କରଣ (ଜାତି)

(କରଣ ଜାତିରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

କରଣ ହେଉଛି ଭାରତର ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟରେ ବସବାସ ଏକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ । କରଣ ପଦବୀ ଏକ ବୃତ୍ତିଗତ ପଦବୀ ଥିଲା ଯାହା ନିମ୍ନର ସାକ୍ଷର ସଦସ୍ୟତଥା ଉଚ୍ଚ ଜାତିଦ୍ୱାରା ଦଖଲ କରାଯାଇଥିଲା । ସେମାନେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର କେତେକ ସ୍ଥାନରେ କରଣମ ପଦବୀରେ ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ ଓଡ଼ିଆ କହୁଛନ୍ତି ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏବଂ ବିହାରର କାୟସ୍ଥ ପରି ଓଡ଼ିଶାରେ ସମାନ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ପାରମ୍ପାରିକ ଭାବରେ ସେମାନେ ଐତିହାସିକ ଭାବରେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜକୀୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ରାଜକୀୟ ଅଦାଲତରେ ସରକାରୀ ରେକର୍ଡ ରକ୍ଷକ ଥିଲେ । ଆଜି ସେମାନେ ଏକ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଏବଂ ୪୦ ବର୍ଷ ଧରି ଓଡ଼ିଶାର ରାଜନୀତିକୁ ନେଇ ରାଜତ୍ୱ କରିଛନ୍ତି ।[୧][୨][୩][୪]

ଇତିହାସ ସମ୍ପାଦନା

ରାଜକୁମାର, ବ୍ରାହ୍ମଣ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ଜମି ଅନୁଦାନ ସ୍ୱୀକାର କରିବା ଏକ ନୂତନ ଶ୍ରେଣୀର ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ନିମ୍ନ ତଥା ଉଚ୍ଚ ଜାତିରୁ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ତଥାପି କରଣମାନେ କେବଳ ଦଶମ କିମ୍ବା ଏକାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସାମାଜିକ ଗତିଶୀଳତାର ମାଲିକାନା ଥିବା ଏକ ଭିନ୍ନ ଜାତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲେ । ସେହି ଅବଧି ପୂର୍ବରୁ ଶବ୍ଦର କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖ କେବଳ ଜାତିଗତ ଅନୁବନ୍ଧନ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଦିଗକୁ ସୂଚିତ କରେ ।

ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି ସମ୍ପାଦନା

କରଣମାନେ ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ଅଗ୍ରଗାମୀ ଜାତି ।[୫] ମଧ୍ୟସ୍ଥତାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ କରଣସ ଶାସକ ରାଜବଂଶକୁ କନ୍ୟା ଯୋଗାଇ ସାମାଜିକ ସିଡ଼ି ଚଢିଥିଲେ। ଏହାର ଏକ ଉଦାହରଣ ପୂର୍ବ ଗଙ୍ଗ ରାଜା ବଜ୍ରହସ୍ତ ତୃତୀୟଙ୍କ ଆରାସାଭାଲି ତମ୍ବା ପ୍ଲେଟରେ ମିଳିପାରିବ । ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶଯୁଗରେ ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ କରଣ ଜାଗିର ଜମି ପାଇଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଯୁଗରେ ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ରାଜନୀତିରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଏପରି ଯେ କରଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅନେକ ସଦସ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି, ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜନୈତିକ ଜାତି ଭାବରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି ।[୬]

ସାଙ୍ଗିଆ ସମ୍ପାଦନା

କରଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରମୁଖ ଉପନାମଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପଟ୍ଟନାୟକ, ମହାନ୍ତି, ଦାସ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[୭]

ଜଣାଶୁଣା ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ ସମ୍ପାଦନା

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  1. Raut, L.N. (2004). "JATI FORMATION IN EARLY MEDIEVAL ORISSA: REFLECTION ON KARANA (KAYASTHA CASTE)". Proceedings of the Indian History Congress. 65: 304–308. ISSN 2249-1937.
  2. Sachchidananda (1988). Social Change in Village India (in ଇଂରାଜୀ). Concept Publishing Company. ISBN 978-81-7022-206-4.
  3. Mohanty, Ramesh P.; Biswal, Durgesh Nandini (2007). Culture, Gender and Gender Discrimination: Caste Hindu and Tribal (in ଇଂରାଜୀ). Mittal Publications. ISBN 978-81-8324-199-1.
  4. Apr 13, Ashok Pradhan / TNN /; 2019; Ist, 07:05. "Reign of Patnaiks: 40 years and counting - Times of India". The Times of India (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-10-13. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  5. Matthies, Aila-Leena; Närhi, Kati (2016-10-04). The Ecosocial Transition of Societies: The contribution of social work and social policy (in ଇଂରାଜୀ). Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-03460-5.
  6. Verma, Pramit; Singh, Pardeep; Singh, Rishikesh; Raghubanshi, A. S. (2020-07-14). Urban Ecology: Emerging Patterns and Social-Ecological Systems (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier. ISBN 978-0-12-820731-4.
  7. "Devdutt Pattanaik: Descendants of Chitragupta". Mid-day (in ଇଂରାଜୀ). 2018-02-18. Retrieved 2022-10-13.
  8. Apr 13, Ashok Pradhan / TNN /; 2019; Ist, 07:05. "Reign of Patnaiks: 40 years and counting - Times of India". The Times of India (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-10-13. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)