"ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ" ପୃଷ୍ଠାର ସଂସ୍କରଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ତଫାତ
Content deleted Content added
Anshuman2111 (ଆଲୋଚନା | ଅବଦାନ) ଟିକେ Anshuman2111 ପୃଷ୍ଠାଟିକୁ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟରୁ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟକୁ ଘୁଞ୍ଚାଇଲେ: ଠିକ୍ ବନାନ |
Anshuman2111 (ଆଲୋଚନା | ଅବଦାନ) No edit summary |
||
୨ କ ଧାଡ଼ି:
{{Infobox person
| honorific_prefix =
| name =
| image =2064 aryabhata-crp.jpg
| image_size = 230px
| alt =
| caption = ଆଇ ୟୁ କା, ପୁନେଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି
| birth_name =
| birth_date = ସନ ୪୭୬
୧୯ କ ଧାଡ଼ି:
| nationality = [[ଭାରତ|ଭାରତୀୟ]]
| other_names =
| ethnicity = ଅସ୍ମକ,ଭାରତୀୟ
| citizenship =
| education =
୨୬ କ ଧାଡ଼ି:
| years_active =
| known_for =
| notable_works =
| style =
| influences =
୪୩ କ ଧାଡ଼ି:
}}
'''
== ଜୀବନୀ ==
୫୫ କ ଧାଡ଼ି:
=== ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତଥ୍ୟ ===
କିଛି ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ପ୍ରମାଣରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଆଶଙ୍କା କରାଯାଏ
== ରଚନାବଳୀ ==
ଖଗୋଳୀୟ ଗଣନା ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଗ୍ରନ୍ଥ '''ଆର୍ଯ୍ୟ-ସିଦ୍ଧାନ୍ତ'''ରେ ବହୁ ତଥ୍ୟ
=== ଆର୍ଯ୍ୟଭଟୀୟ ===
# ''ଗୀତିକ ପାଦ'': (୧୩ଟି ସୂତ୍ର): ସମୟର ବଡ଼ ଅବଧି - କଳ୍ପ, ମନ୍ୱନ୍ତର, ଯୁଗ ତଥା ଜ୍ୟା ର ବର୍ଣ୍ଣନା ଏବଂ ମହାଯୁଗର ସମୟସୀମା ୪୩.୨ କୋଟି ବର୍ଷ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଇତ୍ୟାଦିର ବର୍ଣ୍ନନା।
୭୨ କ ଧାଡ଼ି:
# ''ଗୋଲ ପାଦ'': (୫୦ଟି ସୂତ୍ର): ଆକାଶ କ୍ଷେତ୍ରର ଜ୍ୟାମିତିକ/ତ୍ରିକୋଣମିତିକ ପରିମାପ, କ୍ରାନ୍ତି ବୃତ୍ତ ଓ ଆକାଶର ଭୂମଧ୍ୟ ରେଖା, ପୃଥିବୀର ଆକାର, ଦିନ ଓ ରାତିର କାରଣ, ରାଶିଚକ୍ରର ସଙ୍କେତ ଇତ୍ୟାଦିର ବର୍ଣ୍ନନା।
== ଗଣିତକୁ ଅବଦାନ ==
୭୯ କ ଧାଡ଼ି:
ପ୍ରଥମେ ତୃତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀର "ବକ୍ଷଶାଳୀ ପାଣ୍ଡୁଲିପି"ରେ ଦର୍ଶା ଯାଇଥିବା ସ୍ଥାନ ନିରୂପଣ ଶୈଳୀ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଏ। ତାଙ୍କ ରଚନାବଳୀରେ ସେ ନିଶ୍ଚିତ ରୂପେ ଶୂନ୍ୟର ପ୍ରୟୋଗ କରି ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଫରାସୀ ଗଣିତଜ୍ଞ ଜର୍ଜ ଇଫ୍ରହଙ୍କ ମତ ଅନୁସାରେ; ରିକ୍ତ ଗୁଣାଙ୍କ ସହିତ ଦଶର ଘାତ ନିମନ୍ତେ ଏକକ ସ୍ଥାନ ଧାରକରେ ଶୂନ୍ୟର ଜ୍ଞାନ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟଙ୍କୁ ଜଣାଥିଲା।
କିନ୍ତୁ
| author = George. Ifrah | title = A Universal History of Numbers: From Prehistory to the Invention of the Computer | publisher = John Wiley & Sons | address = London
| year = 1998}}</ref>ସେ ମାତ୍ରା(ପରିମାଣ)କୁ ପ୍ରକାଶ କରିବା ନିମନ୍ତେ ସ୍ମାରକ(ନିମୋନିକ) ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ।<ref>{{Cite book | last1 = Dutta | given1 = Bibhutibhushan | surname2 = Singh | given2 = Avadhesh Narayan | year = 1962 | title = History of Hindu Mathematics | publisher = Asia Publishing House, Bombay | isbn = 81-86050-86-8 (reprint) | ref = harv | postscript = <!--None-->}}</ref>
୯୧ କ ଧାଡ଼ି:
"ଏକଶହରେ ଚାରି ଯୁକ୍ତ କରି, ଆଠ ଦ୍ୱାରା ଗୁଣନ କରି, ପୁଣି ୬୨,୦୦୦ ଯୋଗକଲେ ଏକ ବୃତ୍ତର ପରିଧି ନିରୂପଣ କରାଯାଇ ପାରିବ ଯାହାର ବ୍ୟାସ ୨୦,୦୦୦"<ref>{{cite book |title= Geometry: Seeing, Doing, Understanding (Third Edition) |last= Jacobs |first= Harold R. |year= 2003 |publisher= W.H. Freeman and Company |location= New York |isbn= 0-7167-4361-2 |page= 70}}</ref></blockquote>
ଏହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ବୃତ୍ତର ପରିଧି ଓ ବ୍ୟାସର ଅନୁପାତ ((୪ +୧୦୦) ×୮ +୬୨୦୦୦)/୨୦୦୦୦ =୬୨୮୩୨/୨୦୦୦୦ = ୩.୧୪୧୬, ଯାହାକି ପଞ୍ଚମ ସ୍ଥାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଠିକ ଅଟେ। ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଯେ
=== ତ୍ରିକୋଣମିତି ===
ଗଣିତ ପାଦ-୬ ରେ
: '' ତ୍ରିଭୁଜସ୍ୟ ଫଳାଶରୀରଂ ସମଦଳାକୋଟି ଭୁଜର୍ଧସମବର୍ଗଃ''
ଏହାର ଅନୁବାଦ ହେଉଛି "ଏକ ତ୍ରିଭୁଜ ପାଇଁ, ଅର୍ଦ୍ଧ-ପକ୍ଷ ସହିତ ଲମ୍ବତାର ପରିମାଣ(ଗୁଣନ) କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଅଟେ।"<ref>{{Cite book | author = Roger Cooke | title = History of Mathematics: A Brief Course
୧୦୫ କ ଧାଡ଼ି:
ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଭାରତୀୟ ଗଣିତଜ୍ଞ ମାନଙ୍କର ax + b = cy ସ୍ୱରୂପ ସମୀକରଣର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍କ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା ରହିଅଛି, ଯାହାକୁ '''ଅନିଶ୍ଚିତ ବହୁପଦୀୟ ସମୀକରଣ(Diophantine equation)''' କୁହାଯାଏ।
[[ଭାସ୍କର]]ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା
୨୦୦୬ ମସିହାରେ ଆର.ଏସ.ଏ. କନଫରେନ୍ସ(RSA Conference) ମାଧ୍ୟମରେ ଗୁପ୍ତ ବିଜ୍ଞାନ(କ୍ରିପ୍ଟୋଲୋଜି)ରେ ରୁଚି ରଖୁଥିବା ଗବେଷକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ କଳନାବିଧି ଓ ଶୁଲ୍ବ ସୁତ୍ର ଉପରେ ସାରଗର୍ଭକ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା।
=== ବୀଜ ଗଣିତ ===
:<math>1^2 + 2^2 + \cdots + n^2 = {n(n + 1)(2n + 1) \over 6}</math>
ଓ
୧୧୭ କ ଧାଡ଼ି:
== ଖଗୋଳ ବିଜ୍ଞାନକୁ ଅବଦାନ ==
<br />{{quote|"He believes that the Moon and planets shine by reflected sunlight, incredibly he believes that the orbits of the planets are ellipses."}}</ref><ref name=Hayashi08Aryabhata>Hayashi (2008), ''Aryabhata I''</ref>
=== ସୌର ପ୍ରଣାଳୀର ଗତିବିଧି ===
| editor-first = Christopher | title = Astronomy before the Telescope | pages = 123–142 | publisher = British Museum Press | place = London | year = 1996 | isbn = 0-7141-1746-3
| ref = harv | postscript = <!--None-->}} pp. 127–9.</ref> ପୃଥିବୀଠାରୁ ଦୂରତା ଅନୁସାରେ ଗ୍ରହମାନଙ୍କର ସ୍ଥିତି - [[ଚନ୍ଦ୍ର]], [[ବୁଧ]], [[ଶୁକ୍ର]], [[ସୂର୍ଯ୍ୟ]], [[ମଙ୍ଗଳ]], [[ବୃହସ୍ପତି]], [[ଶନି]], ଖଗୋଳ ବିଧା(asterism) ।<ref name=Ansari/>
=== ଗ୍ରହଣ ଓ ପରାଗ ===
=== ସମୟ ଅବଧି ===
ଆଧୁନିକ ଇଂରାଜୀ ସମୟକୁ ମାନଙ୍କ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କଲେ
=== ସୂର୍ଯ୍ୟ କୈନ୍ଦ୍ରୀୟତା ===
== ପ୍ରଭାବ ==
[[ଫାଇଲ:Aryabhata Satellite.jpg|thumb|୧୫୦px| ଆର୍ଯ୍ୟଭଟଙ୍କ ନାମରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଉପଗ୍ରହ]]
ଭାରତୀୟ ଖଗୋଳ ବିଜ୍ଞାନ ପରମ୍ପରାରେ
ଭାରତରେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ପଞ୍ଚାଙ୍ଗ ଗଣନା ପାଇଁ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟଙ୍କର ତିଥି ଗଣନା ତଥା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ପଦ୍ଧତିକୁ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ବିଭିନ୍ନ ଇସଲାମୀୟ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଓ ସନ ୧୦୭୩ରେ ପ୍ରଣିତ [[ଓମାର ଖୟାମ]]ଙ୍କ<ref>{{cite encyclopedia|title = Omar Khayyam|encyclopedia = The Columbia Encyclopedia|date = 2001-05|edition = 6|url = http://www.bartleby.com/65/om/OmarKhay.html|accessdate =2007-06-10}}</ref> ଜଲାଲି ତିଥିପତ୍ର(କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର) ଆର୍ଯ୍ୟଭଟଙ୍କ ଗଣନା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ।
== ଆଧାର ==
|