"ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨" ପୃଷ୍ଠାର ସଂସ୍କରଣ‌ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତଫାତ

Content deleted Content added
ନୁତନ ତଥ୍ୟ
ଟିକେ Regular Character Changes
୪୬ କ ଧାଡ଼ି:
'''ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨''' ଭାରତର ଦ୍ୱିତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ର ଅଭିଯାନ ଥିଲା ।<ref>{{Cite web|url=http://pragativadi.com/epaper/edition/247/bhubaneswar/page/2|title=BHUBANESWAR Page: 2 - Pragativadi Epaper: Odia Epaper{{!}}Today Odia News Paper Online|website=Pragativadi Epaper: Odia Epaper{{!}}Today Odia News Paper Online|access-date=2019-07-15}}</ref> [[ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୧]]ର ସଫଳତା ପରେ ଭାରତୀୟ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଅନୁସନ୍ଧାନ ସଂଗଠନ ବା [[ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା|ଇସ୍ରୋ]]<nowiki/>ଦ୍ୱାରା ଏହି ମିଶନର ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଥିଲା । ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ଅଭିଯାନରେ ଇସ୍ରୋକୁ ୯୫ ପ୍ରତିଶତ ସଫଳତା ମିଳିଥିଲା ।<ref>https://www.dharitri.com/79220/</ref>
 
ଏହାର ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ଅଭିଯାନ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୧&nbsp;ପରି ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨&nbsp;ସାଇଣ୍ଟିଫିକ୍‌ ପେଲୋଡ୍‌ ସହିତ ଏକ ମୁନ୍-ଅର୍ବିଟର ଚନ୍ଦ୍ର ଚାରିପଟେ ପ୍ରଦିକ୍ଷଣ କରିଥିଲା । ଯୋଜନା ମୁତାବକ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ଚନ୍ଦ୍ରର କକ୍ଷ ପଥରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ, ପ୍ରଜ୍ଞାନ ରୋଭରକୁ ନେଇ ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଏକ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଉଚ୍ଚ ମଇଦାନରେ ଅବତରଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲା । ଚନ୍ଦ୍ର ଭୂମିପୃଷ୍ଠକୁ ଅବତରଣ କରିବାବେଳେ ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡରଟି ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କକ୍ଷପଥରୁ ବିଚ୍ୟୁତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରୁ ୨.୧ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତାରେ ଥିବା ସମୟରେ ଇସ୍ରୋ ସହ ସମସ୍ତ ଯୋଗାଯୋଗ ବିଛିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲା। <ref name=":3">http://www.planetary.org/blogs/jason-davis/vikram-apparently-crash-lands.html</ref> ଅର୍ବିଟର ଜରିଆରେ ପ୍ରାପ୍ତ ଥର୍ମାଲ୍ ଅପଟିକାଲ ଚିତ୍ରକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ହାର୍ଡ ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍ କରିଛି ବୋଲି ବୋଲି [[ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା|ଇସ୍ରୋ]] ମୂଖ୍ୟ କେ. ଶିବନ ମତବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ।<ref name=":10">[https://www.livemint.com/science/news/vikram-lander-of-chandrayaan-2-located-on-moon-surface-isro-chief-k-sivan-1567931279318.html Vikram Lander of Chandrayaan-2 located on Moon surface: ISRO chief K Sivan]</ref> ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଂ ରଲ୍ୟାଣ୍ଡିଂର ୧୪ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିକ୍ରମ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ପାଇଁ ଇସ୍ରୋ ଏବଂ ନାସା ପକ୍ଷରୁ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ କୌଣସି ସଫଳତା ହାସଲ ହୋଇନଥିଲା। <ref name=":11">[https://khabar.odishatv.in/science/chandrayaan-2-mission-last-day-for-contact-lander-vikram-today/124137/ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ୨ : ବାଏ ବାଏ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିକ୍ରମ!]</ref>
 
ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ର ଅର୍ବିଟର୍‌ ଅତି କମରେ ୭.୫ ବର୍ଷ ଧରି ଜହ୍ନ ଚାରିପଟେ ପରିକ୍ରମା କରିବ ଏବଂ ଏଥିରେ ଥିବା ଅୱଲୋହିତ (infrared) କ୍ୟାମେରାଦ୍ୱାରା ଜହ୍ନର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳ କିମ୍ବା ବରଫର ଚିହ୍ନଟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବ ।<ref name=":3" /><ref name=":4">https://www.isro.gov.in/update/07-sep-2019/chandrayaan-2-latest-update</ref>
୯୦ କ ଧାଡ଼ି:
ମୁନ୍-ରୋବର୍‌-ପ୍ରଜ୍ଞାନ ।
 
