇ ସେଠାରୁ [ଜଲିଆନୱାଲା ବାଗ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ]] କରିଥିଲା।

ପ୍ରଥମ [[ଖ୍ରୀଷ୍ଟମାସ ଦିବସ ଷଡଯନ୍ତ୍ର]] ୧ 999 ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦ୍ୱାରାଆନ୍ଦୋଳନଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଥିଲା: ବର୍ଷ ଶେଷ ଛୁଟିଦିନରେ ବଙ୍ଗଳା ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କ ବାସଭବନରେ କମାଣ୍ଡର-ଇନ୍-ଭାଇସରୟଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଏକ ବଲ୍ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ ରାଜଧାନୀ (କଲିକତା) ର ମୁଖ୍ୟ ତଥା ସମସ୍ତ ଉଚ୍ଚ ପଦାଧିକାରୀ ଏବଂ ଅଧିକାରୀମାନେ | ଦଶମ ଜାଟ ରେଜିମେଣ୍ଟ ସୁରକ୍ଷା ଦାୟିତ୍ .ରେ ଥିଲା। [[ଜତିନ୍ଦ୍ରନାଥ ମୁଖାର୍ଜୀ]] ଙ୍କ ଦ୍ oc ାରା ଉତ୍ସାହିତ ହୋଇ ଏହାର ସୈନିକମାନେ ବଲରୁମକୁ ଉଡ଼ାଇ ଉପନିବେଶକାରୀ ସରକାରକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବାର ସୁଯୋଗ ନେଇଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ଅଟୋ (ୱିଲିୟମ୍ ଓସ୍କାରୋଭିଚ୍) ଭନ୍ କ୍ଲେମ୍ଙ୍କ ସହ, ଲୋକମାନିଆ [[ତିଲକ]] ଙ୍କ ବନ୍ଧୁ, 6 ଫେବୃଆରୀ 1910 ରେ, Russian ଷର କନସୁଲ୍ ଜେନେରାଲ୍ ଏମ୍ ଆର୍ସେନେଭ୍ ସେଣ୍ଟ ପିଟର୍ସବର୍ଗକୁ ଲେଖିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଜାଗ୍ରତ କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା। ଦେଶରେ ମନର ଏକ ସାଧାରଣ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଏବଂ ଏହା ଦ୍ revolution ାରା ବିପ୍ଳବୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ହାତରେ କ୍ଷମତା ନେବାକୁ ଏକ ସୁଯୋଗ ମିଳିଥାଏ। "<ref name="ମୁଖାର୍ଜୀ">{{ହରଭନବ|ମୁଖାର୍ଜୀ|2010|p=160}}</ref> ଅନୁଯାୟୀ to [[R. ସି ମଜୁମଦାର]], "ପୋଲିସ କିଛି ସନ୍ଦେହ କରି ନଥିଲା ଏବଂ ଆଗାମୀ ସ coup ନ୍ୟବାହିନୀ ବିଷୟରେ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଜଣାଇଥିବା ସୈନିକମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା ନ ହେଲେ ଏହାର ପରିଣାମ କ’ଣ ହୋଇଥାନ୍ତା କହିବା କଷ୍ଟକର।" <ref name="Majumdar">{{ହରଭନ୍ବ|ମଜୁମଦାର|1975|p=281}}</ref>

ଦ୍ୱିତୀୟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟମାସ ଦିବସ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଥିଲା ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ [ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ] ରେ [ବଙ୍ଗଳା] ରେ ବିଦ୍ରୋହ ଆରମ୍ଭ କରିବା। ଖ୍ରୀଷ୍ଟମାସ ଦିବସ, 1915 ପାଇଁ ଯୋଜନା କରାଯାଇଥିଲା, ଏହି ଯୋଜନାଟି ବଙ୍ଗଳା ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ଜଟିନ୍ଦ୍ରନାଥ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ଅଧୀନରେ [[ଯୁଗାନ୍ତର ଗୋଷ୍ଠୀ]] ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ବର୍ମାଙ୍କ ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶରେ ଏକକାଳୀନ ବିଦ୍ରୋହ ସହିତ ସମନ୍ୱିତ ହେବ। [[ମାଡ୍ରାସ]] ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ [[ସେଲୁଲାର୍ ଜେଲ୍| ଆଣ୍ଡାମାନ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ଦଣ୍ଡବିଧାନ କଲୋନୀ]] ଉପରେ ଜର୍ମାନ ଆକ୍ରମଣ ସହିତ [[ଗାଦର ପାର୍ଟି]] ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ। ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ରର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଫୋର୍ଟ ୱିଲିୟମକୁ କବଜା କରିବା, ବଙ୍ଗଳାକୁ ପୃଥକ କରିବା ଏବଂ [[କଲିକତା]] ର ରାଜଧାନୀକୁ କାବୁ କରିବା, ଯାହା ସେତେବେଳେ ଏକ ପାନ-ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବ ପାଇଁ ଏକ ମଞ୍ଚ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେବ। ଖ୍ରୀଷ୍ଟମାସ ଦିବସ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଥିଲା [[ହିନ୍ଦୁ - ଜର୍ମାନ ଷଡଯନ୍ତ୍ର| ଗୋଟିଏ]] ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପାନ-ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ ପାଇଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଯୋଜନା ଯାହା ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଭୂତଳ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱିତ ହୋଇଥିଲା, [[ଭାରତୀୟ ସ୍ independence ାଧୀନତା କମିଟି]] ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା; ବର୍ଲିନରେ ଜର୍ମାନ, ଉତ୍ତର ଆମେରିକାର ଗାଦର ପାର୍ଟି ଏବଂ ଜର୍ମାନ ବ Foreign ଦେଶିକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ। <ref name="Hopkirk179">{{Harvnb|Hopkirk|2001|p=179}}</ref> ବ୍ରିଟିଶ ଗୁପ୍ତଚରମାନେ ଏହା ଖୋଲିବା ପରେ ଏହି ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଶେଷ ହୋଇଯାଇଥିଲା | ୟୁରୋପ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଜର୍ମାନ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଡବଲ୍ ଏଜେଣ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଷଡଯନ୍ତ୍ର |

[[ନିଡର୍ମାୟର୍ - ହେଣ୍ଟିଗ୍ ଅଭିଯାନ]] [[କୂଟନ diplomatic ତିକ ମିଶନ୍]] [[ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ଏମିରେଟ୍| ଆଫଗାନିସ୍ତାନ]] କୁ 1915–1916 ମସିହାରେ ପଠାଯାଇଥିଲା। ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ [ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ] ରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ independence ାଧୀନତା ଘୋଷଣା କରିବାକୁ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଶକ୍ତି ପାର୍ଶ୍ୱରେ [ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ] ରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଏବଂ [[ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ| ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ]] ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା। ଏହି ଅଭିଯାନ [[ହିନ୍ଦୁ - ଜର୍ମାନ ଷଡଯନ୍ତ୍ର]] ର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲା, ଯାହା ଭାରତରେ ଏକ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ବିପ୍ଳବ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଭାରତ-ଜର୍ମାନ ପ୍ରୟାସର ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳା ଥିଲା | ନିର୍ବାସିତ [[ରାଜକୁମାର ରାଜ୍ୟ| ଭାରତୀୟ ରାଜକୁମାର]] [[ରାଜ ମହେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତାପ]] ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏହି ଅଭିଯାନ [[ଜର୍ମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ| ଜର୍ମାନୀ]] ଏବଂ [[ଅସ୍ମାନୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ| ତୁର୍କୀ]] ର ମିଳିତ ଅପରେସନ୍ ଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲା | ଜର୍ମାନ ସେନା ଅଧିକାରୀ [[ଓସ୍କାର ନିଡେରମାୟର୍]] ଏବଂ [[ୱର୍ନର୍ ଅଟୋ ଭନ୍ ହେଣ୍ଟିଗ୍]] | ଅନ୍ୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ [[ବର୍ଲିନ୍ କମିଟି]] ନାମକ ଏକ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ସଂଗଠନର ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ [[ମ aul ଲବୀ ବାରକାଟୁଲ୍ଲା]] ଏବଂ [[ଚେମ୍ପାକରାମନ୍ ପିଲ୍ଲାଇ]] ଥିବାବେଳେ ତୁର୍କୀମାନେ [[କାଜିମ୍ ବି]] ଙ୍କ ନିକଟତର ଥିଲେ; [[ଏନଭର୍ ପାଶା]] |

ବ୍ରିଟେନ ଏହି ଅଭିଯାନକୁ ଏକ ଗୁରୁତର ବିପଦ ଭାବରେ ଦେଖିଛି। ବ୍ରିଟେନ ଏବଂ ଏହାର ସହଯୋଗୀ, [[Russian ଷ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ]] 1915 ର1915ର ଗ୍ରୀଷ୍ମ ସମୟରେ ଏହାକୁ [ପାରସ୍ୟ] ରେ ଅଟକାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା। ବ୍ରିଟେନ୍ [[ଗଭର୍ଣ୍ଣର-ଜେନେରାଲ୍] ଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ସମେତ ଏକ ଗୁପ୍ତ ଗୁପ୍ତଚର ତଥା କୂଟନ diplomatic ତିକ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ନିରପେକ୍ଷତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଭାରତ | ଭିକେରୋ]] [[ଚାର୍ଲ୍ସ ହାର୍ଡିଙ୍ଗ, ପେନ୍ସର୍ଷ୍ଟର ପ୍ରଥମ ବରୁଣ ହାର୍ଡିଙ୍ଗ| ଲର୍ଡ ହାର୍ଡିଙ୍ଗ]] ଏବଂ [[ଜର୍ଜ ଭି| କିଙ୍ଗ ଜର୍ଜ ଭି]] |

ଜର୍ମାନ ଏବଂ ତୁର୍କୀ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସରେ ଏମିର [[ହବିବୁଲ୍ଲା ଖାନ]] ଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବାର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଏହି ମିଶନ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ଘଟଣା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା। ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ, ଏହି ଅଭିଯାନ ସଂସ୍କାର ଆଣି ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ​​ଯାହା 1919 ମସିହାରେ ଏମିରଙ୍କ ହତ୍ୟାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ [[ତୃତୀୟ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧ]] ର କାରଣ ହୋଇଥିଲା। ଏସିଆରେ ସମାଜବାଦୀ ବିପ୍ଳବ ପ୍ରଚାର କରିବା ପାଇଁ ଏହା [[ଅକ୍ଟୋବର ବିପ୍ଳବ| ବୋଲ vে ଭିକ୍ Russia ଷ]] ର [[କଲମିକ୍ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ]] କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା, ଗୋଟିଏ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଜକୁ ପରାସ୍ତ କରିବା | ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପରିଣାମରେ ଜର୍ମାନୀ ଏବଂ ବୋଲ vে ଭବାଦ ଦ୍ୱାରାଭବାଦଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିବା [[ଭାରତୀୟ ସ୍ independence ାଧୀନତା ପାଇଁ ବ Revolution ପ୍ଳବିକ ଆନ୍ଦୋଳନ| ଭାରତରେ ଦେଶଦ୍ରୋହ]] ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ପାଇଁ [[ରୋୱଲେଟ୍ କମିଟି]] ଗଠନ ଏବଂ ବିଶ୍ War ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ତୁରନ୍ତ ଭାରତୀୟ ସ୍ independence ାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ରାଜଙ୍କ ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ; I.

</gallery>[[ଯୁଗାନ୍ତର]] [[ବରିନ୍ଦ୍ର ଘୋଷ]] ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ 21 ଜଣ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ସହ [[ବାଗା ଜାଟିନ୍]] ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ବିସ୍ଫୋରକ ସାମଗ୍ରୀ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବୋମା ତିଆରି କରିଥିଲେ।

ଦଳର କେତେକ ବରିଷ୍ଠ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ତାଲିମ ପାଇଁ ବିଦେଶ ପଠାଯାଇଥିଲା। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ, [[ହେମଚନ୍ଦ୍ର କାନୁନଗୋ]] ପ୍ୟାରିସରେ ତାଲିମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ | [କୋଲକାତା] କୁ ଫେରିବା ପରେ ସେ [[କଲିକତା]] ଉପକଣ୍ଠରେ ଥିବା ଏକ ବଗିଚା ଘରେ ଏକ ମିଳିତ ଧାର୍ମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ବୋମା କାରଖାନା ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଅବଶ୍ୟ, [[ଖୁଜିରାମ ବୋଷ]] ଏବଂ [[ପ୍ରଫୁଲ୍ଲା ଚାକି]] (30 ଏପ୍ରିଲ 1908) ଦ୍ district ାରା ଜିଲ୍ଲା ଜଜ୍ କିଙ୍ଗସଫୋର୍ଡ ହତ୍ୟା ଉଦ୍ୟମ ପୋଲିସର ତଦନ୍ତ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ​​ଯାହା ଦ୍ many ାରା ଅନେକ ବିପ୍ଳବୀ ଗିରଫ ହୋଇଥିଲେ।

ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଭାରତର ସମର୍ଥନକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଦାବିକୁ ଜବାବରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ନିଜେ “ଗାଜର ଏବଂ ଷ୍ଟିକ୍” ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କଲେ | ଅଗଷ୍ଟ 1917 ରେ, [[ଏଡୱିନ୍ ସାମୁଏଲ୍ ମୋଣ୍ଟାଗୁ| ଏଡୱିନ୍ ମୋଣ୍ଟାଗୁ]] ଭାରତର ବ Secretary ଦେଶିକ ସଚିବ ସଂସଦରେ ଏକ ic ତିହାସିକ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ବ୍ରିଟିଶ ନୀତି ହେଉଛି: "ପ୍ରଶାସନର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶାଖାରେ ଭାରତୀୟଙ୍କ ସଙ୍ଗଠନ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ବିକାଶ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଭାବରେ ଭାରତରେ ଦାୟିତ୍ government ପ୍ରାପ୍ତ ସରକାରର ପ୍ରଗତିଶୀଳ ହୃଦୟଙ୍ଗମକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସ୍ୱ-ଶାସିତ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡିକ। " ପ୍ରସ୍ତାବିତ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକ ହାସଲ କରିବାର ମାଧ୍ୟମ ପରେ [[ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନିୟମ, ୧ 1919]] ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଦ୍ ual ିତୀୟ-ମୋଡ୍ ଆଡମିନିଷ୍ଟ୍ରେସନ୍ ବା ଡିଆରସିର ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲା ​​ଯେଉଁଥିରେ ଉଭୟ ଭାରତୀୟ ବିଧାୟକ ଏବଂ ନିଯୁକ୍ତ ବ୍ରିଟିଶ ଅଧିକାରୀମାନେ ଅଂଶୀଦାର ହୋଇଥିଲେ। ଶକ୍ତି ଏହି ଅଧିନିୟମ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏବଂ ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଧାନସଭାକୁବିଧାନ ସଭାକୁ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା ​​ଏବଂ ଫ୍ରାଞ୍ଚାଇଜ୍କୁ ବହୁଗୁଣିତ କରିଥିଲା ​​| ପ୍ରାଦେଶିକ ସ୍ତରରେ କେତେକ ପ୍ରକୃତ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ନେଇ ଗତି କରୁଥିବା ଏହି ଡାର୍କି: ଅନେକ ବିବାଦୀୟ କିମ୍ବା "ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ" ପୋର୍ଟଫୋଲିଓ ଯେପରିକି କୃଷି, ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା, ଏବଂ ସାଧାରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲାବେଳେ ଅଧିକ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ବିଷୟ ଯେପରିକି ଆର୍ଥିକ, ଟିକସ ଏବଂ ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ବଜାୟ ରଖିବା ପ୍ରାଦେଶିକ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଶାସକମାନଙ୍କ ଦ୍ ained ାରା ରଖାଯାଇଥିଲା। <ref>ଜେମ୍ସ, '' ରାଜ: ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆର ମେକିଂ ଆଣ୍ଡ ଅନ୍ ମେକିଂ '' (2000) pp 459–60, 519–20</ref>

[ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା] ରେ ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ଜଣେ ନେତା ଥିଲେ। ସେ ମ basic ଳିକ ଭେଦଭାବ ତଥା ଅତ୍ୟାଚାରିତ ଶ୍ରମ ବ୍ୟବହାର ତଥା ପୋଲିସ୍ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଦମନକାରୀ ଭାବରେ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। [ରୋୱାଲ୍ଟ ଆକ୍ଟ]] ଏହି ପ୍ରତିବାଦ ସମୟରେ ଗାନ୍ଧୀ '' [ସତ୍ୟଗ୍ରାହ]] '' ସଂକଳ୍ପକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଥିଲେ। ଜାନୁଆରୀ 1914 ରେ1914ରେ (ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ) ଗାନ୍ଧୀ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ଭାରତୀୟଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଥିବା ଆଇନକୁ ରଦ୍ଦ କରିଦିଆଗଲା ଏବଂ ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟ ରାଜନୈତିକ ବନ୍ଦୀଙ୍କୁ ଜେନେରାଲ [ଜାନ ସ୍ମୁଟ୍ସ] ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। <ref>ଡେନିସ ଜୁଡ, '' ସାମ୍ରାଜ୍ୟ: 1765 ରୁ1765ରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଭିଜ୍ଞତା ''ଗାନ୍ଧୀ ଅହିଂସା ବିରୋଧର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା କରିଥିଲେ, ଯେପରିକି ବ c ଠକ, ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଉପବାସ। <nowiki><ref> </nowiki>{{cite web|title=ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ|url=http: // www। tcnj.edu/|access-date=29 May 2014}}</ref><nowiki> {{NoteTag | ଏହି ଧାରଣା ବାବାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ଦ୍ୱାରାଦର୍ଶନଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲା </nowiki>[[ରାମ ସିଂ (କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା)| ରାମ ସିଂ]] (ନେତୃତ୍ୱ ନେବା ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ [ [ନାମଧାରୀ | କୁକା]] 1872 ମସିହାରେ [[ପଞ୍ଜାବ ଅଞ୍ଚଳ| ପଞ୍ଜାବ]] ରେ ଆନ୍ଦୋଳନ)

ଗାନ୍ଧୀ 9 ଜାନୁୟାରୀ 1915 ରେ1915ରେ ଭାରତକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରଥମେ ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ର-ରାଷ୍ଟ୍ରର ଆହ୍ with ାନ ଦେଇ ନୁହେଁ, ବରଂ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି ମାଗିଥିବା ବାଣିଜ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସମର୍ଥନ କରି ରାଜନୈତିକ ବିବାଦରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀ ବିଶ୍ believed ାସ କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ଅନେକ କ୍ରନିକ ସମସ୍ୟା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ୟୁରୋପୀୟମାନେ ଆଣିଥିବା ଶିଳ୍ପ ବିକାଶ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାଗତ ବିକାଶ ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା। [ଗୋପାଳ କୃଷ୍ଣ ଗୋଖଲେ]] ଜଣେ ଭେଟେରାନ କଂଗ୍ରେସ କର୍ମୀ ତଥା ଭାରତୀୟ ନେତା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତା ହୋଇଥିଲେ। ଅହିଂସା [[ନାଗରିକ ଅବମାନନା]] ର ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଧାରଣା ଏବଂ ରଣନୀତି ପ୍ରଥମେ କିଛି ଭାରତୀୟ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ କଂଗ୍ରେସ ନେତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅକାରଣିକ ଦେଖାଗଲା। ମହାତ୍ମାଙ୍କ ନିଜ ଭାଷାରେ, "ନାଗରିକ ଅବମାନନା ହେଉଛି ଅନ immor ତିକ ନିୟମ ପ୍ରଣୟନର ନାଗରିକ ଉଲ୍ଲଂଘନ।" ଦୁର୍ନୀତିଗ୍ରସ୍ତ ରାଜ୍ୟ ସହ ସହଯୋଗ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରି ଏହାକୁ ଅହିଂସା ଭାବରେ କରିବାକୁ ପଡିବ। [[ଲୋକମାନିଆ ତିଲକ]] ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କର ବହୁତ ସମ୍ମାନ ଥିଲା | ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡିକ ତିଲକଙ୍କ "ଚାଟୁସୁଟ୍ରି" କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦ୍ୱାରାକାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲା |

ସଂସ୍କାରର ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ 1919 ମସିହାରେ [[ରୋୱଲେଟ୍ ଆକ୍ଟ]] ଦ୍ [ାରା ଗୁରୁତର ଭାବରେ କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା [[ରୋୱାଲ୍ଟ କମିଟି]] ଦ୍ [ାରା ପୂର୍ବ ବର୍ଷ [[ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିଧାନ ପରିଷଦ]] କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ସୁପାରିଶ ଅନୁଯାୟୀ ନାମିତ ହୋଇଥିଲା। ଜାତୀୟତାବାଦୀ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରାସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକଦ୍ୱାରା ଯୁଦ୍ଧ ସମୟର ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ରକୁ ଦେଖିବା ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏହି ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ କମିଶନ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧ ପରବର୍ତ୍ତୀ କ୍ଷମତାକୁ [[ଡିଫେନ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଆକ୍ଟ 1915| ଡିଫେନ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଆକ୍ଟ]] ର ଯୁଦ୍ଧ ସମୟ କ୍ଷମତାକୁ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ କାର୍ଯ୍ୟ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ଚୁପ୍ କରି ଦେଶଦ୍ରୋହକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ [[ସକ୍ରିୟତା| ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା]] ବିନା ବିଚାରରେ ଗିରଫ କରିବା ଏବଂ ବିନା ୱାରେଣ୍ଟରେ ଦେଶଦ୍ରୋହ କିମ୍ବା ଦେଶଦ୍ରୋହରେ ସନ୍ଦେହ କରାଯାଉଥିବା କ individuals ଣସି ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଗିରଫ କରିବା ପାଇଁ ଭାଇସରୟ ସରକାରଙ୍କୁ ଅସାଧାରଣ କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା। ବ୍ୟାପକ ତଥା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବ୍ୟବହାର ହେତୁ ଏହା ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଅପମାନିତ ହେଲା | [[ଆନି ବିଷ୍ଟାନ୍]] ଏବଂ ଅଲି ଭାଇଙ୍କ ସମେତ ବହୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ନେତାଙ୍କୁ ଅଟକ ରଖାଯାଇଥିଲା। ଭିକେରୋଇ ପରିଷଦରେ ଥିବା (ଅଣ-ସରକାରୀ) ଭାରତୀୟ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବଭାରତୀୟ ବିରୋଧର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାପରେ ରୋୱଲେଟ୍ ଆକ୍ଟ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ବ୍ୟାପକ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲା। ଦେଶବ୍ୟାପୀ କାର୍ଯ୍ୟର ବନ୍ଦ ('' [[ହାର୍ଟଲ]] '') କୁହାଯାଉଥିଲା, ଏହା ବ୍ୟାପକ ଆରମ୍ଭର ଚିହ୍ନ ଥିଲା, ଯଦିଓ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ନୁହେଁ, ଲୋକପ୍ରିୟ ଅସନ୍ତୋଷ |

ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଦ୍ୱାରାକାର୍ଯ୍ୟକଳାପଦ୍ୱାରା ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଥିବା ଆନ୍ଦୋଳନ ଦ୍ April ାରା 13 ଏପ୍ରିଲ 1919 ରେ1919ରେ ପଞ୍ଜାବର [[ଅମୃତସର]] ରେ [[ଜଲିଆନୱାଲା ବାଗ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ]] ରେ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶ ସ military ନ୍ୟ କମାଣ୍ଡର ବ୍ରିଗେଡିୟର୍ ଜେନେରାଲ୍ [[ରେଜିନାଲାଲ୍ ଡାୟର୍]] ମୁଖ୍ୟ ଏବଂ କେବଳ ପ୍ରବେଶ ପଥକୁ ଅବରୋଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରାୟ 15,000 ପୁରୁଷ, ମହିଳା ଏବଂ ଶିଶୁଙ୍କ ଅସ୍ତ୍ରହୀନ ତଥା ଅନିଶ୍ଚିତ ଜନତାଙ୍କ ଉପରକୁ ଗୁଳି ଚଳାଇବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ସେମାନେ ପାଚେରୀ ପ୍ରାଙ୍ଗଣର ଜଲିଆନୱାଲା ବାଗରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଡାୟର୍ ସମସ୍ତ ବ meetings ଠକରେ ଲଗାଯାଇଥିବା ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ କଠୋର ଉପାୟ ଶିଖାଇବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ। <ref><nowiki>{{harvnb | Collett | 2005 | p = ix 9}</nowiki></ref> ମୋଟ 1,651 ରାଉଣ୍ଡ ଗୁଳି ଚଳାଇ 379 ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି (ଏକ ସରକାରୀ ବ୍ରିଟିଶ ଆୟୋଗ ଅନୁଯାୟୀ; ଭାରତୀୟ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଆକଳନ 1,499 ଏବଂ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡରେ 1,137 ଆହତ ହୋଇଛି।) <ref>{{harvnb|ଓଲିଉଡ|2011|p=181}}</ref> ଡାୟର ଅବସର ନେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ କିନ୍ତୁ ବ୍ରିଟେନରେ ଜଣେ ହିରୋ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀମାନଙ୍କୁ ଦର୍ଶାଇଥିଲା ଯେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବ୍ରିଟେନରେ ଜନମତକୁ ଦେଖୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଭାରତରେ ନୁହେଁ। <ref>ଡେରେକ ସାୟର, "ଅମୃତସର ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ଉପରେ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା 1919–1920," 'ଅତୀତ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ,' 'ମେ 1991, ଇସୁ 131, ପୃଷ୍ଠା 130–164</ref> ଏହି ଧାରାବାହିକ ଗୃହ ନିୟମ ଏବଂ ଶୁଭେଚ୍ଛାର ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଆଶାକୁ ବିଲୋପ କରି ଏକ ଖୋଲିଲା | ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତାକୁ ଦୂର କରିହେବ ନାହିଁ। <ref>ଡେନିସ୍ ଜୁଡ୍, "1919 ର1919ର ଅମୃତସର ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ: ଗାନ୍ଧୀ, ରାଜ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଜାତୀୟତା, 1915–39, "ଜୁଡରେ," 'ସାମ୍ରାଜ୍ୟ: 1765 ରୁ1765ରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଭିଜ୍ଞତା' '(1996) pp 258- 72</ref>

1920 ରୁ1920ରୁ 1922 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗାନ୍ଧୀ ଅଣ-ସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ସେପ୍ଟେମ୍ବର 1920 ରେ1920ରେ କଂଗ୍ରେସର କୋଲକାତା ଅଧିବେଶନରେ ଗାନ୍ଧୀ ଅନ୍ୟ ନେତାମାନଙ୍କୁ ଖିଲାଫତଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ତଥା ଆଧିପତ୍ୟ ସ୍ଥିତିକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଅଣ-ସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥିଲେ। ପ୍ରଥମ ସତ୍ୟଗ୍ରାହ ଆନ୍ଦୋଳନ ବ୍ରିଟେନରୁ ପଠାଯାଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ [ଖାଡି] ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀର ବ୍ୟବହାରକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲା। ଏହାସହ ଲୋକଙ୍କୁ ବ୍ରିଟିଶ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ତଥା ଆଇନ ଅଦାଲତକୁ ବ c ଠକ କରିବାକୁ, ସରକାରୀ ଚାକିରୀରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ, ଟିକସ ଦେବାକୁ ମନା କରିବାକୁ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ପଦବୀ ତଥା ସମ୍ମାନ ଛାଡିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଛି। ଯଦିଓ ଏହା ନୂତନ '' [[ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନିୟମ 1919]] 'ର ଗଠନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବାରେ ବହୁ ବିଳମ୍ବରେ ଆସିଥିଲା, ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ବ୍ୟାପକ ଜନ ସମର୍ଥନକୁ ଉପଭୋଗ କରିଥିଲା ​​ଏବଂ ବିଶୃଙ୍ଖଳାର ଅନୁପଯୁକ୍ତ ପରିମାଣ ବ foreign ଦେଶିକ ଶାସନ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତର ଆହ୍ presented ାନ ଦେଇଥିଲା। ତେବେ ଗାନ୍ଧୀ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲେ କାରଣ ସେ [[ଚ uri ଧୁରୀ ଚ ura ରା ଘଟଣା]] ପରେ ଭୟଭୀତ ହୋଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ କ୍ରୋଧିତ ଜନତାଙ୍କ ଦ୍ twenty ାରା ବାଇଶି ଜଣ ପୋଲିସର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥଲା ଯାହା ଭାରତ ଅରାଜକତାକୁ ଆସିବ।''

ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ 1922 ମସିହାରେ ଛଅ ବର୍ଷ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଦୁଇ ଜଣ ସେବା କରିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଜେଲରୁ ମୁକୁଳିବା ପରେ ସେ [[ଅହମ୍ମଦାବାଦ]] ରେ [ସାବରମତି ଆଶ୍ରମ] ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ନଦୀ କୂଳରେ [[ସାବରମତି ନଦୀ| ସାବରମାଟି]], ସେ 'ୟଙ୍ଗ ଇଣ୍ଡିଆ' ଖବରକାଗଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ସାମାଜିକ ଅନଗ୍ରସର - ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଗରିବ ଏବଂ [[ଦଲିତ () ବାହାଘର)| ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ]]। <ref>ସାଙ୍କାର ଘୋଷ, '' ଗାନ୍ଧୀ '' (1991) p। 107</ref> <ref>ସଞ୍ଜୟ ପାସୱାନ୍ ଏବଂ ପ୍ରେମାନସି ଜୟଦେବ, '' ଭାରତରେ ଡାଲାଇଟ୍ସର ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡିଆ '' (2003) p। 43</ref> ଏହି ଯୁଗରେ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି ଭିତରୁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କର ଏକ ନୂତନ ପି generation ିର ଆବିର୍ଭାବ ଦେଖାଗଲା, [[C] ରାଜଗୋପାଲାଚାରି]], [[ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ]], [[ଭାଲାଭଭାଇ ପଟେଲ]], [[ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ]] ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନେ - ଯେଉଁମାନେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱ-ଶାସନର ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରମୁଖ ସ୍ୱର ଗଠନ କରିବାକୁ ଆସିବେ, ଗାନ୍ଧୀ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ସହିତ ରଖିବା, କିମ୍ବା, ବୋଷଙ୍କ [[ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ସେନା]] ପରି, ଏଥିରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ |

