12137/12138 ପଞ୍ଜାବ ମେଲ  ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ରେଳ ଯୋନ ଅଧୀନରେ ଚାଲୁଥିବା ଏକ ସୁପରଫାଷ୍ଟ ଏକ୍ସପ୍ରେସ ଶ୍ରେଣୀର ଟ୍ରେନ । ଏହା ଦୈନିକ ମୁମ୍ବଇ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ଟର୍ମିନସରୁ ଫିରୋଜପୁର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥାଏ ।  

Punjab Mail
Overview
Service typeSuperfast
First service1 June 1912 as Punjab Limited
Current operator(s)Central Railway
Route
StartMumbai CST
Stops56 as 12137 Punjab Mail, 54 as 12138 Punjab Mail
EndFerozpur
Distance travelled1,930 km (1,199 mi)
Service frequencyDaily
On-board services
Class(es)AC 1st Class, AC 2 tier, AC 3 tier, Sleeper Class, General Unreserved
Seating arrangementsYes
Sleeping arrangementsYes
Catering facilitiesPantry Car attached
Observation facilities12027/12028 Chennai Mumbai CST Superfast Mail
Technical
Rolling stockStandard Indian Railway coaches
Track gauge
Operating speed110 km/h (68 mph) maximum
56.83 km/h (35 mph), including halts

ଇତିହାସ  ସମ୍ପାଦନା

ଜୁନ 1, 1912 ମସିହାରେ ତାହାର ପ୍ରଥମ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିବା ପଞ୍ଜାବ ମେଲ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ଇତିହାସରେ ସର୍ବପୁରତନ ଟ୍ରେନ ସେବା । ସେହି ସମୟରେ ଦି ପଞ୍ଜାବ ଲିମିଟେଡ ଭାବରେ ପରିଚିତ ଥିବା ଏହି ଟ୍ରେନ ବଲ୍ଲଡ ପିଅରଠାରୁ ପେଶାବର ଯାଇ ଚଳୁଥିଲା । ଏଥିରେ ମୁଖ୍ଯତଃ ବ୍ରିଟିଶ ଅଫିସର ଓ ଅନନ୍ୟ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଓ ତାଙ୍କ ପରିବାର ସିଧା ସଳଖ ଜାହାଜରୁ ଟ୍ରେନରେ ବସି ଉତ୍ତର ପଶ୍ଚିମ ସୀମାନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଯାଉଥିଲେ । 

1914 ମସିହାରେ ବାହାରୁଥିବା ଷ୍ଟ୍ରେସନ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ଟର୍ମିନସକୁ ପରିବର୍ତିତ ହେଲା । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ବିଭାଜନ ଯୋଗୁଁ ପେଶୱାର ପାକିସ୍ଥାନରେ ରହିବାରୁ ଟ୍ରେନ ଫିରୋଜପୁର ଯାଏ ଯାତ୍ରା କଲା । .

କୋଚ ସମୂହ  ସମ୍ପାଦନା

ଏହି ମେଲ ଟ୍ରେନରେ ମେଲ ବଗି ଭିନ୍ନ 1ଟି ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀ AC , 1ଟି 2 ଟାୟାର AC ,1ଟି 3 ଟାୟାର AC ତଥା ପ୍ରଥମ୍ସ ଶ୍ରେଣୀ ସହ , 5ଟି 3 ଟାୟାର AC ଓ 10ଟି ସ୍ଳିପର ଲାଗିଥାଏ । ଏଥିରେ 4ଟି ଅସଂରକ୍ଷିତ ବଗି ସହ ପାନ୍ତରୀ କାର ଭି ରହେ । 

 
12138 Punjab Mail - AC 1st cum AC 2 tier coach
 
12138 Punjab Mail - AC 3 tier cum AC 2 tier coach
 
12138 Punjab Mail - Sleeper Class coach

ସେବା  ସମ୍ପାଦନା

ଏହିଟ୍ରେନ 1930 କିଲୋମିଟର ଯାତ୍ରାପଥ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ 33 ଘଣ୍ଟା 55 ମିନିଟ ଲାଗେ । ଏହାର ହାରାହାରି ବେଗ 56.76 ଓ ଏହା ସୁପରଫାଷ୍ଟ ଶ୍ରେଣୀର । 

External links ସମ୍ପାଦନା

References ସମ୍ପାଦନା