ଏହି ମିଶନରେ ଅର୍ବିଟର୍‌ ଟିଅର୍ବିଟର୍‌ଟି ଚନ୍ଦ୍ରକକ୍ଷରେ ପାଖାପାଖି ୨ବର୍ଷ ପରିକ୍ରମା କରିବ। ତତ୍ ସଲଗ୍ନ ବିକ୍ରମ ଅର୍ବିଟର୍‌ ରୁଅର୍ବିଟର୍‌ରୁ ବିଛ୍ଛିନ୍ନ ହେବା ପରେ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଅବତରଣ କରିବାପରେ ମୁନ୍-ଲ୍ୟାଣ୍ଡରର ଅନ୍ତଃଗର୍ଭରେ ଥିବା ସ୍ୱଃଚାଳିତ ରୋବଟ୍ ମୁନ୍-ରୋବର୍‌ (ପ୍ରଜ୍ଞାନ) ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଗୋଟିଏ ଚନ୍ଦ୍ର ଦିନ (ଅର୍ଥାତ ପୃଥିବୀର ୧୪ ଦିନ) ଚଳପ୍ରଚଳ କରିବାର ଯୋଜନା ଥିଲା ।<ref>https://www.dharitri.com/79065/</ref> ୬ଟି ଚକଯୁକ୍ତ ରୋଭର ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଚଳପ୍ରଚଳ ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠର ରାସାୟନିକ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବାର ଯୋଜନା ଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ସେହି ଯାନ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ମାଟି କିମ୍ବା ଚଟାଣର ନମୁନା ମଧ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଥାନ୍ତା । ଏହି ବିଶ୍ଳେଷଣର ଫଳାଫଳ ସଂପର୍କିତ ତଥ୍ୟ କକ୍ଷଯାନ ମାଧ୍ୟମରେ ପୃଥିବୀ ସ୍ଥିତ ଇସ୍ରୋର ଗବେଷଣାଗାରରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବାର ଥିଲା ।[[ଫାଇଲ:GSLV Mk III M1, Chandrayaan-2 - Orbiter at SDSC SHAR 01.jpg|thumb|216x216_ପିକସେଲ|ମୁନ୍-ଅର୍ବିଟର୍‌]]
 
=== ଅର୍ବିଟର୍‌ ===
୨୪୯ କ ଧାଡ଼ି:
| rowspan="6" |ଲ୍ୟାଣ୍ଡର୍‌ ବିକ୍ରମର ଅବତରଣ
|2 September 2019 7:45 UTC
|ଲ୍ୟାଣ୍ଡର୍‌ ବିକ୍ରମ ଅରବିଟର୍ ରୁଅରବିଟର୍ରୁ ବିଛିନ୍ନ
|—
|127 km (79 mi)
୨୯୪ କ ଧାଡ଼ି:
 
=== ଉତକ୍ଷେପଣ ===
ପ୍ରଥମେ ଜୁଲାଇ ୧୫, ୨୦୧୯, ୨ଟା ୫୧ ମିନିଟ୍ ସମୟରେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨&nbsp;ଉତକ୍ଷେପଣ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ପ୍ରସ୍ତୁତି ସରିଥିବା ବେଳେ ଶେଷ ମୂହୁର୍ତ୍ତରେ (T-୫୬ ମି) ଯାନ୍ତ୍ରୀକ ତ୍ରୁଟି ଦେଖାଦେବାରୁ ଏହାକୁ ସ୍ଥଗିତ କରାଗଲା।<ref name=":8" /> ଇସ୍ରୋ ପକ୍ଷରୁ ଜାରି ବିବୃତିରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨କୁ ମହାକାଶକୁ ନେଇଯିବା ଲାଗି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବାକୁ ଥିବା ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରକ୍ଷେପଣ ଯାନ ଜିଏସଏଲଭି ଏମକେ-୩ ର୩ର କ୍ରାୟୋଜେନିକ ଷ୍ଟେଜରେ ତରଳ ହାଇଡ୍ରେଜେନ ଭରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ରାତି ୧ଟା ୩୪ରେ ଶେଷ ହୋଇଥିବଲା । ଏହା ପରେ ପରେ ସେଥିରେ ତ୍ରୁଟି ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ଉତକ୍ଷେପଣର ଠିକ ୫୬ ମିନିଟ୍ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ତ୍ରୁଟି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା।
 
ପରିଶେଷରେ ଜୁଲାଇ ୨୨, ୨୦୧୯, ଅପରାହ୍ଣ ୨ଟା ୪୩ ମିନିଟରେ ଏହାକୁ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଶ୍ରୀହରିକୋଟା ସ୍ଥିତ ସତୀଶ ଧଓ୍ଵନ ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ରରୁ ସଫଳତାର ସହ ଉତକ୍ଷେପଣ କରାଗଲା।<ref name=":1" />
୩୦୪ କ ଧାଡ଼ି:
 
