କମଳାଦେବୀ ଚଟ୍ଟପାଧ୍ୟାୟ
କମଳାଦେବୀ ଚଟ୍ଟପାଧ୍ୟାୟ (୩ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୦୩ – ୨୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୮୮) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ସମାଜ ସଂସ୍କାରିକ ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ କାଳରେ ଭାରତୀୟ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ, ହାତବୁଣା ଲୁଗାର ପୁନର୍ଜାଗରଣ ଓ ସହଯୋଗଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ନାରୀମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ଅବସ୍ଥାର ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ ତାଙ୍କ ଅବଦାନ ପାଇଁ ସେ ଜଣା ।
କମଳାଦେବୀ ଚଟ୍ଟପାଧ୍ୟାୟ | |
|---|---|
 | |
| ଜନ୍ମ | ୩ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୦୩ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୨୯ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୮୮ (ବୟସ ୮୫) ବମ୍ବେ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଭାରତ |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ବେଡ଼ଫୋର୍ଡ଼ କଲେଜ (ଲଣ୍ଡନ) |
| ବୈବାହିକ-ସାଥୀ(s) |
କୃଷ୍ଣ ରାଓ (m. ୧୯୧୭–ପ୍ରକାଶନରେ ଅସୁବିଧା: ଅଜଣା ଚିହ୍ନ "୨" ।) |
| ସନ୍ତାନ | ରାମକୃଷ୍ଣ ଚଟ୍ଟପାଧ୍ୟାୟ |
| ପୁରସ୍କାର | ରମଣ ମାଗାସେସେ ପୁରସ୍କାର (୧୯୬୬) ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ (୧୯୫୫) ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ (୧୯୮୭) |
ଜାତୀୟ ନାଟ୍ୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୁଟୀରଶିଳ୍ପ ଏମ୍ପୋରିୟମ, ଏବଂ କ୍ରାଫ୍ଟସ କାଉନସିଲ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ ସମେତ ଅନେକ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ତାଙ୍କ ଦୂରଦର୍ଶିତା ଯୋଗୁ ଅଧୁନା ସକ୍ରିୟ । ସେ ଭାରତୀୟ ଲୋକଙ୍କ ଭିତରେ ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ନିମନ୍ତେ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ଓ ସମବାୟ ତୃଣମୂଳ ଅଭିଯାନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ । ଏଥି ନିମନ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ଶକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ରମାନଙ୍କଠାରୁ ଉଭୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆଗରୁ ଓ ପରେ କଠୋର ବିରୋଧାଭାସ ମିଳିଥିଲା ।
୧୯୭୪ ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ଜାତୀୟ ସଂଗୀତ, ନାଚ ଓ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଅକାଦେମୀଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସମ୍ମାନ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଅକାଦେମୀ ଫେଲୋସିପ ମିଳିଥିଲା ।[୧] ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା ୧୯୫୫ ମସିହାରେ ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ଓ ୧୯୮୭ରେ ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ ଉପାଧି ମଧ୍ୟ ମିଳିଥିଲା ।
କମଳାଦେବୀ ଚଟ୍ଟପାଧ୍ୟାୟଙ୍କ ବାବଦରେ ବହି ସମ୍ପାଦନା
- The Awakening of Indian women, Everyman's Press, 1939.
- Japan-its weakness and strength, Padma Publications 1943.
- Uncle Sam's empire, Padma publications Ltd, 1944.
- In war-torn China, Padma Publications, 1944.
- Towards a National theatre, (All India Women's Conference, Cultural Section. Cultural books), Aundh Pub. Trust, 1945.
- America,: The land of superlatives, Phoenix Publications, 1946.
- At the Cross Roads, National Information and Publications, 1947.
- Socialism and Society, Chetana, 1950.
- Tribalism in India, Brill Academic Pub, 1978, ISBN 0706906527.
- Handicrafts of India, Indian Council for Cultural Relations & New Age International Pub. Ltd., New Delhi, India, 1995. ISBN 99936-12-78-2.
- Indian Women's Battle for Freedom. South Asia Books, 1983. ISBN 0-8364-0948-5.
- Indian Carpets and Floor Coverings, All India Handicrafts Board, 1974.
- Indian embroidery, Wiley Eastern, 1977.
- India's Craft Tradition, Publications Division, Ministry of I & B, Govt. of India, 2000. ISBN 81-230-0774-4.
- Indian Handicrafts, Allied Publishers Pvt. Ltd, Bombay India, 1963.
- Traditions of Indian Folk Dance.
- The Glory of Indian Handicrafts, New Delhi, India: Clarion Books, 1985.
- Inner Recesses, Outer Spaces: Memoirs, 1986. ISBN 81-7013-038-7.
ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା
- ↑ "SNA: List of Sangeet Natak Akademi Ratna Puraskarwinners (Akademi Fellows)". Official website. Archived from the original on 4 March 2016.
ଅଧିକ ପଠନ ସମ୍ପାଦନା
- Kamaladevi Chattopadhyay: A Biography, by Reena Nanda. New Delhi: Oxford University Press, 2002.
- Vinay Lal, A Beautiful Mind: Looking back at the life of Kamaladevi Chattopadhyay, Indian Express, 25 October 2015.
- Devaki Jain, A Singular Woman, The Caravan, 1 July 2015.
- Amazing facts about Kamaladevi Chattopadhyay