କେନ୍ଦୁଝର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ

କେନ୍ଦୁଝର ବା କେଉଁଝର ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସମୟର ଏକ ଗଡ଼ଜାତ ବା ଦେଶୀୟ ରାଜ୍ୟ । ତତ୍କାଳୀନ ଓଡ଼ିଶାର ଦେଶୀୟ ବା ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ଥିଲା ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ରାଜ୍ୟ । ଅଧୁନାତନ ଓଡୀଶାର କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାରେ ଏହା ଅବସ୍ଥିତ । ଦେଶୀୟ ରାଜ୍ୟର ମିଶ୍ରଣ ସମୟରେ ଏହା ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ଭାରତ ସହିତ ମିଶିଥିଲା ।

Keonjhar State କେନ୍ଦୁଝର
ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ଯ of ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ
12th century–1948 →
Flag
Location of Keonjhar Keonjhar State in the Imperial Gazetteer of India
History
•	Established	12th century
•	Accession to the Union of India	1948
Area
•	1931	୮,୦୧୯ km2 (୩,୦୯୬ sq mi)
Population
•	1931	୪,୬୦,୬୦୯
	Density	୫୭.୪ /km2  (୧୪୮.୮ /sq mi)

ଇତିହାସ

କେନ୍ଦୁଝର ଗଡଜତ ରାଜ୍ୟ ସମ୍ଭବତଃ ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରଥମ ଭାଗରେ ରାଜା ଜତି ସିଂ (ଜ୍ୟୋତି ଭଞ୍ଜ)ଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ । ଜତି ସିଂ (ଜ୍ୟୋତି ଭଞ୍ଜ)ଙ୍କ ଭାଇ ଆଦି ସିଂ (ଆଦି ଭଞ୍ଜ) ଥିଲେ ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ।

ଅନ୍ୟ ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଜୟପୁର (ରାଜପୁତାନା)ର ମହାରାଜା ମାନ ସିଂଙ୍କ ପୁତ୍ର ଜୟ ସିଂ ପୁରୀକୁ ତୀର୍ଥାଟନ ସମୟରେ ଉତ୍କଳର ଗଜପତି ପ୍ରତାପେନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ କନ୍ୟା ପଦ୍ମାବତୀଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ବିବାହ ସମୟରେ ଯୌତୁକ ଭାବେ ସେ ହରିହରପୁର ରାଜ୍ୟ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଏହି ରାଜ୍ୟ ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଏବଂ କେନ୍ଦୁଝର ଦୁଇ ରାଜ୍ୟକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଥିଲା । ଜୟ ସିଂଙ୍କ ଔରସରୁ ପଦ୍ମାବତୀ ଆଦି ସିଂ ଏବଂ ଜୋତି ସିଂ ନାମକ ଦୁଇ ସନ୍ତାନର ଜନନୀ ହେଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ରାଜ୍ୟ ସୀମାରେ କୌଣସି ଏକ ଅଞ୍ଚଳ ବିଜୟ କରନ୍ତେ, ଗଜପତି ମହାରାଜା ଅଦ୍ଦି ସିଂଙ୍କୁ ଭଞ୍ଜ ଉପାଧୀ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।.

କେନ୍ଦୁଝର ଗଡ଼ଜାତର ଶାସକ

କେନ୍ଦୁଝର ଗଡଜାତର ଶାସକମାନେ ରାଜା ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଗଡଜାତର ରାଜକୀୟ ପ୍ରତୀକ (emblem) ଭାବେ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟ ମୟୁରଭଞ୍ଜର ରାଜକୀୟ ପ୍ରତୀକ ହିଁ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା ପ୍ରାକ୍‌ ସ୍ୱାଧୀନତା କାଳରେ ଏହି ଗଡଜାତର ରାଜାମାନେ ହେଲେ:

• ୧୬୮୮- ୧୭୦୦ ଜଗନ୍ନାଥ ଭଞ୍ଜ
• ୧୭୦୦ - ୧୭୧୯ ରଘୁନାଥ ଭଞ୍ଜ
• ୧୭୧୯-୧୭୩୬ ଗୋପୀନାଥ ଭଞ୍ଜ
• ୧୭୩୬-୧୭୫୭ ନରସିଂହ ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜ
• ୧୭୫୭- ୧୭୫୮ ଦାନେଶ୍ୱର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜ
• ୧୭୫୮- ୧୭୬୨ ଜଗତେଶ୍ୱର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜ
• ୧୭୬୨-୧୭୯୪ ପ୍ରତାପ ବଳଭଦ୍ର ଭଞ୍ଜ
• ୧୭୯୪-୧୮୨୫ ଜନାର୍ଦ୍ଦନ ଭଞ୍ଜ
• ୧୮୨୫- ୨୨ ମାର୍ଚ ୧୮୬୧ ଗଦାଧର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜ ଦେଓ
• ୪ ସେମ୍ଟେମ୍ବର ୧୮୬୧- ୨୭ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୦୫ ଧନୁର୍ଜୟ ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜ ଦେଓ
• ୨୭ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୦୫- ୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୨୬ ଗୋପୀନାଥ ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜ ଦେଓ
• ୧୯୦୬ -୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୨୬ ମ୍ୟାକମିଲାନ (State Superintendent)
• ୧୨ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୨୬-୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ବଳଭଦ୍ର ନାରାୟଣ ଭଞ୍ଜ ଦେଓ