=== ସେଲେନୋସେଣ୍ଟ୍ରିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ===
୨୩ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୃଥିବୀର ପରିକ୍ରମା କରି ଚନ୍ଦ୍ରର ଗୁରୁତ୍ୱାକର୍ଷଣର ପ୍ରଭାବରେ ଚନ୍ଦ୍ର କକ୍ଷ ପଥରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲା । ୭ ଦିନ ପରେ (ଉତକ୍ଷେପଣର ୩୦ ଦିନ ପରେ) ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ଚନ୍ଦ୍ରର କକ୍ଷ ପଥରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା ଏବଂ ୧୦୦X୧୦୦ କିଲୋମିଟରର ବୃତ୍ତାକାର ପଥରେ ଚନ୍ଦ୍ରର ପରିକ୍ରମା କରିଥିଲା ।<ref name=":2" /> ଚନ୍ଦ୍ରର କକ୍ଷପଥରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାର ଦୁଇ ଦିନ ପରେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରୁ ପ୍ରାୟ ୨୬୫୦ କିମି ଉଚ୍ଚରୁ ଚନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରଥମ ଫଟୋଚିତ୍ର ପଠାଇଥିଲା।<ref>[http://pragativadi.com/epaper/edition/468/bhubaneswar ISRO releases 2nd set of images of Chandrayaan 2]</ref> ଏହି ଫଟୋରେ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠ ଓ ସେଥିରେ ଥିବା ଗର୍ତ୍ତଗୁଡ଼ିକ, ଯେପରିକି ମାର ଓରିଏଣ୍ଟାଲ ବେସିନ ଓ ଆପୋଲୋ କ୍ରାଟର ଆଦି ସ୍ପଷ୍ଟଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଥିଲା । ପଶ୍ଚିମପାର୍ଶ୍ୱରେ ଅବସ୍ଥିତ ''ମାର ଓରିଏଣ୍ଟାଲ'' ହେଉଛି ସମତଳ ଅଭ୍ୟନ୍ତର ଥିବା ଏକ ବିଶାଳ ଗର୍ତ୍ତ ଯାହାକି ଅଗ୍ନୀ ଉଦଗୀରଣ ଦ୍ୱାରାଉଦଗୀରଣଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ସେହିପରି ଆପୋଲୋ କ୍ରାଟନର ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁରେ ଥିବା ଏକ ବିଶାଳ ଗୋଲେଇ ଭିତରେ ଥିବା ଖାଲୁଆ ଅଞ୍ଚଳ।<ref>[http://sambad.in/india-and-beyond/chandrayaan-2-sends-first-pic-of-moon-415578/ ଚନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରଥମ ଫଟୋ ପଠାଇଲା ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨]</ref>
 
=== ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଅବତରଣ ===
କ୍ରମଶଃ ଉତକ୍ଷେପଣର ୪୩ ଦିନ ପରେ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରୁ ୩୫କିମି ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ ଥିବାବେଳେ ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର୍‌, ଅର୍ବିଟର୍‌ରୁ ଅଲଗା ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ ଏହାର ବେଗ ୬,୦୦୦ କିମି ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟା ଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତି ୧୦ ମିନିଟ ପରେ ୭.୫ କିମି ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା ଏବଂ ଏହି ସମୟରେ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର୍‌ ରଲ୍ୟାଣ୍ଡର୍‌ର ବେଗ ୫୨୬ କିମି ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟା ହୋଇଥିଲା। <ref>https://www.businesstoday.in/current/economy-politics/why-last-15-minutes-of-chandrayaan-2-landing-are-most-crucial/story/377650.html</ref>ପରବର୍ତ୍ତୀ ୩୮ ସେକଣ୍ଡରେ ୩୩୧.୨ ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟା ବେଗ ସହ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରୁ ୫ କିମି ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଶେଷ କ୍ଷଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୂର୍ବନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଯୋଯନା ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲାବେଳେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ପଥରୁ ବିଚ୍ୟୁତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୨.୧ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତାରେ ଥିବା ସମୟରେ ଇସ୍ରୋ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ ବିଛିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲା।
 
===='''ହାର୍ଡ ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍'''====
୩୧୪ କ ଧାଡ଼ି:
=== ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ଥିତି ===
 
ଲ୍ୟାଣ୍ଡର୍‌ ବିକ୍ରମ ରେବିକ୍ରମରେ ଥିବା ବ୍ୟାଟେରୀ ଯୋଗୁ ଏହା ୧୪-୧୫ ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟକରିପାରିବ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରି ଇସ୍ରୋ ପକ୍ଷରୁ ଯୋଗାଯୋଗ ପାଇ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଇଥିଲା। ନାସାର ଜେଟ୍‌ ପ୍ରୋପୁଲସନ ଲ୍ୟାବ(ଜେପିଏଲ) ପକ୍ଷରୁ ଡିପ୍‌ ସ୍ପେଶ ନେଟୱର୍କ(ଡିଏସଏନ) ଦ୍ୱାରା ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିକ୍ରମ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବାକୁ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଯାଇଥିଲା। ହେଲେ ସଫଳ ହୋଇନଥିଲା।। ପୃଥିବୀର ୧୪ ଦିନ ଚନ୍ଦ୍ରର ଗୋଟିଏ ଦିନ ସହିତ ସମାନ। ଆଜି ଅପରାହ୍ନ ଅବତରଣ କ୍ଷେତ୍ର ରେକ୍ଷେତ୍ରରେ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ହେବ ଓ ସୌର ସଂପନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ ସୂଦ୍ଧା ଶକ୍ତିଭାବ ଯୋଗୁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହେବ।<ref name=":11" /> ଏହାପରେ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିକ୍ରମ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି ପୂର୍ବରୁ ଇସ୍ରୋ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଥିଲା।
 
<br />