୧ ss ୦ ଦଶକର ମଧ୍ୟଭାଗରେ ଭାରତୀୟ ମଧ୍ୟମ ରାଜନୈତିକ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ୍ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାପକ ହୋଇଥିଲା ଯେପରିକି [[ସ୍ୱରାଜ ପାର୍ଟି]], [[ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭ]], [[କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ]] ଏବଂ [ [ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ସ୍ am ାମସେବାକ ସଂଗଠନ]] ଆଞ୍ଚଳିକ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ [[ମାଡ୍ରାସ୍]] ରେ, [[ମହାରାଷ୍ଟ୍ର] ରେ [[ମହାରାଷ୍ଟ୍ର]] ଏବଂ ପଞ୍ଜାବରେ [[ଶିଖ୍] ଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବାରେ ଲାଗିଲେ। ତେବେ ମହାକାବୀ [[ସୁବ୍ରମଣ୍ୟମ ଭାରତୀ]], [[ଭଞ୍ଚିନାଥନ]] ଏବଂ ନୀଲକାନ୍ଦା ବ୍ରହ୍ମଚାରିଙ୍କ ଭଳି ଲୋକମାନେ ତାମିଲନାଡୁର ଉଭୟ ସ୍ୱ-ଶାସନ ସଂଗ୍ରାମରେ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଜାତି ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଇଁ ସମାନତା ପାଇଁ ଲ fighting ଼ିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। [[କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧୀ]] (ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପତ୍ନୀ), [[ରାଜକୁମାରୀ ଅମୃତ କ ur ର]], [[ମୁଥୁଲକ୍ସମି ରେଡ୍ଡି]], [[ଅରୁଣା ଆସଫ ଅଲି]] ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମହିଳା ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ।

<ଗ୍ୟାଲେରୀ ଓସାର = "200px" ଉଚ୍ଚତା = "200px"> | Chauri Chaura new photo.jpg | Chauri Chaura Shahid Samarak, ଯାହାକି [[Chauri Chaura ଘଟଣା]] ର ସ୍ମୃତି, ଯେତେବେଳେ ଅଣ-ସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ଏକ ବିରାଟ ବିକ୍ଷୋଭକାରୀ ପୋଲିସ ସହିତ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲେ। ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ_ ରଜାଗୋପାଲାଚାରି_1973_ ଷ୍ଟାମ୍ପ_ଫ_ ଇଣ୍ଡିଆ। Jpg | [[C। ରାଜଗୋପାଲାଚାରି]] ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଯିଏକି [[ରୋୱଲ୍ଟ ଆକ୍ଟ]] ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, [[ଅଣ-ସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନ]], [[ଭାଇକୋମ ସତ୍ୟଗ୍ରାହ]] ଏବଂ [[ନାଗରିକ ଅବମାନନା]] ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। । ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ (କ୍ରପ୍) .jpg | [[ଭାଲାଭଭାଇ ପଟେଲ]] 49 ତମ [[ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତିଙ୍କ ତାଲିକା| ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି]] ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇ 1934 ଏବଂ 1937 ମସିହାରେ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଦଳ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। [[ଭାରତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଛାଡନ୍ତୁ]] 1931 ପତାକା ଭାରତ। Svg | ପୁରନା ସ୍ୱରାଜ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ 1931 ମସିହାରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଦ୍ [ିତୀୟ ବିଶ୍ War ଯୁଦ୍ଧର ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷଗୁଡିକରେ [ଆର୍ଜି ହୁକୁମାଟ୍ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ | ଅସ୍ଥାୟୀ ସରକାର]] ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା। <nowiki></gallery></nowiki> [[ସାଇମନ୍ କମିଶନ]] ରେ ସୁପାରିଶକୁ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା ପରେ [1928] [ମୁମ୍ବାଇ] ରେ ଏକ ସର୍ବଦଳୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ଯାହା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୁକ୍ତିର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ଭାରତ ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ [ମୋତିଲାଲ ନେହେରୁ] ଅଧୀନରେ ଏକ ଡ୍ରାଫ୍ଟ କମିଟି ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର [[କୋଲକାତା]] ଅଧିବେଶନ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କୁ ଡିସେମ୍ବର 1929 ସୁଦ୍ଧା ଭାରତକୁ ଆଧିପତ୍ୟ ମାନ୍ୟତା ଦେବାକୁ କହିଛି କିମ୍ବା ଦେଶବ୍ୟାପୀ ନାଗରିକ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ବ political ୁଥିବା ରାଜନୈତିକ ଅସନ୍ତୋଷ ଏବଂ ଦିନକୁ ଦିନ ହିଂସାତ୍ମକ ଆଞ୍ଚଳିକ ଗତିବିଧି ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସାର୍ବଭ sovereignty ମତ୍ୱର ଆହ୍ and ାନ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ସମାପ୍ତି ଲୋକଙ୍କ ସହ ବିଶ୍ ence ାସର କାରଣ ଖୋଜିବାକୁ ଲାଗିଲା। ଡିସେମ୍ବର 1929 ରେ1929ରେ ତାଙ୍କର ଐତିହାସିକ [[ଲାହୋର]] ଅଧିବେଶନରେ [[ଜବାହରଲାଲ]] ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆତ୍ମ ଶାସନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। ଏହା ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏକ ନାଗରିକ ଅମାନ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ୱାର୍କିଂ କମିଟିକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛି | 26 ଜାନୁୟାରୀ 1930 ରେ1930ରେ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ '' [[ପୂର୍ଣ୍ଣା ସ୍ୱରାଜ]] '' (ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆତ୍ମ-ଶାସନ) ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ବୋଲି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି।

ମାର୍ଚ୍ଚ 1931 ରେ, [[ଗାନ୍ଧୀ-ଇରୱିନ୍ ଚୁକ୍ତି]] ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସରକାର ସମସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ବନ୍ଦୀଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ (ଯଦିଓ, କେତେକ ମହାନ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇ ନଥିଲା ଏବଂ [[ଭାଗବତ ସିଂ]] ଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଦୁଇ ସାଥୀଙ୍କୁ ଫେରାଇ ନିଆଯାଇନଥିଲା ଯାହା କେବଳ କଂଗ୍ରେସ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଆହୁରି ତୀବ୍ର କରିଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ କିଛି ବର୍ଷ ଧରି କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ସରକାର ଉଭୟ ବିବାଦ ଏବଂ ବୁ negotiations ାମଣାରେ ବନ୍ଦ ରହିଥିଲେ ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ [[ଭାରତ ସରକାର ଅଧିନିୟମ 1935]] ହାମର ହୋଇ ନ ପାରେ। ସେତେବେଳକୁ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇପଡିଥିଲା ​​କାରଣ ପ୍ରତ୍ୟେକେ ଅନ୍ୟ ଆଡକୁ ଅଙ୍ଗୁଳି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରିଥିଲେ। ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଭାରତର ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବା ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସର ଦାବିକୁ ବିବାଦ କରିଥିଲାବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ସମସ୍ତ ମୁସଲମାନଙ୍କ ଆକାଂକ୍ଷାକୁ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିବାକୁ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଦାବି ଉପରେ ବିବାଦ କରିଥିଲା।

[[ଫାଇଲ୍: ଜିନ୍ନା ଗାନ୍ଧୀ। Jpg| ଆଙ୍ଗୁଠି | ସରଳ = 0.9 | ଜିନ୍ନା ସହିତ ଗାନ୍ଧୀ, 1944.]] [[ବ୍ରିଟିଶ୍ ଇଣ୍ଡିଆ]] କୁ ପରିଚାଳନା କରିବାରେ [[ଭାରତ ସରକାର ଅଧିନିୟମ 1935]] ତିନୋଟି ପ୍ରମୁଖ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଦର୍ଶାଇଛି: ଏକ ଖୋଲା ଫେଡେରାଲ୍ ଗଠନ, ପ୍ରାଦେଶିକ ସ୍ onomy ାଧୀନତା ହାସଲ କରିବା ଏବଂ ପୃଥକ ଚୟନକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ରକ୍ଷା କରିବା। [[ରାଜକୁମାର ରାଜ୍ୟ]] ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତକୁ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଏକତ୍ର କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫେଡେରାଲ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ରାଜକୁମାରଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବାରେ ଅସ୍ପଷ୍ଟତା ହେତୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ। ଫେବୃଆରୀ 1937 ରେ, ଯେତେବେଳେ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଲା, ପ୍ରାଦେଶିକ ସ୍ onomy ାଧୀନତା ଏକ ବାସ୍ତବତାରେ ପରିଣତ ହେଲା; ପାଞ୍ଚଟି ପ୍ରଦେଶରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ସହ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାଧାନ୍ୟବାଦୀ ଦଳ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଦୁଇଟିରେ ଉପର ହାତ ଧରିଥିବାବେଳେ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍ ଖରାପ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲା।

1939 ମସିହାରେ, ଭିକେରୋ [[ଭିକ୍ଟର ଆଲେକ୍ସଜାଣ୍ଡାର୍ ଜନ୍ ହୋପ୍| ଲିନଲିଥଗୋ]] ପ୍ରାଦେଶିକ ସରକାରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନକରି ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତର ପ୍ରବେଶ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଏହାର ପ୍ରତିବାଦରେ କଂଗ୍ରେସ ଏହାର ସମସ୍ତ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କୁ ସରକାରରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ କହିଛି। [[ଅଲ-ଇଣ୍ଡିଆ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍] ର ସଭାପତି [[ମହମ୍ମଦ ଅଲି ଜିନ୍ନା]] 1940 ମସିହାରେ ଲାହୋରରେ ବାର୍ଷିକ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍ ଅଧିବେଶନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଥିଲେ ଯାହା ପରେ [[ଲାହୋର ରିଜୋଲ୍ୟୁସନ୍]] ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା। , ଦୁଇଟି ପୃଥକ ସାର୍ବଭ states ମ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଭାରତର ବିଭାଜନ ଦାବି, ଗୋଟିଏ ମୁସଲମାନ, ଅନ୍ୟଟି ହିନ୍ଦୁ; ବେଳେବେଳେ [[ଦୁଇଟି ଜାତି ଥିଓରୀ]] କୁହାଯାଏ | ଯଦିଓ [ପାକିସ୍ତାନ] ର ଧାରଣା 1930 ମସିହାରୁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା, ତଥାପି ଖୁବ୍ କମ୍ ଲୋକ ଏହାର ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ।

ଲାହୋର ରିଜୋଲ୍ୟୁସନରେ [[ଭାରତ ବିଭାଜନକୁ ବିରୋଧ| ବିରୋଧୀ]] ରେ, [[ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଆଜାଦ ମୁସଲିମ ସମ୍ମିଳନୀ]] ମିଳିତ ଭାରତକୁ ସମର୍ଥନ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ଏପ୍ରିଲ 1940 ରେ1940ରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଏକାଠି ହୋଇଥିଲା। <ref name="QasmiRobb2017">{{cite book|title=ମୁସଲମାନ ଲିଗ୍ ବିରୋଧରେ ମୁସଲମାନ: ପାକିସ୍ତାନର ଆଇଡିଆର ସମାଲୋଚନା|last1=Qasmi|first1=Ali Usman|last2=Robb|first2=Megan Eaton|isbn=9781108621236|ତାରିଖ=2017|ପ୍ରକାଶକ=କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରେସ୍|ପୃଷ୍ଠା=2|ଭାଷା=ଇଂରାଜୀ}}</ref> ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନେ ଭାରତରେ ଅନେକ ଇସଲାମିକ ସଂଗଠନ, ଏବଂ 1400 ଜାତୀୟତାବାଦୀ ମୁସଲମାନ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ; <ref name="Haq1970">{{cite book|last1=Haq|first1=ମୁଶୀର ୟୁ|oclc=136880|ଆଜାଦ ମୁସଲିମ ସମ୍ମିଳନୀର ଏକ ସଂଗଠନ ଯାହା ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ମୁସଲମାନ ଦଳ ତଥା ଗୋଷ୍ଠୀର ପ୍ରତିନିଧୀ ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା।|ଆଖ୍ୟା=ଆଧୁନିକ ଭାରତରେ ମୁସଲମାନ ରାଜନୀତି, 1857-1947|ତାରିଖ=1970|ପ୍ରକାଶକ=ମୀନାକ୍ଷୀ ପ୍ରକାଶ|ପୃଷ୍ଠା=114|ଭାଷା=ଇଂରାଜୀ|ଉଦ୍ଧୃତ=ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା}}</ref> <ref name="Ahmed2016">{{cite web|ଆଲ୍ଲା ବାଖ ଏକ ଜମିଦାର ପରିବାରର ଥିଲେ। ସେ 1934 ମସିହାରେ ସିନ୍ଧ ପିପୁଲ୍ସ ପାର୍ଟି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ, ଯାହା ପରେ ‘ଇଟେହାଦ୍’ ବା ‘ଏକତା ପାର୍ଟି’ ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା। ... ଧାର୍ମିକ ଭିତ୍ତିରେ ଭାରତର ଏକ ବିଭାଜନ ମାଧ୍ୟମରେ ପାକିସ୍ତାନ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ମୁସଲିମ ଲିଗର ଦାବିକୁ ଆଲ୍ଲାହା ବାଖ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ଫଳସ୍ୱରୂପ, ସେ ଆଜାଦ ମୁସଲିମ ସମ୍ମିଳନୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ଏପ୍ରିଲ୍ 27-30, 1940 ମଧ୍ୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ଦିଲ୍ଲୀ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରାୟ 1400 ପ୍ରତିନିଧୀ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସେମାନେ ମୁଖ୍ୟତ the ନିମ୍ନ ଜାତି ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ଥିଲେ|ଭାରତୀୟ ଇସଲାମର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପଣ୍ଡିତ ୱିଲଫ୍ରେଡ କାଣ୍ଟୱେଲ ସ୍ମିଥ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପ୍ରତିନିଧୀମାନେ ଏକ ‘ଭାରତର ମୁସଲମାନ’ର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ଇସଲାମ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ମହିଳା ମଧ୍ୟ ଏହି ଆଲୋଚନାରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ ... ଶ୍ୟାମସୁଲ ଇସଲାମ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି ଯେ ଅଲ-ଇଣ୍ଡିଆ ମୁସଲିମ ଲିଗ ବେଳେବେଳେ ବିଭାଜନ ଦାବିରେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କ opposition ଣସି ବିରୋଧକୁ ନୀରବ କରିବା ପାଇଁ ଭୟଭୀତ ଓ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା। । ସେ ମୁସଲିମ ଲିଗର ଏଭଳି କ ics ଶଳକୁ ‘ଆତଙ୍କବାଦର ଶାସନ’ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ସେ NWFP ସମେତ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଉଦାହରଣ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେଉଁଠାରେ ଖୁଦାଇ ଖିଦ୍ମଗର ଭାରତର ବିଭାଜନକୁ ବିରୋଧ କରିଆସୁଛନ୍ତି।|last1=Ahmed|first1=Ishtiaq|title=ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ|url=https: //www.thefridaytimes.com/tft/the-dissenters/|work=[[The Friday Times]]|date=27 May 2016|quote=ତଥାପି, ଏହି ପୁସ୍ତକ ହେଉଛି ଜଣେ ମୁସଲମାନ ନେତାଙ୍କ ଭୂମିକା ପାଇଁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି, ଯିଏ ଭାରତର ବିଭାଜନକୁ ଦୃ ly ଭାବରେ ବିରୋଧ କରିଛି: ସିନ୍ଧି ନେତା ଆଲ୍ଲାହା ବାଖଶ ସୋମ୍ରୋ}}</ref> "ଜାତୀୟତାବାଦୀ ବ meeting ଠକରେ ଯୋଗଦେବା ଲିଗ୍ ବ meeting ଠକରେ ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚ ଗୁଣ ଅଧିକ ଥିଲା।" name = "Ali2017"> {{cite web|last1=Ali|first1=Afsar|title=ଭାରତର ବିଭାଜନ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କର ଦେଶପ୍ରେମ|url=http: //www.milligazette.com/news/15756-partition-of- ଇଣ୍ଡିଆ-ଏବଂ-ଦେଶପ୍ରେମ-ଅଫ-ଇଣ୍ଡିଆନ୍-ମୁସଲିମ୍|କାର୍ଯ୍ୟ=[[ମିଲି ଗେଜେଟ୍]]|ତାରିଖ=17 ଜୁଲାଇ 2017}} <nowiki></ref></nowiki>

