ଜଳନ୍ଧର ଦେବ
ଜଳନ୍ଧର ଦେବ (୧୮୭୩-୧୯୫୨) ଓଡ଼ିଶାର ଦେବଗଡ଼ ଜିଲାରେ ଜନ୍ମିତ ଜଣେ ସାହିତ୍ୟିକ ଥିଲେ ।[୧][୨][୩] ସେ ବହୁ ପ୍ରବନ୍ଧ, ଗଳ୍ପ, ନାଟକ, କବିତା ଓ କାହାଣୀ ରଚନା କରି ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାକୁ ସେ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ।
ଜଳନ୍ଧର ଦେବ | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ୧୫ ଅକ୍ଟୋବର ୧୮୭୨ ଦେବଗଡ଼, ଓଡ଼ିଶା |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୯୫୨ |
| ବିଷୟ | ସାହିତ୍ୟିକ |
ଜଳନ୍ଧର ଦେବ ୧୭୭୨ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୧୫ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ, ବାମଣ୍ଡାର ରାଜା ବାସୁଦେବ ସୁଢଳ ଦେବଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଭାଇ ଥିଲେ । ଶୈଶବରୁ ମାତୃହରା ଜଳନ୍ଧରଙ୍କର ଲାଳନପାଳନ କରିଥିଲେ, ବାମଣ୍ଡାର ରାଜମାତା । ସୁଢଳ ଦେବଙ୍କ ପୁତ୍ର ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ଓ ଜଳନ୍ଧର ସହପାଠୀ ଥିଲେ । ଜଳନ୍ଧର ଦେବ ବାମଣ୍ଡା ଛାତ୍ର ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରଥମ ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ ଓ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ଦେବ ସଭାପତି ଥିଲେ । ୧୯୦୩ ମସିହାରେ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ଦେବ ସିଂହାସନରେ ବସିବାପରେ ଜଳନ୍ଧରଙ୍କୁ ଦେବାନ ଦାୟିତ୍ୱ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ଜଳନ୍ଧର ଆଜୀବନ ସାହିତ୍ୟ ସାଧନାରେ ବ୍ରତି ରହିଥିଲେ ।
ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା ସମ୍ପାଦନା
ଜଳନ୍ଧର ଦେବ, ୩୦ଟି ପ୍ରବନ୍ଧ, ୧୨ଟି ଗଳ୍ପ, ଗୋଟିଏ ନାଟକ, ଦୁଇଟି ଏକାଙ୍କିକା, କିଛି କବିତା ଓ ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ ରଚନା କରିଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରିକା ସହ ସଂଶ୍ଳିଷ୍ଟ ରହିଥିଲେ ଓ ସମ୍ପାଦନା ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
ରଚନାବଳି ସମ୍ପାଦନା
ଗଳ୍ପ ସମ୍ପାଦନା
- ଗୌରୀ ଓ କାହ୍ନୁ
- ଅତିଥି ସତ୍କାର
- ଅଶ୍ରୁଧାରା
- ବିବାହ ଭୋଜି
- ଜଳନ୍ଧର ରଚନବଳୀ
ସମ୍ପାଦନା ସମ୍ପାଦନା
ପ୍ରବନ୍ଧ ସମ୍ପାଦନା
- ବିବାହ ବିଚାର - ୧୯୨୮
- ବେଦ ଓ ହିନ୍ଦୁଧର୍ମ - ୧୯୫୨
- ବର୍ଣ୍ଣ ଓ ଜାତୀୟତା
- ଭାଗବତ ଗୀତା
ଭ୍ରମଣ କାହାଣୀ ସମ୍ପାଦନା
- ଡାଏରୀର କିୟଦଂଶ - ୧୯୫୨
ନାଟକ ସମ୍ପାଦନା
- ଉଦୟ ସଂଘ - ୧୯୩୪
କବିତା ସମ୍ପାଦନା
- ମେଘ ଭାବନା - ୧୯୩୪
- ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ - ୧୯୩୪[୬]
ମାନ ସମ୍ମାନ ସମ୍ପାଦନା
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ D. S. Rao (2004). Five Decades: The National Academy of Letters, India : a Short History of Sahitya Akademi. Sahitya Akademi. pp. 123–. ISBN 978-81-260-2060-7.
- ↑ Jatindra Mohan Mohanty (2006). History of Oriya Literature. Vidya. ISBN 978-81-903438-0-0.
- ↑ http://sahitya-akademi.gov.in/sahitya-akademi/publications/odia.pdf
- ↑ A History of Indian Literature: Struggle for freedom: triumph and tragedy, 1911-1956. Sahitya Akademi. 1991. ISBN 978-81-7901-798-2.
- ↑ "ସାହିତ୍ୟ ସାଧକ ଜଳନ୍ଧର ଦେବ". ସମ୍ବାଦ ୧୫/୧୦/୨୦୧୫ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୪. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 15 October 2015.
- ↑ Amaresh Datta (1987). Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo. Sahitya Akademi. pp. 915–. ISBN 978-81-260-1803-1.