<nowiki>{Also ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ | ଅନୁଶିଲାନ୍ ସମିତି | ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍ | ଘାଦର ପାର୍ଟି | ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ସମାଜବାଦୀ ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ଆର୍ମି}}</nowiki><blockquote>ଏହି ଦୁଇଟି ଅସ୍ଥିରତା, ଶ୍ରମ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ବିରୋଧୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ real ଣସି ପ୍ରକୃତ ସଂଯୋଗ ନାହିଁ | କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ଅତ୍ୟଧିକ ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଏବଂ ସହଭାଗିତା, ଧ୍ୟାନକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଯଥାର୍ଥ କରେ, ଯାହା ପ୍ରଭୁ ଇରୱିନ୍ ଶ୍ରମ ସମସ୍ୟାକୁ ଦେଇଥିଲେ।</blockquote><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=HWfUpdZwRVIC&pg=PA33&lpg=PA33&dq=There+is+no+real+connection+between+these+two+unrests,labour+and+Congress+opposition.+But+their+very+existenceand+coexistence,+explains+and+fully+justifies+the+attention,which+Lord+Irwin+gave+to+the+labour+problems.London+Times,+29+January+1928#v=onepage&q=There%20is%20no%20real%20connection%20between%20these%20two%20unrests,labour%20and%20Congress%20opposition.%20But%20their%20very%20existenceand%20coexistence,%20explains%20and%20fully%20justifies%20the%20attention,which%20Lord%20Irwin%20gave%20to%20the%20labour%20problems.London%20Times,%2029%20January%201928&f=false|title=Crisis in the Indian Subcontinent, Partition: Can it be Undone?|last=K̲h̲ān|first=Lāl|date=2007|publisher=Aakar Books|isbn=9788189833107|language=en}}</ref> -[[London Times]], 29 January 1928{{multiple image|perrow=1/1|total_width=200|caption_align=center|image1=Bhagat Singh Sukh Dev Raj Guru.jpg|caption1=[[Bhagat Singh]] (left), [[Sukhdev Thapar|Sukhdev]] (center), and [[Shivaram Rajguru|Rajguru]] (right) are considered among the most influential revolutionaries of the Indian independence movement.|image2=Bhagat Singh's execution Lahore Tribune Front page.jpg|caption2=Front page of the ''Tribune'' (25 March 1931), reporting the execution of Bhagat Singh, Rajguru and Sukhdev by the British.}}କିଛି ବିପଥଗାମୀ ଘଟଣା ବ୍ୟତୀତ, ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଆରମ୍ଭ ପୂର୍ବରୁ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସକମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସଶସ୍ତ୍ର ବିଦ୍ରୋହ ଘଟି ନଥିଲା। ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀ ଅଣ୍ଡରଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ବେଙ୍ଗଲ, [[ମହାରାଷ୍ଟ୍ର]], [[ଓଡ଼ିଶା]], ବିହାର, [ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ]], [[ପଞ୍ଜାବ (ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ)) ରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ସଂଗ୍ରହ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା।| ପଞ୍ଜାବ]], ଏବଂ [[ମାଡ୍ରାସ୍ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି]] ଯାହାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ [ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ] କୁହାଯାଏ | ଅଧିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଭାରତର ଚାରିଆଡ଼େ ଛିନ୍ନଭିନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ। ବିଶେଷ ଭାବରେ ବଙ୍ଗଳାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା, ବିଶେଷ କରି 1905 ମସିହାରେ [[ବଙ୍ଗଳା ବିଭାଜନ (1905)| ବଙ୍ଗଳା ବିଭାଜନ]] ଏବଂ [[1907 ପଞ୍ଜାବ ଅଶାନ୍ତି| 1907 ପରେ ପଞ୍ଜାବ]] ରେ। <ref name="Fraser257">{{Harvnb|ଫ୍ରେଜର|1977|p=257}}</ref> ପୂର୍ବ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ସହରୀ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଶିକ୍ଷିତ, ବୁଦ୍ଧିମାନ ଏବଂ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଯୁବକ '' [[ଭଦ୍ରାଲୋକ]] '' ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ହିଁ "କ୍ଲାସିକ୍" ଗଠନ କରିବାକୁ ଆସିଥିଲା ​​| "ଭାରତୀୟ ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ, <ref name="Fraser257" /> ଯେତେବେଳେ ପଞ୍ଜାବର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ସାମରିକ ସମାଜରେ ଏକ ବିପୁଳ ସମର୍ଥନ ଆଧାର ଥିଲା |

ବଙ୍ଗଳାରେ, 1902 ମସିହାରେ ବଙ୍ଗଳାର ସ୍ଥାନୀୟ ଯୁବ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏବଂ ଜିମ୍ ('' ଆଖ୍ରା ')) ର' [ଅନୁଶିଲାନ୍ ସମିତିର ଇତିହାସ]] ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା। [[ପୂର୍ବ ବଙ୍ଗଳା| ପୂର୍ବ]] ଏବଂ [[ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ]] ରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଅସ୍ତ୍ର [[Dhaka ାକା]] (ଆଧୁନିକ ଯୁଗ [[ବାଂଲାଦେଶ]]) ରେ '' [[Dhaka ାକା ଅନୁଶିଲାନ ସମିତି]] 'ଭାବରେ ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଛି ଏବଂ '' [[ଯୁଗାନ୍ତର]] '' ଗୋଷ୍ଠୀ (ଯଥାକ୍ରମେ [[କଲିକତା]] ରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ) | [[ଅରୋବିନ୍ଦ ଘୋଷ]] ଏବଂ ତାଙ୍କ ଭାଇ [[ବରିନ୍ଦ୍ର ଘୋଷ]] ଙ୍କ ଜାତୀୟତାବାଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏହି 'ସମିତି' ଦର୍ଶନ ଦ୍ୱାରାଦର୍ଶନଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା [ହିନ୍ଦୁ]] [[ଶକ୍ତି| '' ଶକ୍ତି '' ଦର୍ଶନ]] ବଙ୍ଗାଳୀ ସାହିତ୍ୟ [[ବାଙ୍କିମ୍ ଚନ୍ଦ୍ର ଚାଟୋପାଧ୍ୟାୟ| ବ୍ୟାଙ୍କିମ୍]] ଏବଂ [[ସ୍ ami ାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ|ବିବେକାନନ୍ଦ]], [[କାର୍ବୋନାରୀ| ଇଟାଲୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦ]] ଏବଂ [[କାକୁଜୋ ଓକୁକୁରା]] ର [ପାନ-ଏସୀୟବାଦ]] । 'ସମିତି' ଏହାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବାର ଏକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ ସ୍ୱାର୍ଥ ତଥା ପ୍ରଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ ଆତଙ୍କବାଦ ଘଟଣାରେ ଜଡିତ ଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଘୋଷଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ରାଜ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପାଇଁ [ଆଲିପୋର ବୋମା ମାମଲା | ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପ୍ରୟାସ] ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା। ଭାଇମାନେ ମ In ିରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ପଞ୍ଜାବରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଭାବରେ ସନ୍ତ୍ରାସବାଦୀ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ଜିଲ୍ଲା ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ [[ନାସିକ୍]], [[A.M.T. ଡିସେମ୍ବର 1909 ରେ1909ରେ ଜ୍ୟାକସନ] [[ଅନନ୍ତ କାନହେରେ] ଙ୍କ ଦ୍ shot ାରା ଗୁଳିମାରି ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥିଲା, ଏବଂ ପରେ [[ୱାନଚି ଆୟର]] ଙ୍କ ହାତରେ ରବର୍ଟ ଡି’ସକର୍ଟ ଆଶେଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। <ref name="Yadav4">{{Harvnb|Yadav|1992|p=4}}</ref><nowiki> {itation ଉଦ୍ଧୃତ ମିଳିଲା ନାହିଁ | ତାରିଖ = ଫେବୃଆରୀ 2019}}</nowiki>

ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତା ପ୍ୟାରିସ୍ ଏବଂ ଲଣ୍ଡନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତୀୟ ସମାଜ ଦେଇ ଗତି କଲା | ଲଣ୍ଡନରେ [[ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍]] [[ଶ୍ୟାମଜୀ କୃଷ୍ଣ ଭର୍ମା] ଙ୍କ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତାରେ] ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତା କାରଣରୁ ହିଂସାକୁ ଚାମ୍ପିୟନ ତଥା ନ୍ୟାୟ ଦେବା ପାଇଁ ଅଧିକ ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ବ୍ରିଟେନରେ ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ର ତଥା ଭାରତୀୟ ବିଦେଶୀମାନଙ୍କଠାରୁ ମିଳିଥିଲା। ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ସୋସାଇଟି]] ଉତ୍ସାହୀ ଅନୁଗାମୀ | ୧ 777 ସୁଦ୍ଧା, ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାବାଦୀ [[ମ୍ୟାଡାମ୍ ଭିକାଜୀ ରୁଷ୍ଟମ୍ କାମା]] ରୁଷର ବିପ୍ଳବୀ ନିକୋଲାସ୍ ସଫ୍ରାନ୍ସ୍କିଙ୍କ ଲିଙ୍କ୍ ମାଧ୍ୟମରେ, ବଙ୍ଗଳା ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ସମେତ ଭାରତୀୟ ଗୋଷ୍ଠୀ ତଥା ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍ ଅଧୀନରେ [V.D. ସାବାର୍କାର୍]] ବୋମା ତିଆରି ପାଇଁ ମାନୁଆଲ୍ ପାଇବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ | ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍ ମଧ୍ୟ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଦେଶଦ୍ରୋହୀ ସାହିତ୍ୟର ଉତ୍ସ ଥିଲା ଯାହା ଭାରତରେ ଶୀଘ୍ର ବିତରଣ ହୋଇଥିଲା | ଏହା ବ୍ୟତୀତ '' ଭାରତୀୟ ସମାଜବିଜ୍ଞାନୀ '', ସାବରକରଙ୍କ ଦ୍ୱାରାସାବରକରଙ୍କଦ୍ୱାରା '' ବାଣ୍ଡେ ମାତାରାମ '' ଏବଂ 'ହେ ଶହୀଦ!' ଭଳି ପାମ୍ପଲେଟ୍ ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ ହିଂସାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲା। ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସରୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ଉତ୍ତେଜନା ସେହି ସମୟରେ ଭାରତରେ ହତ୍ୟା ସମେତ ରାଜନୈତିକ ହିଂସା ଘଟଣାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା। <ref name="Yadav42" /> <ref name="Hopkirk46"><nowiki>{{Harvnb | Hopkirk | 1994 | p = 46} 190 [୧ 99 By ସୁଦ୍ଧା] ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍ ସନ୍ଦେହରେ ଆସିବାକୁ ଲାଗିଲା ... ସାର୍ ୱିଲିୟମ୍ କରଞ୍ଜନ୍ ୱିଲିଙ୍କୁ ହତ୍ୟାକାରୀଙ୍କ ପିସ୍ତଲରୁ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ବହୁତ ବିଳମ୍ବ ହୋଇଥିଲା ... ସାବାର୍କ ଦେଖିପାରିଲେ ଯେ ଲଣ୍ଡନ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଗରମ ହେଉଛି ... ଜାନୁୟାରୀ 1910 ଆରମ୍ଭରେ ତେଣୁ, ସେ ଚୁପଚାପ୍ ପ୍ୟାରିସକୁ ଚାଲିଗଲେ, ଏହାକୁ ତାଙ୍କର ନୂତନ ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ ମୁଖ୍ୟାଳୟ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ ... [ପୋଲିସ୍] ତାଙ୍କୁ ଭାରତରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଚୋରା ଚାଲାଣ ସହ ଜଡିତ ପ୍ରମାଣ ପାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା।</nowiki></ref> <ref name="Majumdar1966p">{{ହରଭନବ|ମଜୁମଦାର|1966|p=147}} ସାଭାର୍କରଙ୍କ '' ବାଣ୍ଡେ ମାତାରାମ '' ରେ ଆହ୍ୱାନ ରହିଥିଲା ​​[ଆତଙ୍କବାଦକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ] ... ଏହି ପ୍ରକାର ପ୍ରଚାର ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ​​| ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ଏ। ଟି। ଅନ୍ୟ ଏକ ଅଭିଯୋଗ ହେଲା ଯେ 1908 ମସିହାରେ ସେ ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସର ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ବିସ୍ଫୋରକ ଏବଂ ବୋମା ପ୍ରସ୍ତୁତିର ପଦ୍ଧତିକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଥିବା ଏକ କାର୍ଯ୍ୟର ଅନେକ ନକଲ ଟାଇପ୍ କରିଥିଲେ। ସେ ଏହି ନକଲଗୁଡ଼ିକୁ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଠିକଣାରେ ପଠାଇଥିଲେ।</ref> ବମ୍ବେରେ ବିଚାର ଚାଲିଥିବା ବେଳେ ସାବରକରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ହୋଇଥିବା ଦୁଇଟି ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଲା ନାସିକ୍ ଜିଲ୍ଲା ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟ୍ ଏ। ଡିସେମ୍ବର 1909 ରେ1909ରେ ଜ୍ୟାକସନ, [ଅନନ୍ତ କାନହେରେ] ଙ୍କ ଦ୍ used ାରା ବ୍ୟବହୃତ ଅସ୍ତ୍ରଗୁଡିକ ସିଧାସଳଖ ଇଟାଲୀ କ୍ୟୁରିଅର ମାଧ୍ୟମରେ ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସକୁ ଚିହ୍ନିତ ହୋଇଥିଲା। ପୂର୍ବତନ ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍ ବାସିନ୍ଦା M.P.T. ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ V.V.S. ରୋବର୍ଟ ଡି’ସକର୍ଟ ଆଶେଙ୍କ ହତ୍ୟା ସମେତ ରାଜନୈତିକ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡରେ ସାହାଯ୍ୟ ତଥା ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିବା ଆୟାରଙ୍କୁ [[ରୋୱ୍ଲାଟ ରିପୋର୍ଟ]] ରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା। <ref name="Yadav42" /> ପ୍ୟାରିସ-ସଫ୍ରାନ୍ସକି ଲିଙ୍କକୁ ଫ୍ରାନ୍ସ ପୋଲିସ ଏଥିରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ କରିବାକୁ ଦୃ strongly ଭାବରେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲା। 1907 ମସିହାରେ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁରେ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ-ଗଭର୍ଣ୍ଣର [[ସାର୍ ଆଣ୍ଡ୍ରିୟୁ ଫ୍ରେଜର]] କୁ ନେଇ ଟ୍ରେନ୍ ଚଳାଚଳ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା। <ref name="Popplewell135">{{Harvnb|Popplewell|1995|p=135}}</ref>{{Gallery|File:Shyamji krishna varma.jpg|[[Shyamji Krishna Varma]], who founded the [[Indian Home Rule Society]], [[India House]] and ''[[The Indian Sociologist]]'' in [[London]].|File:Dhingra.jpg|[[Madan Lal Dhingra]], while studying in England, [[assassinated]] [[William Hutt Curzon Wyllie]],<ref>{{cite book|last=Nehru |first=Jawaharlal |author2=Nand Lal Gupta|title=Jawaharlal Nehru on Communalism|publisher=Hope India Publications|page=161|year=2006|isbn=978-81-7871-117-1|url=https://books.google.com/?id=sI_I-jk8YWsC&pg=PT161}}</ref> a British official who was "old unrepentant foes of India who have fattened on the misery of the Indian peasant every (sic) since they began their career".<ref name="Popplewell1995">{{cite book|author=Richard James Popplewell|title=Intelligence and imperial defence: British intelligence and the defence of the Indian Empire, 1904-1924|url=https://books.google.com/books?id=H44J2uDSE2cC&pg=PA144|accessdate=25 March 2012|year=1995|publisher=Frank Cass|isbn=978-0-7146-4580-3|pages=143}}</ref>|File:Vvsaiyar.jpg|[[V. V. S. Aiyar]] subscribed to the militant form of resistance against the British.|File:Statue of Senapati Bapat - panoramio (cropped).jpg|[[Pandurang Mahadev Bapat]], acquired the title of ''[[Senapati]]'', meaning ''commander'', as a consequence of his leadership during the Mulshi Satyagraha.<ref name="Cashman190">{{cite book |title=The Myth of the Lokamanya: Tilak and mass politics in Maharashtra |first=Richard I. |last=Cashman |publisher=University of California |year=1975 |isbn=9780520024076 |url=https://books.google.com/books?id=905gbgzGN1EC |page=190}}</ref>|align=center|width=180|lines=5}}ବିଦେଶରେ ଜାତୀୟତାବାଦୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ [[ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସେନା]] ର ଅନେକ ଦେଶୀ ରେଜିମେଣ୍ଟର ବିଶ୍ୱସ୍ତତାକୁ ଥରାଇ ଦେଇଛି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। <ref name="Lahiri129">{{Harvnb|Lahiri|2000|p=129}} </ ref [[ମଦନଲାଲ ing ିଙ୍ଗ୍ରା] ଙ୍କ ହାତରେ [[ୱିଲିୟମ୍ ହଟ୍ କରଞ୍ଜନ୍ ୱିଲି]]<nowiki> ଙ୍କ ହତ୍ୟା ବହୁଳ ଭାବରେ ପ୍ରଚାର କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତା ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ତଥା ଦମନ ହେବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ମଦନ ଲାଲ | ଏନସାଇକ୍ଲୋପିଡ଼ିଆ = ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ଅଭିଧାନର ଜାତୀୟ ଜୀବନୀ | url = http: //www.oxforddnb.com/view/article/71628 | ବର୍ଷ = 2004 | ପ୍ରକାଶକ = ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ୟୁନିଭରସିଟି ପ୍ରେସ୍ | doi = 10.1093 / ref: odnb / 71628 | ପ୍ରବେଶ -date = 29 ଅକ୍ଟୋବର 2015}}</nowiki></ref> ଏମାନେ ଭାରତର ଭିକେରୋଙ୍କ ଜୀବନରେ [[ଦିଲ୍ଲୀ-ଲାହୋର ଷଡଯନ୍ତ୍ର| 1912 ପ୍ରୟାସ]] ଅନୁସରଣ କରିଥିଲେ | ଏହା ପରେ [[ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍]], [[ଅନୁଶିଲାନ୍ ସମିତି]], ପଞ୍ଜାବରେ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ତଥା ଉତ୍ତର ଆମେରିକାର ଭାରତୀୟ ବିଦେଶୀ ତଥା ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ନେଟୱାର୍କର ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟସ୍ ଏକ ଭିନ୍ନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା। [[ରାଶ ବେହେରୀ ବୋଷ]] ଏବଂ [[ଲାଲା ହାର୍ଦୟାଲ]] ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର [[ହିନ୍ଦୁ-ଜର୍ମାନ ଷଡଯନ୍ତ୍ର| ବିଦ୍ରୋହୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର]] ରେ ଉତ୍ତର ଆମେରିକୀୟ

ଅବଶ୍ୟ, ଗାନ୍ଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ଆବିର୍ଭାବ ଧୀରେ ଧୀରେ ବିଭିନ୍ନ ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା। 1920 ଦଶକରେ ବଙ୍ଗଳା 'ସମିତି' ହିଂସା ଦର୍ଶନରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଏହାର ଅନେକ ସଦସ୍ୟ [[ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ| କଂଗ୍ରେସ]] ଏବଂ ଗାନ୍ଧୀ ଅହିଂସା ଆନ୍ଦୋଳନ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠ ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲେ। 1922 ମସିହାରେ ଗାନ୍ଧୀ ଅଣ-ସହଯୋଗ ଆନ୍ଦୋଳନର ପତନ ପରେ ବ Revolution ପ୍ଳବିକ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ହିଂସା ପୁନର୍ବାର ଦେଖାଗଲା। ବଙ୍ଗଳାରେ, [[ସୂର୍ଯ୍ୟ ସେନ୍]] ଏବଂ [ହେମ ଚନ୍ଦ୍ର କାନୁନଗୋଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ 'ସମିତି' ସହିତ ଜଡିତ ଗୋଷ୍ଠୀର ପୁନର୍ଗଠନ ଦେଖାଗଲା। ]] | 1920 ଦଶକ ପୂର୍ବରୁ ହିଂସା ହେତୁ [[ବଙ୍ଗଳା ଅପରାଧିକ ଆଇନ ସଂଶୋଧନ]] ପ୍ରଣୟନ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଡିଫେନ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କାରାଗାରରେ ବନ୍ଦୀ ହେବା ଏବଂ ବନ୍ଦ କରିବାର କ୍ଷମତାକୁ ମନେ ପକାଇ ଦେଇଥିଲା। ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ପଞ୍ଜାବ ଏବଂ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ ସଂଗଠନର ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶ ପୁନ organ ସଂଗଠିତ ହୋଇଥିଲା, ବିଶେଷ ଭାବରେ [ସଚ୍ଚିନ୍ଦ୍ରନାଥ ସାନିଆଲ] ଙ୍କ ଅଧୀନରେ, [[ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ଆସୋସିଏସନ୍]] ସହିତ [ଭାରତ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଆଜାଦ]] ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ।

ବାମପନ୍ଥୀ ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ HSRA ରHSRAର ଦୃ strong ପ୍ରଭାବ ରହିଥିଲା ​​| [[ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ସମାଜବାଦୀ ରିପବ୍ଲିକାନ୍ ଆସୋସିଏସନ୍]] (HSRA) [[ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଆଜାଦ] ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା | [[କାକୋରୀ ଟ୍ରେନ୍ ଡକାୟତି]] ମୁଖ୍ୟତ H HSRA ରHSRAର ସଦସ୍ୟମାନେ କରିଥିଲେ | ବଙ୍ଗଳାର ବହୁ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ବିଶେଷ କରି [[ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ]] ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଏହି ସମୟରେ ବିପ୍ଳବୀ ସଂଗଠନ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଦେଇଥିବାର ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା। 1930 ଦଶକରେ ହିଂସା ଏବଂ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଦର୍ଶନ ପୁନର୍ବାର ପୁନର୍ଜୀବିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ 'ସମିତି' ଏବଂ HSRA ରHSRAର ବିପ୍ଳବୀମାନେ [[ଚିତ୍ରକୋଣ୍ଡା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଆକ୍ରମଣ]] ଏବଂ [[କାକୋରୀ ଷଡଯନ୍ତ୍ର]] ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତରେ ପ୍ରଶାସନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରୟାସରେ ଜଡିତ ହୋଇଥିଲେ। ଏବଂ ରାଜ ଅଧିକାରୀମାନେ | [[ଭାଗବତ ସିଂ]] ଏବଂ [[ବାଟୁକେଶ୍ୱର ଦତ୍ତ]] [ଏପ୍ରିଲ୍ 1929] ରେ [[କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଧାନସଭାବିଧାନ ସଭା]] ଭିତରେ ଏକ ବୋମା ଫିଙ୍ଗିଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ଜନ ସ୍ଲୋଗାନ ବିଲ୍ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ବିବାଦ ବିଲ୍ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା। ଇନକିଲାବ ଜିନ୍ଦାବାଦ]] ", ଯଦିଓ ବୋମା ଘଟଣାରେ କେହି ପ୍ରାଣ ହରାଇ ନାହାଁନ୍ତି। ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟଣା ପରେ ଭାଗବତ ସିଂ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏକ ପରୀକ୍ଷା ଚାଲିଥିଲା। ବୋମା ବିସ୍ଫୋରଣ ପରେ ସର୍ଚ୍ଚ ଅପରେସନ୍ ବେଳେ ସୁଖଦେବ ଏବଂ ରାଜଗୁରୁଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପୋଲିସ ଗିରଫ କରିଥିଲା। ଏହି ପରୀକ୍ଷା ପରେ (କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଧାନସଭାବିଧାନ ସଭା ବମ୍ କେସ୍), ଭାଗବତ ସିଂ, [[ସୁଖଦେବ]] ଏବଂ [ରାଜଗୁରୁ]] 1931 ମସିହାରେ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା। [[ଆଲାମା ମଶ୍ରିକୀ]] ବିଶେଷ ଭାବରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେବା ପାଇଁ [[ଖାକସର| ଖାକ୍ସାର ତେହେରିକ]] ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆଡ଼କୁ ମୁସଲମାନମାନେ। <ref>ଖକ୍ସାର ତେହେରିକ୍ କି ଜିଡୋ ଜୁହାଦ ଭଲ୍ୟୁମ୍ 1. ଲେଖକ ଖାକ୍ସର୍ ଶେର ଜମାନ</ref> ଏହାର କିଛି ସଦସ୍ୟ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସକୁ ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନେ ଅଧିକ ନିକଟତର ହୋଇଥିଲେ। [[କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ]] 1938 ମସିହାରେ '' ଜୁଗାଣ୍ଟର '' ଶାଖା ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ବିସର୍ଜନ କରାଯାଇଥିଲା। 13 ମାର୍ଚ୍ଚ 1940 ରେ, [[ଉଦାମ ସିଂ]] [[ମାଇକେଲ ଓ’ଡୱାୟର]] (ଭାରତ ବାହାରେ ଶେଷ ରାଜନୈତିକ ହତ୍ୟା) ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲା, ଯାହା ସାଧାରଣତ [[ଅମୃତସର ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲା।]] , ଲଣ୍ଡନରେ | ଅବଶ୍ୟ, ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଧୀରେ ଧୀରେ ଗାନ୍ଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବିସ୍ତାର ହେଲା। 1930 ଦଶକର ଶେଷ ଭାଗରେ ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବଦଳିଲା - ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ନେତାମାନେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ଦ୍ offered ାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ଅନେକ ବିକଳ୍ପକୁ ବିଚାର କଲେ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ରାଜନୀତି ଆରମ୍ଭ ହେଲା; - ବ revolutionary ପ୍ଳବିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଧୀରେ ଧୀରେ ହ୍ରାସ ପାଇଲା। ବହୁ ଅତୀତର ବିପ୍ଳବୀମାନେ [[ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ| କଂଗ୍ରେସ]] ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦଳ, ବିଶେଷକରି କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳରେ ଯୋଗ ଦେଇ ମୁଖ୍ୟସ୍ରୋତ ରାଜନୀତିରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିବାବେଳେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଜେଲରେ ରଖାଯାଇଥିଲା।

ଏହାର ଆରମ୍ଭ ହେବାର ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ଏହି ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଏକ ବ୍ୟାପକ ପୋଲିସ ଏବଂ ଗୁପ୍ତଚର କାର୍ଯ୍ୟର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଥିଲେ | '[[ଅନୁଶିଲାନ ସମିତି]]' 'ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅପରେସନ୍ [[କଲିକତା ପୋଲିସ୍]] ର [[ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶାଖା]] ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା। ଇଣ୍ଡିଆ ହାଉସ୍ ବିରୋଧରେ ଗୁପ୍ତଚର କାର୍ଯ୍ୟରେ [[ଭାରତୀୟ ରାଜନୈତିକ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ଅଫିସ୍|ଭାରତୀୟ ରାଜନୈତିକ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ଅଫିସ୍]] ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ଯାହା ପରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତରେ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ବ୍ୟୁରୋ ଭାବରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା। ଗାଡାରାଇଟ୍ ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ଭାରତ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗୁପ୍ତଚର ଏବଂ ମିଶନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିଲେ [MI5 (g)] ବିଭାଗ, ଏବଂ ଏକ ସମୟରେ [[ପିଙ୍କର୍ଟନ୍]] ଗୁପ୍ତଚର ଏଜେନ୍ସି ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲା | ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଧିକାରୀ ଯେଉଁମାନେ ଭାରତୀୟ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପୋଲିସ୍ ଏବଂ ଗୁପ୍ତଚର କାର୍ଯ୍ୟର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ କିମ୍ବା ଏଥିରେ ଜଡିତ ଥିଲେ, ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ [[ଜନ୍ ଆର୍ନୋଲ୍ଡ ୱାଲିଙ୍ଗର]], [[ସାର୍ ରୋବର୍ଟ ନାଥାନ୍]], [[ସାର୍ ହରୋଲ୍ଡ ଷ୍ଟୁଆର୍ଟ]], [ଭର୍ନନ୍ କେଲ]], [[ସାର୍ ଚାର୍ଲ୍ସ ଷ୍ଟିଭେନ୍ସନ୍-ମୋର୍]] ଏବଂ [[ସାର୍ ଚାର୍ଲ୍ସ ଟେଗାର୍ଟ]], ଏବଂ [[ଡବ୍ଲୁ। ସୋମର୍ସେଟ୍ ମ ugh ଗମ୍]] | [[ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ]] ସମୟରେ ବଙ୍ଗଳାରେ '' ସମିତି'ର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଦ୍ୱାରାକାର୍ଯ୍ୟକଳାପଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଏହି ଧମକ ସହିତ [[ଗାଦର ବିଦ୍ରୋହ| ପଞ୍ଜାବରେ ଘାଡାରାଇଟ୍ ବିଦ୍ରୋହ]] [[ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ରତିରକ୍ଷା] ଇଣ୍ଡିଆ ଆକ୍ଟ 1915]] | ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକ ସଂଗଠନ ସହିତ ଜଡିତ ଅନେକ ବିପ୍ଳବୀଙ୍କୁ ଗିରଫ, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍, ପରିବହନ ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଦେଖି ପୂର୍ବ ବଙ୍ଗଳା ଶାଖାକୁ ଭାଙ୍ଗିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା | ଯୁଦ୍ଧ ପରେ, [[ରୋୱଲଟ କମିଟି]] ବଙ୍ଗଳାରେ 'ସମିତି'ର ଯେକ rev ଣସି ପୁନର୍ଜୀବନକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଡିଫେନ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଆକ୍ଟକୁ ([ରୋୱଲେଟ୍ ଆକ୍ଟ]] ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲା। ପଞ୍ଜାବ।''

୧ s ୦୦ ଦଶକରେ, [[ଆଲୁରି ସୀତାରାମ ରାଜୁ]] ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ [[1922 ର1922ର ରାମ୍ପା ବିଦ୍ରୋହ]] - 24 ର24ର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଆଦିବାସୀ ନେତା ତଥା ଅନ୍ୟ ସହୃଦୟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିଥିଲେ। ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କୁ "ମାନିଆମ୍ ଭେରୁଦୁ" ("ଜଙ୍ଗଲର ହିରୋ") ବୋଲି କହିଥିଲେ। 1882 ମାଡ୍ରାସ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିନିୟମ ପାସ ହେବା ପରେ, ଜଙ୍ଗଲରେ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ମୁକ୍ତ ଆନ୍ଦୋଳନ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସେମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପାରିକ '' [[ପୋଡୁ (କୃଷି)| ପୋଡୁ]] '' ([[ସ୍ଲାସ୍-ଏବଂ- ଜଳିବା]]) କୃଷି ପ୍ରଣାଳୀ, ଯାହା [[ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ଚାଷ]] ସହିତ ଜଡିତ | ରାଜୁ ଗୋଦାବରୀ ଏଜେନ୍ସିର ଅଂଶ [[ମାଡ୍ରାସ୍ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସି]] (ବର୍ତ୍ତମାନର [ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ]] ର ସୀମା ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ବିରୋଧ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ବଙ୍ଗଳାର ବିପ୍ଳବୀଙ୍କ ଦେଶପ୍ରେମରୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ରାଜୁ ଏବଂ [ଚାରିପଟେ, ବିଶାଖାପାଟନମ୍ | ଚିଣ୍ଟାପାଲ୍]], [[ରାମପଚୋଦଭାରାମ]], [[ଦାମନାପାଲ୍ଲୀ]], କୃଷ୍ଣ ଦେବୀ ପେଟା, [[ରାଜଭୋମଙ୍ଗୀ]], [ [ଆଡେଟେଗାଲା]], [[ନରସିପାଟନମ୍]] ଏବଂ [[ଆନ୍ନାଭାରାମ]] | ରାଜୁ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅନୁଗାମୀମାନେ ବନ୍ଧୁକ ଏବଂ ଗୁଳି ଚୋରି କରି [[ଦାମନାପାଲ୍ଲୀ]] ନିକଟରେ ସ୍କଟ କାଉୱାର୍ଡଙ୍କ ସମେତ ଅନେକ ବ୍ରିଟିଶ ସେନା ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ। <ref name="ବାଲାକ୍ରିଷ୍ଣା">{{cite web|last=Balakrishna|first=VG|title=ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ|url=http: //pib.nic.in/feature/feyr98/fe0798/PIBF0707982.html|ପ୍ରକାଶକ=ଭାରତ ସରକାର ପ୍ରେସ ସୂଚନା ବ୍ୟୁରୋ|accessdate=28 ମାର୍ଚ୍ଚ 2011}}</ref> ବ୍ରିଟିଶ ଅଭିଯାନ ଚାଲିଥିଲା ​​| ଡିସେମ୍ବର 1922 ରୁ1922ରୁ ପ୍ରାୟ ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ। ରାଜୁ ଶେଷରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଚିଣ୍ଟାପାଲି ଜଙ୍ଗଲରେ ଫସି ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଏକ ଗଛରେ ବନ୍ଧା ହୋଇ ରାଇଫଲରେ ଗୁଳି କରି ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ। <ref name="ବାଲାକ୍ରିଷ୍ଣା" />

[[କାଲାରା-ପାଙ୍ଗୋଡ ସଂଘର୍ଷ]] ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ହୋଇଥିବା 39 ଟି39ଟି ଆନ୍ଦୋଳନ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଗୃହ ବିଭାଗ ପରେ ଭାରତୀୟ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡିକରେ ପ୍ରାୟ 38 ଟି38ଟି ଗତିବିଧି / ସଂଘର୍ଷ ବିଷୟରେ ସୂଚିତ କରିଛି ଯେହେତୁ ସ୍ -ୟଂ ଶାସନରେ ଏହା ଶେଷ ହୋଇଛି [[ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଜ]]।{{Gallery|File:Vanchinathan.jpg|[[Vanchinathan]], best remembered for shooting down [[Robert William Escourt Ashe]]. He was mentored by [[V.V.S. Aiyar]].|File:Champakraman Pillai.jpg|[[Chempakaraman Pillai]] was involved in the [[Hindu-German Conspiracy]] along with the [[Ghadar Party]] in the United States.|File:Surya Sen real collected by Rahat.jpg|[[Surya Sen]], best known for leading the 1930 [[Chittagong armoury raid]].|File:Madam Bhikaiji Cama.jpg|[[Bhikaiji Cama]], raised "Flag of Indian Independence" in Stuttgart, Germany.|align=center|width=180|lines=5}}[[ଭଞ୍ଚିନାଥନ୍]], ତାଙ୍କ ପକେଟରୁ ମିଳିଥିବା ଏକ ଚିଠିରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଦର୍ଶାଯାଇଛି: {{ଉଦ୍ଧୃତ ଫ୍ରେମ୍|ମୁଁ ମୋ ଜୀବନକୁ ମାତୃଭୂମି ପାଇଁ ଏକ ଛୋଟ ଅବଦାନ ଭାବରେ ଉତ୍ସର୍ଗ କରେ|ମୁଁ ଏଥିପାଇଁ ଏକାକୀ ଦାୟୀ ଅଟେ

ଇଂଲଣ୍ଡର [[Mleccha | mlechas]] ଆମ ଦେଶକୁ କାବୁ କରି ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର [ସନାତନ ଧର୍ମ] ଉପରେ ପାଦ ଦେଇ ସେମାନଙ୍କୁ ବିନାଶ କଲା|ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ଇଂରାଜୀକୁ ବାହାର କରି 'ସ୍ୱରାଜମ୍' ପାଇବାକୁ ଏବଂ ସନାତନ ଧର୍ମକୁ ପୁନ restore ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। ଆମର ରମଣ, ସିଭାଜୀ, କୃଷ୍ଣନ୍, ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦନ୍, ଅର୍ଜୁନ ଆମ ଧର୍ମକୁ ସମସ୍ତ ଧର୍ମକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହି ଦେଶରେ ସେମାନେ ଜର୍ଜ ଭି, [[Mleccha | mlecha]] ଏବଂ ଗା cows ରcowsର ମାଂସ ଖାଉଥିବା ମୁକୁଟ ପିନ୍ଧିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରୁଛନ୍ତି। <br>

ମୁଁ ଆଶେଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବି, ଯାହାର ଆଗମନ ହେଉଛି ଏହି ଗ ious ରବମୟ ଦେଶରେ ଗା cow ଭୋଜନକାରୀ ରାଜା ଜର୍ଜ ଭି ଙ୍କଭିଙ୍କ ମୁକୁଟ ପାଳନ କରିବା ଯାହା ଏକଦା ମହାନ [[ସମ୍ରାଟ | ସମ୍ରାଟ]] ଙ୍କ ଦ୍ୱାରାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ହୋଇଥିଲା|ଯେଉଁମାନେ ଏହି ପବିତ୍ର ଭୂମିରେ ଦାସତ୍ୱ କରିବାର ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ସମ୍ମାନ କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ଭାଗ୍ୟ ବୁ understand ିବା ପାଇଁ ମୁଁ ଏହା କରେ|ମୁଁ, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ଭାବରେ, ଆଶେଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରି ଜର୍ଜଙ୍କୁ ଚେତାବନୀ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଛି|[[ଭାଣ୍ଡେ ମାତାରାମ]]|ଭାଣ୍ଡେ ମାତାରାମ|ଭାଣ୍ଡେ ମାତାରାମ <br>

ସ୍ୱ-ଶାସନ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ତିନୋଟି ଗତିବିଧି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା: ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମ, [[କାକୋରି ଷଡଯନ୍ତ୍ର]] (9 ଅଗଷ୍ଟ 1925) [[ପଣ୍ଡିତ ରାମ ପ୍ରସାଦ ବିସ୍ମିଲ]] ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଭାରତୀୟ ଯୁବକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରାଯୁବକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥିଲା; ଦ୍ୱିତୀୟଟି ହେଲା [[ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ]] ଆନ୍ଦୋଳନ, ଯାହାର ମୁଖ୍ୟ ନାୟକ [ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ]] କଂଗ୍ରେସର ପୂର୍ବତନ ନେତା ଥିଲେ। ଯୁଦ୍ଧର ଆରମ୍ଭରୁ ଏହା ବ୍ରିଟେନ ସହିତ ଲ to ିବା ପାଇଁ [[ଆକ୍ସିସ୍ ପାୱାର୍]] ରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲା | ତୃତୀୟ ଷଡଯନ୍ତ୍ର ଅଗଷ୍ଟ 1942 ରେ1942ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା [[ଲାଲ ବାହାଦୂର ଶାସ୍ତ୍ରୀ]] ଦ୍ୱାରା ସଂଗଠିତ ହୋଇଥିଲା; <ref>Dr.'Krant 'M.L. ଭର୍ମା '' ସ୍ h ାଦନ୍ତ ସାଙ୍ଗ୍ରମ କେ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ସାହିତ୍ୟ କା ଇଟିହାସ୍ '' (ଭଲମ୍-୨) p.559</ref> ଏହା ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିଲା | ଯୁଦ୍ଧ ପରେ କ୍ଷମତା ହସ୍ତାନ୍ତର ଉପରେ ଭାରତୀୟ ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ୱ ସହ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିବାରେ [[କ୍ରପ୍ସ ମିଶନ]] ର ବିଫଳତା ସେତେବେଳେ ସମାଜବାଦୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟର ଦୁର୍ବଳତାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା।

{{Gallery|File:Fujiwara Kikan.jpg|Major [[Iwaichi Fujiwara]] greets [[Mohan Singh (general)|Mohan Singh]], leader of the [[First Indian National Army]]. ''Circa'' April 1942.|File:Netaji Subhas Chandra Bose.jpg|[[Subhas Chandra Bose]] founded the [[Indian Legion]] and revamped the [[Indian National Army]].|File:Bundesarchiv Bild 101I-263-1580-05, Atlantikwall, Soldaten der Legion "Freies Indien".jpg|Sikh soldiers of the [[Indian Legion]] guarding the [[Atlantic Wall]] in France in March 1944.|File:Lakshmi Sahgal.jpg|[[Lakshmi Sahgal]] was given the mandate to set up a women’s regiment, to be called the [[Rani of Jhansi regiment]]. Jhansi regiment became the [[History of women in the military|Women's Regiment]] of the [[Indian National Army]].|align=center|width=180|lines=4}}ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତର ପ୍ରବେଶକୁ [[ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ]] ବିରୋଧ କରିଥିଲେ, ଯିଏକି 1938 ଏବଂ 1939 ରେ1939ରେ କଂଗ୍ରେସର ସଭାପତି ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ମତଭେଦ ଥିବାରୁ ସେ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ। ଇସ୍ତଫା ପରେ ସେ ନିଜର ଏକ ଡେଣା ଗଠନ କରିଥିଲେ ଯାହାକି ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ କଂଗ୍ରେସ ନେତୃତ୍ୱରୁ [[ଫରୱାର୍ଡ ବ୍ଲକ୍]] ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା ଯାହା ସମାଜବାଦୀ ମତ ରଖିଥିବା ପୂର୍ବତନ କଂଗ୍ରେସ ନେତାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ 'ଲୋକୀ' ଥିଲା; ତଥାପି ସେ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଅବଶିଷ୍ଟ ସମୟ ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସ ସହିତ ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇ ରହିଥିଲେ। <ref>{{harvnb|ବୋଷ|1985|p=}}</ref> ବୋଷ ତା’ପରେ [[ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଫରୱାର୍ଡ ବ୍ଲକ୍]] ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ | 1940 ମସିହାରେ କଲିକତାର ବ୍ରିଟିଶ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ବୋଷଙ୍କୁ ଗୃହରେ ରଖିଥିଲେ। ଅବଶ୍ୟ, ସେ ପଳାଇ ଯାଇ [[ଆଫଗାନିସ୍ତାନ]] [[ନାଜି ଜର୍ମାନୀ]] କୁ ଯାଇ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ସହ ଲ to ିବା ପାଇଁ ଏକ ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ସହାୟତା ପାଇଁ [[ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ଆକ୍ସିସ୍ ଶକ୍ତି | ହିଟଲର ଏବଂ ମୁସୋଲିନିଙ୍କ] ସାହାଯ୍ୟ ଲୋଡ଼ିଥିଲେ। [[ଫ୍ରି ଇଣ୍ଡିଆ ଲେଜିଅନ୍]] [[ଏରୱିନ୍ ରୋମେଲ]] ର ଭାରତୀୟ POWs ଗଠିତ | ଜର୍ମାନୀର ସାମରିକ ଭାଗ୍ୟରେ ନାଟକୀୟ ହ୍ରାସ ପରେ, ଜର୍ମାନୀର ଭାରତ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଅସମ୍ଭବ ହୋଇଗଲା। ଜାପାନକୁ ଯିବାକୁ ହିଟଲର ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ଯେଉଁଠାରେ ବୋଷଙ୍କୁ ପରିବହନ ପାଇଁ ଏକ ବୁଡ଼ାଜାହାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଜାପାନର ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେଠାରେ ସେ [[ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାର] ଗଠନ କରିଥିଲେ। ନିର୍ବାସନରେ ଥିବା ଅସ୍ଥାୟୀ ମୁକ୍ତ ଭାରତୀୟ ସରକାର ଜାପାନୀମାନଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଭାରତୀୟ [[POW]] ଏବଂ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ଭାରତୀୟ [[ବିଦେଶୀ]] ଗଠିତ [[ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ସେନା]] ର ପୁନ or ଗଠନ କରିଥିଲେ | ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଏକ ଯୁଦ୍ଧ ଶକ୍ତି ଭାବରେ ଭାରତରେ ପହଞ୍ଚିବା ଯାହା ରାଜର ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଦ୍ରୋହକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବା ପାଇଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅସନ୍ତୋଷ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବ।

[[ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସେନା]], ଆରାକାନର ଜଙ୍ଗଲରେ, [ବର୍ମା] ଏବଂ [[ଆସାମ]] ରେ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ​​[ଇମ୍ଫାଲ ଯୁଦ୍ଧ | ଇମ୍ଫାଲକୁ ଅବରୋଧ; ଏବଂ କୋହିମା]] ସହିତ [[ଜାପାନୀ 15 ତମ ସେନା]] | ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ, [[ଆଣ୍ଡାମାନ ଏବଂ ନିକୋବର]] ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ [ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଆଣ୍ଡାମାନ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ଆକ୍ରମଣ ଏବଂ ଦଖଲ | ଜାପାନୀମାନେ କାବୁ କରିଥିଲେ] ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ INA କୁINAକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ।

ବ୍ୟାଘାତ ସାମଗ୍ରୀ, ଜାପାନୀମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଖରାପ ଯୋଗାଣ ଏବଂ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଅଭାବ ହେତୁ INA ବିଫଳ ହେଲା | <ref>{{ୱେବ୍|- ଲେ ମାଣ୍ଡେ କୂଟନୀତି - ଇଂରାଜୀ ସଂସ୍କରଣ|url=http: //mondediplo.com/2005/05/13wwiiasia|title=ପୂର୍ବର ଭୁଲିଯାଇଥିବା ସ ies ନ୍ୟବାହିନୀ|ପ୍ରକାଶକ=Mondediplo.com|ତାରିଖ=10 ମଇ 2005|accessdate=14 ଜୁନ୍ 2012}}</ref> ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ଫ uj ଜ 1945 ମସିହାରେ ସିଙ୍ଗାପୁରରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ବିନା ସର୍ତ୍ତରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କଲେ | ମତ, [[ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ]] 18 ଅଗଷ୍ଟ 1945 ରେ1945ରେ ଜାପାନର ଶାସିତ ଫର୍ମୋସା (ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଇୱାନ) ରେ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ଜାପାନ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହେବା ପରେ ତୃତୀୟ ଡିଗ୍ରୀ ପୋଡି ଯାଇଥିଲା।

ଭାରତ ଛାଡିବା ଆନ୍ଦୋଳନ '(ଭାରତ ଛଡୋ ଆଣ୍ଡୋଲାନ)' କିମ୍ବା '' ଅଗଷ୍ଟ ଆନ୍ଦୋଳନ '' [ଭାରତ] ରେ ଏକ [[ନାଗରିକ ଅବମାନନା]] ଆନ୍ଦୋଳନ ଥିଲା ଯାହା [ଅଗଷ୍ଟ 8, 1942 ରେ1942ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା [[ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀ] | ଗାନ୍ଧୀ]] ଭାରତୀୟଙ୍କ ଦ୍ immediate ାରା ତୁରନ୍ତ ସ୍ୱ-ଶାସନ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧକୁ ଭାରତୀୟ ପଠାଇବା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆହ୍ .ାନ। ସେ ସମସ୍ତ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଛାଡିବାକୁ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ନିଜ ନିଜ ଚାକିରି ଛାଡି ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗ ନେବାକୁ କହିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବ ହେତୁ ଜନସଂଖ୍ୟାର ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ତାଙ୍କ ଅନୁରୋଧ ଅନୁସରଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଏଥିସହ କଂଗ୍ରେସ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଭାରତ ଛାଡ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡି ରାଜନୈତିକ ଶକ୍ତି ଏକ ପ୍ରତିନିଧୀ ସରକାରକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବାକୁ ଦାବି କରିଛି।

[[ଫାଇଲ:QUITIN2.JPG|200x200_ପିକସେଲ]] ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭରେ, ସେପ୍ଟେମ୍ବର 1939 ରେ1939ରେ ୱାର୍ଡିଂ କମିଟିର ୱାର୍ଡ଼ ବ meeting ଠକରେ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି ଏକ ସର୍ତ୍ତମୂଳକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା ଯାହା ଫାସିବାଦ ବିରୋଧରେ ଲ fight ଼େଇକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲା, <nowiki><ref> {{cite web | url = http: //www.aicc .org.in / the_congress_and_the_freedom_movement। //www.aicc.org.in/the_congress_and_the_freedom_movement। ମାର୍ଚ୍ଚ 1942 ରେ, ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଉପ-ମହାଦେଶରେ କେବଳ ଅନିଚ୍ଛା ସହ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାଗ ନେବାକୁ, ଏବଂ ୟୁରୋପ ଏବଂ [ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆ] ର ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ଥିତିର ଅବନତି, ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସ troops ନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ୟୁରୋପରେ ଏବଂ ମଧ୍ୟରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବ growing ିବାରେ ଲାଗିଲା | ଉପ-ମହାଦେଶର ସାଧାରଣ ନାଗରିକ, ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର </nowiki>[[ଷ୍ଟାଫର୍ଡ କ୍ରପ୍ସ]] ଅଧୀନରେ ଭାରତକୁ ଏକ ପ୍ରତିନିଧୀ ପଠାଇଥିଲେ, ଯାହା [କ୍ରପ୍ସ ମିଶନ] ଭାବରେ ପରିଚିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ମିଶନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ସମୁଦାୟ ସହଯୋଗ ପାଇବା ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତି କରିବା, ପ୍ରଗତିଶୀଳ ବିଘ୍ନ ଏବଂ ମୁକୁଟରୁ ଶକ୍ତି ବଣ୍ଟନ ଏବଂ [[ଭିକେରୋ]] ନିର୍ବାଚିତ ଭାରତୀୟ ବିଧାନସଭାକୁ।ବିଧାନ ସଭାକୁ। ତେବେ, ସ୍ government ୟଂ ଶାସନ ପାଇଁ ଏକ ସମୟସୀମା ଏବଂ ତ୍ୟାଗ କରାଯିବାକୁ ଥିବା କ୍ଷମତାର ପରିଭାଷାକୁ ସମାଧାନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇ କଥାବାର୍ତ୍ତା ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା, ମୁଖ୍ୟତ limited ସୀମିତ ଆଧିପତ୍ୟ-ସ୍ଥିତିର ଏକ ଅଫରକୁ ଚିତ୍ରଣ କରିଥିଲା ​​ଯାହା ଭାରତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗ୍ରହଣୀୟ ନୁହେଁ। <nowiki><ref name = Barkawi> କଲୋନୀରେ ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧ | ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ସେନା। ତାରକ ବାରକାୱି | J Contemp ଇତିହାସ | 41 (2), 325–355.pp: 332 <</nowiki>

ଆନ୍ଦୋଳନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ମିଳିତ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସକୁ ବନ୍ଧକ ରଖି ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କୁ ବୁ table ାମଣା ଟେବୁଲକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବା। ନିଷ୍ଠାପର ଆହ୍ but ାନ କିନ୍ତୁ [[ନିଷ୍କ୍ରିୟ ପ୍ରତିରୋଧ]] ଯାହାକି ଗାନ୍ଧୀ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିଥିବାର ପ୍ରମାଣକୁ ସୂଚାଇ ଦେଇଛି ଯେ [[ଗୋୱାଲିଆ ଟ୍ୟାଙ୍କ]] ମଇଦାନରେ ଅଗଷ୍ଟ 8 ରେ8ରେ ଜାରି କରାଯାଇଥିବା '' କର ବା ମର '' ଡାକରା ଦ୍ best ାରା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ବମ୍ବେ, ଯେହେତୁ ଏହାର ନାମ ହେଲା '' ଅଗଷ୍ଟ କ୍ରାନ୍ତି ମଇଦାନ '' (ଅଗଷ୍ଟ ବିପ୍ଳବ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ) | ତେବେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଭାଷଣର 24 ଘଣ୍ଟା ତଳେ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ନେତୃତ୍ୱ କେବଳ ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ନୁହେଁ, ଏବଂ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ କଂଗ୍ରେସ ବାକି ଯୁଦ୍ଧକୁ ଜେଲରେ ବିତାଇବାକୁ ପଡୁଥିଲା।

ଆନ୍ଦୋଳନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ମିଳିତ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସକୁ ବନ୍ଧକ ରଖି ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କୁ ବୁ table ାମଣା ଟେବୁଲକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବା। ନିଷ୍ଠାପର ଆହ୍ but ାନ କିନ୍ତୁ [[ନିଷ୍କ୍ରିୟ ପ୍ରତିରୋଧ]] ଯାହାକି ଗାନ୍ଧୀ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଇଁ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିଥିବାର ପ୍ରମାଣକୁ ସୂଚାଇ ଦେଇଛି ଯେ [[ଗୋୱାଲିଆ ଟ୍ୟାଙ୍କ]] ମଇଦାନରେ ଅଗଷ୍ଟ 8 ରେ8ରେ ଜାରି କରାଯାଇଥିବା '' କର ବା ମର '' ଡାକରା ଦ୍ best ାରା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ବମ୍ବେ, ଯେହେତୁ ଏହାର ନାମ ହେଲା '' ଅଗଷ୍ଟ କ୍ରାନ୍ତି ମଇଦାନ '' (ଅଗଷ୍ଟ ବିପ୍ଳବ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ) | ତେବେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଭାଷଣର 24 ଘଣ୍ଟା ତଳେ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ନେତୃତ୍ୱ କେବଳ ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ନୁହେଁ, ଏବଂ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ କଂଗ୍ରେସ ବାକି ଯୁଦ୍ଧକୁ ଜେଲରେ ବିତାଇବାକୁ ପଡୁଥିଲା।

8 ଅଗଷ୍ଟ 1942 ରେ1942ରେ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ କଂଗ୍ରେସ କମିଟି (ଏଆଇସିସି) ର ମୁମ୍ବାଇ ଅଧିବେଶନରେ ଭାରତ ଛାଡିବା ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଡ୍ରାଫ୍ଟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି ଯେ ଯଦି ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଏହି ଦାବିକୁ ଗ୍ରହଣ ନକରନ୍ତି, ତେବେ ଏକ ବୃହତ ସିଭିଲ୍ ଅମାନ୍ୟତା ଆରମ୍ଭ ହେବ। ତେବେ ଏହା ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିବାଦୀୟ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଥିଲା। [[ମୁମ୍ବାଇ]] ଗୋୱାଲିଆ ଟ୍ୟାଙ୍କରେ ଗାନ୍ଧୀ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଅହିଂସା ନାଗରିକ ଅବମାନନା କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଏକ ସାର୍ବଭ nation ମ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନାଗରିକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଳନ ନକରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ଜାପାନ ସୈନ୍ୟବାହିନୀର ଭାରତ - ବର୍ମା ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ପରଦିନ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ [ପୁଣେ] ରେ [ଆଗା ଖାନ ପ୍ୟାଲେସ] ରେ କାରାଗାରରେ ଜବାବ ଦେଇଥିଲେ। କଂଗ୍ରେସ ଦଳର କାର୍ଯ୍ୟକାରିଣୀ କମିଟି ବା ଜାତୀୟ ନେତୃତ୍ୱ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏକାଠି ଗିରଫ କରି ଅହମ୍ମଦନଗର ଦୁର୍ଗରେ ବନ୍ଦୀ କରି ରଖାଯାଇଥିଲା। ସେମାନେ ପାର୍ଟିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ନିଷିଦ୍ଧ କରିଥିଲେ। INC ରINCର ସମସ୍ତ ପ୍ରମୁଖ ନେତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଥିଲା। ଜନତା ନେତାହୀନ ହୋଇଥିବାରୁ ବିରୋଧ ଏକ ହିଂସାତ୍ମକ ରୂପ ନେଇଥିଲା। ସାରା ଦେଶରେ ବଡ଼ ଧରଣର ବିକ୍ଷୋଭ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥିଲା। ଶ୍ରମିକମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଅନୁପସ୍ଥିତ ରହିଲେ ଏବଂ ଧର୍ମଘଟ ଡାକରା ଦିଆଗଲା | ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବ୍ୟାପକ ଧର୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା, ଭାରତୀୟ ଅଣ୍ଡର ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ସଂଗଠନ ସହଯୋଗୀ ଯୋଗାଣ କନଭେନ ଉପରେ ବୋମା ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା, ସରକାରୀ ଅଟ୍ଟାଳିକା ଉପରେ ନିଆଁ ଲାଗିଯାଇଥିଲା, ବିଦ୍ୟୁତ ଲାଇନ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ପରିବହନ ଏବଂ ଯୋଗାଯୋଗ ଲାଇନ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଥିଲା। କିଛି ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ବାଧା ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରହିଥିଲା ​​ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସରେ ଏହାର କ little ଣସି ପ୍ରଭାବ ପଡି ନଥିଲା। ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ବିହୀନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ ହେଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅହିଂସା ନୀତିରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଥିଲା। ଦେଶର ବଡ଼ ଭାଗରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଭୂତଳ ସଂଗଠନ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଅବଶ୍ୟ, ୧ 33 by ସୁଦ୍ଧା '' ଭାରତ ଛାଡ '' ବାହାରି ଯାଇଥିଲା।

ଭାରତୀୟ ରାଜନ rule ତିକ ମହଲରୁ ଭାରତ ଛାଡିବା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବିରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା। [[ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭା]] ପରି ହିନ୍ଦୁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ଦଳ ଏହି ଆହ୍ open ାନକୁ ଖୋଲାଖୋଲି ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତ ଛାଡିବା ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବ c ଠକ କରିଥିଲେ। –1930: ଜାତି ଏବଂ ଇତିହାସ ନିର୍ମାଣ | url = https: //books.google.com/books? Id = iUFalxUFFWkC & pg = PA103 | ବର୍ଷ = 2013 | ପ୍ରକାଶକ = ରାଉଟେଲିଜ୍ | isbn = 978-0-415-67165-1 | ପୃଷ୍ଠା = 103–}} <nowiki></ref></nowiki> [[ବିନୟକ ଦାମୋଦର ସାବରକର]], ସେହି ସମୟରେ ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭାର ସଭାପତି ଏପରିକି "ତୁମର ପୋଷ୍ଟକୁ ଷ୍ଟିକ୍" ଶୀର୍ଷକ ଏକ ଚିଠି ଲେଖିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଯାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ସେ ହିନ୍ଦୁ ସଭାପତିମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ "ପ municipal ରସଂସ୍ଥାର ସଦସ୍ୟ, ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍ଥା, ବିଧାନସଭାବିଧାନ ସଭା କିମ୍ବା ସେନାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ... ସେମାନଙ୍କ ପଦବୀରେ ରହିବାକୁ" ଏବଂ କ cost ଣସି ମୂଲ୍ୟରେ ଭାରତ ଛାଡିବା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ହୋଇନଥିଲା। <ref name="Bapu2013" />

ଅନ୍ୟ ହିନ୍ଦୁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ସଂଗଠନ ଏବଂ ମହାସଭା ସହଯୋଗୀ [[ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ ସ୍ am ାମସେବାକ ସଂଗଠନ]] (ଆରଏସଏସ) ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବା ପରଠାରୁ ବ୍ରିଟିଶ ବିରୋଧୀ ଭାରତୀୟ ସ୍ -ୟଂ ଶାସନ ଆନ୍ଦୋଳନରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖିବାର ପରମ୍ପରା ଥିଲା। ହେଡଗୱାର୍]] 1925 ରେ। 1942 ମସିହାରେ, RSS, [[M.S. ଗୋଲୱାଲକର]] ଭାରତ ଛାଡିବା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ବାରଣ କରିଥିଲେ। ବମ୍ବେ ସରକାର (ବ୍ରିଟିଶ) ଆରଏସଏସକୁ ଏହିପରି ପ୍ରଶଂସା କରି,<blockquote>ସଂଗଠନ ନିଜକୁ ଆଇନ ଭିତରେ ରଖିଛି ଏବଂ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଅଗଷ୍ଟ 1942 ରେ1942ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ବିଶୃଙ୍ଖଳାରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ବାରଣ କରିଛି। <ref name="Bandyopādhyāẏa2004">{{cite book|url=https: //books.google.com/books? id = 0oVra0ulQ3QC & pg = PA422|isbn=978- 81-250-2596-2|ଲେଖକ=ସେଖରା ବାଣ୍ଡୋପାଧ୍ୟାୟ|ବର୍ଷ=2004|ଆଖ୍ୟା=ପ୍ଲାସିରୁ ବିଭାଜନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ: ଆଧୁନିକ ଭାରତର ଏକ ଇତିହାସ|ପ୍ରକାଶକ=ଓରିଏଣ୍ଟ ବ୍ଲାକ୍ୱାନ୍|ପୃଷ୍ଠା=422}}</ref></blockquote>|

ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ଆରଏସଏସ ସେମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ କ civil ଣସି ନାଗରିକ ଅମାନ୍ୟତାକୁ ଆଦ supporting ସମର୍ଥନ କରୁନାହିଁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ (ଯଦିଓ ଆପତ୍ତିଜନକ) ମଧ୍ୟ ଅଣଦେଖା କରାଯାଇପାରିବ। <ref name="Chandra2008">{{harvnb|Chandra|2008|p=140}}</ref> ଆହୁରି ମଧ୍ୟ, ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବ୍ରିଟିଶ ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ସଂଗଠିତ ସଂଗଠନରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଦ୍ୱାରାକଂଗ୍ରେସଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା,<blockquote>ବକ୍ତାମାନେ ସଂଗଠନର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ କଂଗ୍ରେସ ଆନ୍ଦୋଳନରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣତ observed ପାଳନ କରାଯାଉଥିଲା। <ref name="Chandra2008" /></blockquote>ଏହିପରି, ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ଆରଏସଏସ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ମହାସଭାରେ ଆଦ crack କଟକଣା ଦେଇନଥିଲେ।

ସେହି ସମୟରେ RSS ହେଡ୍ ('' ସରସଙ୍ଗଚାଲକ ''), [[M.S. ଗୋଲୱାଲକର]] ପରେ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବେ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ଆରଏସଏସ ଭାରତ ଛାଡିବା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ଭାଗ ନେଇ ନାହିଁ। ତେବେ, ଭାରତୀୟ ସ୍ independence ାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଏଭଳି ମନୋଭାବକୁ ସାଧାରଣ ଭାରତୀୟ ଜନସାଧାରଣ ତଥା ସଂଗଠନର କେତେକ ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଅବିଶ୍ୱାସ ଓ କ୍ରୋଧରେ ଦେଖୁଥିଲେ। ଗୋଲୱାଲକରଙ୍କ ନିଜ କଥାରେ,<blockquote>1942 ରେ1942ରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଏକ ଦୃ strong ଭାବନା ଥିଲା | ସେହି ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ସଂଗଠନର ନିତିଦିନିଆ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରହିଲା। ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କିଛି ନକରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। 'ସଂଗଠନ ହେଉଛି ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଲୋକମାନଙ୍କର ସଂଗଠନ, ସେମାନଙ୍କର କଥାବାର୍ତ୍ତାର କ sub ଣସି ପଦାର୍ଥ ନାହିଁ' କେବଳ ବାହ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ but ାରା ନୁହେଁ ବରଂ ଆମର ନିଜସ୍ୱ 'ସ୍ ​​way ାମସେଭକ୍ସ' ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥିଲା। <ref name="Puniyani2005">{{harvnb|Puniyani|2005|pp=134–}}</ref> <ref name="Islam2006">{{cite book|url=https: //books.google। com / books? id = iaQjbO8SN48C & pg = PA187|isbn=978-81-7495-236-3|ଲେଖକ=ଶ୍ୟାମସୁଲ ଇସଲାମ|ଆଖ୍ୟା=ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାର ଧାର୍ମିକ ପରିମାଣ: RSS ରRSSର ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ|ବର୍ଷ=2006|ପ୍ରକାଶକ=ମିଡିଆ ହାଉସ୍|ପୃଷ୍ଠାଗୁଡ଼ିକ=187–}}</ref></blockquote>ମୋଟ ଉପରେ, ଭାରତ ଛାଡିବା ଆନ୍ଦୋଳନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସଫଳ ହୋଇନଥିଲା ଏବଂ କେବଳ 1943 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା। ଏହା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଅହିଂସା କ act ଶଳରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇଥିଲା; ଏହା ଶେଷରେ କ real ଣସି ପ୍ରକୃତ ନେତାଙ୍କ ବିନା ବିଦ୍ରୋହୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ ହେଲା |

[[ପ୍ରତିଛବି: RIN HMIS Hindustan.jpg| ଆଙ୍ଗୁଠି | 250px | ]।]] [[ରୟାଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ନ y ସେନା ବିଦ୍ରୋହ]] ଏକ [[ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ ଆକ୍ସନ| ମୋଟ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍]] ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ [[ବିଦ୍ରୋହ]] ବମ୍ବେରେ ଥିବା ଜାହାଜ ତଥା ଉପକୂଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନରେ ରୟାଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ବିଦ୍ରୋହର ଭାରତୀୟ ନାବିକମାନଙ୍କ ଦ୍ [ାରା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି। 18 ଫେବୃଆରୀ 1946 ରେ1946ରେ ବନ୍ଦର। ବମ୍ବେର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଫ୍ଲାସପଏଣ୍ଟରୁ, ବିଦ୍ରୋହ ବ୍ୟାପିଗଲା ଏବଂ [[ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆ]], [କରାଚି] ଠାରୁ [[କଲିକତା]] ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମର୍ଥନ ପାଇଲା ଏବଂ ଶେଷରେ 78 ଜାହାଜ, 20 ଉପକୂଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ସହିତ ଜଡିତ ହେଲା | ଏବଂ, 000 ୦, ୦୦୦ ନାବିକ। <ref>ଆନ୍ଦୋଳନ, ଜନସମାଗମ, ପ୍ରଦର୍ଶନ ଏବଂ ଫଳସ୍ୱରୂପ ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସମର୍ଥନ, ତେଣୁ ବିଦ୍ରୋହ ବନ୍ଦ ହେବାର ଅନେକ ଦିନ ପରେ ମଧ୍ୟ ଜାରି ରହିଲା | ଏହା ସହିତ, ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଇପାରେ ଯେ ଏହା ସରକାରଙ୍କୁ ସ୍ଫଟିକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି ଯେ [[ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀ]] ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ସମର୍ଥନ ପାଇଁ ଆଉ ବିଶ୍ ally ାସୀ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ, ଏବଂ ଏହା ଆହୁରି ଅଧିକ ସମ୍ଭାବନା ଥିଲା। ସ୍ପାର୍କର ଉତ୍ସ ହୁଅନ୍ତୁ ଯାହା ଏକ ଦେଶରେ ରାଜନୈତିକ ସମାଧାନର ଦୃଶ୍ୟରୁ ଶୀଘ୍ର ଖସିଯିବାରେ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିବ | <nowiki><ref> ଜେମ୍ସ ଏଲ୍। </nowiki>'' ରାଜ; ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ନିର୍ମାଣ ଆବାକସ୍ | 1997. p571, p598 '' ଏବଂ; ଅପ୍ରକାଶିତ, ଜନସମ୍ପର୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଲଣ୍ଡନ | ଯୁଦ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ | 208 / 819A 25C</ref> |

ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟେନ ଯୁଦ୍ଧରେ ସହାୟତା ମାଗି ଆମେରିକାରେ ପହଞ୍ଚିଲା, ସେତେବେଳେ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ବ୍ରିଟେନର ଡିକୋଲୋନାଇଜେସନ୍ ଉପରେ ଆମେରିକା ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ​​ଏବଂ ସେହି ଚୁକ୍ତିନାମା [ଆଟଲାଣ୍ଟିକ୍ ଚାର୍ଟର୍] ରେ କୋଡ୍ କରାଯାଇଥିଲା। ବ୍ରିଟେନର ଡିକୋଲୋନାଇଜେସନ୍ (ଯୁଦ୍ଧ ପରବର୍ତ୍ତୀ) ର ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ଥିଲା ଯେ ଆମେରିକା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଦେଶଗୁଡିକ ବୋଧହୁଏ ବଜାରରେ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ ଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରୟ କରିବା ପାଇଁ ବଜାର ପାଇପାରିବେ - ଯାହା ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସେତେବେଳେ ଉପଲବ୍ଧ ନଥିଲା <ref>ୱିଲିୟମ୍ ରୋଜର ଲୁଇ, ବାଇରେ ସାମ୍ରାଜ୍ୟବାଦ : ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଡିକୋଲୋନାଇଜେସନ୍, 1941–1945 (1978)।</ref> <ref>ଆଣ୍ଡ୍ରିୟୁ ଏନ ବୁଚାନନ୍, "ଯୁଦ୍ଧ ସଙ୍କଟ ଏବଂ ଭାରତର ଡିକୋଲୋନାଇଜେସନ୍, ଡିସେମ୍ବର 1941 - ସେପ୍ଟେମ୍ବର 1942: ଏକ ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ଡିଲେମା। " ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ୱାର୍ ଷ୍ଟଡିଜ୍ 8 # 2 (2011): 5–31</ref> ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡିକ ଆଣିବା ପାଇଁ, ଜାତିସଂଘର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦ୍ W ାରା WWII ଦେଶଗୁଡିକ ପାଇଁ ସାର୍ବଭ sovereignty ମତ୍ୱ ସଂକେତ ପାଇଲା ଏବଂ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ଉତ୍ସାହିତ କଲା | ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ନେତାଙ୍କ ସହ ଏକ ଚୁକ୍ତିନାମା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା ​​ଯଦି ସେମାନେ ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରୟାସରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି, କାରଣ ଭାରତର ଅନ୍ୟତମ ବୃହତ୍ତମ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଥିଲେ। <ref>{{Cite web|url=https: //www.bbc.co.uk/history/british/modern/endofempire_overview_01.shtml|ଟାଇଟଲ୍=ବିବିସି - ଇତିହାସ - ବ୍ରିଟିଶ ଇତିହାସ ଗଭୀର: ବ୍ରିଟେନ୍, କମନ୍ୱେଲଥ୍ ଏବଂ ଏଣ୍ଡ୍ ଅଫ୍ ଏମ୍ପାୟାର୍}}</ref> ଆହୁରି ମଧ୍ୟ, WWII ପରେ, ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଏହାର ଉପନିବେଶଗୁଡିକ ରଖିବା ପାଇଁ ନିଜେ ପୁ capital ୍ଜି ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଅସମ୍ଭବ ଥିଲା | ସେମାନେ ଆମେରିକା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ନିଜ ଦେଶକୁ ପୁନ build ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ [ମାର୍ଶଲ ଯୋଜନା] ମାଧ୍ୟମରେ କରିଥିଲେ।

[[ଫାଇଲ: ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କଠାରୁ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଲା ସେତେବେଳେ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସ ଖବରକାଗଜର ବିରଳ ଫଟୋଗ୍ରାଫ .. !!। Jpg | thumb | ଯେତେବେଳେ ଭାରତ '' ବ୍ରିଟିଶର୍ସ'ରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇଲା ସେତେବେଳେ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସ ଖବରକାଗଜର ବିରଳ ଫଟୋ।'' 3 ଜୁନ୍ 1947 ରେ, ଶେଷ ବ୍ରିଟିଶ୍ [[ଭାରତର ଗଭର୍ଣ୍ଣର-ଜେନେରାଲ୍]] ଭିସ୍କାଉଣ୍ଟ୍ [[ଲୁଇସ୍ ମାଉଣ୍ଟବ୍ୟାଟେନ୍]] ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତକୁ ଭାରତ ଏବଂ [ପାକିସ୍ଥାନ] ରେ ବିଭାଜନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। [[ଭାରତୀୟ ସ୍ ence ାଧୀନତା ଅଧିନିୟମ 1947|ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଅଧିନିୟମ 1947]] ର ଦ୍ରୁତ ଗତି ସହିତ, 11:57 ରେ57ରେ [[ୟୋମ-ଇ-ଇଷ୍ଟିକଲାଲ| 14 ଅଗଷ୍ଟ 1947]] ପାକିସ୍ତାନକୁ ଏକ ପୃଥକ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ତା’ପରେ 12:02 A.M. ରେ, [[ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ (ଭାରତ)| 15 ଅଗଷ୍ଟ 1947]] ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭ and ମ ଓ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଲା | ଶେଷରେ, 15 ଅଗଷ୍ଟ ଭାରତ ପାଇଁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ହେଲା ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ସମାପ୍ତି | 15 ଅଗଷ୍ଟରେ, ଉଭୟ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଭାରତର ବ୍ରିଟିଶ କମନୱେଲଥରେ ରହିବାକୁ କିମ୍ବା ନିଜକୁ ହଟାଇବାକୁ ଅଧିକାର ଥିଲା। କିନ୍ତୁ 1949 ମସିହାରେ ଭାରତ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ରରେ ରହିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା।

ଏହା ପରେ ହିନ୍ଦୁ, ଶିଖ ଏବଂ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହିଂସାତ୍ମକ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନେହେରୁ ଏବଂ ଉପ-ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସର୍ଦ୍ଦାର [[ଭାଲାଭଭାଇ ପଟେଲ]] ମାଉଣ୍ଟବ୍ୟାଟେନ୍ଙ୍କୁ [ଭାରତର ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଜେନେରାଲ୍] ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ। ଜୁନ୍ 1948 ରେ1948ରେ ତାଙ୍କୁ [[ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ ରାଜାଗୋପାଲାଚାରି]] ବଦଳି କରାଯାଇଥିଲା। ପଟେଲ 565 ରାଜକୁମାର ରାଜ୍ୟକୁ ୟୁନିଅନ ୟୁନିଅନରେ ଆଣିବା ଦାୟିତ୍। ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ଏବଂ ତାଙ୍କର "ଭେଲଭେଟ ଗ୍ଲୋଭରେ ଲୁହା ମୁଷ୍ଟି" ନୀତିର ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ, [[ଜୁନାଗଡ]] ଏବଂ [[ହାଇଦ୍ରାବାଦ ରାଜ୍ୟ] ] ଭାରତରେ ([[ଅପରେସନ୍ ପୋଲୋ]]) | ଅନ୍ୟ ପଟେ, ନେହେରୁ [[କାଶ୍ମୀର]] ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ନିଜ ହାତରେ ରଖିଥିଲେ। <ref>{{harvnb|ମିତ୍ର|1997|pp=55–74}}</ref>

ବିଶିଷ୍ଟ ଆଇନଜୀବୀ, ସଂସ୍କାରକ ତଥା ଦଳିତ ନେତା ବି। ମୁକ୍ତ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କୁ ଦାୟିତ୍। ଦିଆଯାଇଥିଲା। ବିଧାନସଭାବିଧାନ ସଭା 26 ନଭେମ୍ବର 1949 ରେ1949ରେ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ କଲା; 26 ଜାନୁଆରୀ 1950 ରେ, [[ରିପବ୍ଲିକ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ]] ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଘୋଷିତ ହେଲା | ନିର୍ବାଚିତ ବିଧାନସଭାବିଧାନ ସଭା [[ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ]] ପ୍ରଥମ [[ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି]] ରାଜ୍ୟପାଳ ଜେନେରାଲ ରାଜଗୋପାଲାଚାରିଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, 1951 ମସିହାରେ ଫରାସୀମାନେ [[ଚାନ୍ଦନାଗୋର]] ଏବଂ [[ପଣ୍ଡିଚେରୀ ଜିଲ୍ଲା| ପଣ୍ଡିଚେରୀ]] ଏବଂ 1954 ସୁଦ୍ଧା ଏହାର ଅବଶିଷ୍ଟ ଭାରତୀୟ ଉପନିବେଶ କରିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ସ troops ନ୍ୟବାହିନୀ [ଗୋଆର ଭାରତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନ | ଗୋଆ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପର୍ତ୍ତୁଗାଲର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ [[1961 ମସିହାରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍ ଇଣ୍ଡିଆ| ଭାରତୀୟ ଏନକ୍ଲେଭସ୍]] ଏବଂ [[ସିକ୍କିମ୍]] ନାଥୁ ଲା ଏବଂ ଚୋ ଲାରେ [[ନାଥୁ ଲା ଏବଂ ଚୋ ଲା ସଂଘର୍ଷ| ଚୀନ୍ ଉପରେ ଭାରତୀୟ ବିଜୟ]] ପରେ 1975 ରେ1975ରେ ଭାରତୀୟ ୟୁନିଅନରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ଭୋଟ୍ ଦେଇଥିଲେ।

1947 ମସିହାରେ ସ୍ rule ୟଂ ଶାସନ ପରେ ଭାରତ [[କମନୱେଲଥ୍ ଅଫ୍ ନେସନ୍ସ]] ରେ ରହିଲା ଏବଂ [[ଭାରତ - ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ| ବ୍ରିଟେନ ଏବଂ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ]] ପରେ ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲା। ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ର ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ଦୁଇ ଦେଶ ପାରସ୍ପରିକ ଲାଭ ପାଇଁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସମ୍ପର୍କ ଖୋଜନ୍ତି ଏବଂ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଦୃ strong ସାଂସ୍କୃତିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ଅଛି | ବ୍ରିଟେନରେ 1.6 ମିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ଜନଜାତି ଅଛନ୍ତି। 2010 ରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ [[ଡେଭିଡ କାମେରନ୍]] ଭାରତୀୟ - ବ୍ରିଟିଶ ସମ୍ପର୍କକୁ ଏକ ନୂତନ [[ବିଶେଷ ସମ୍ପର୍କ]] ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ। <ref>{{ସମ୍ବାଦ|ଟାଇଟଲ୍=ଭାରତ ସହିତ ଏକ ନୂତନ 'ବିଶେଷ ସମ୍ପର୍କ' ଗଠନ ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ|ପ୍ରଥମ=ଡିନ୍|ଶେଷ=ନେଲସନ|ଖବରକାଗଜ=[[ଦ Daily ନିକ ଟେଲିଗ୍ରାଫ୍]]|ତାରିଖ=7 ଜୁଲାଇ 2010|url=https: //www.telegraph.co.uk/news/newstopics/politics/conservative/7877719/Ministers- to-build-a-new-special-relationship-with-India.html}}</ref> |