ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାକୁ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ କରିବା ଦିଗରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନଙ୍କୁ ସ୍ୱୀକୃତି ସ୍ୱରୂପ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ୟୁନେସ୍କୋ କଳିଙ୍ଗ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଧନରାଶିର ସୁଧରୁ ଲବ୍ଧ ଅର୍ଥକୁ ପୁରସ୍କାର ଭାବେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ୧୯୫୨ମସିହାରୁ ଏହା ନିୟମିତଭାବେ (କେବଳ ୧୯୭୩ ଓ ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ଦିଆ ଯାଇନଥିଲା) ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇ ଆସୁଅଛି । କଳିଙ୍ଗ ଫାଉଣ୍ଡେସନ ସହ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା ପୁର୍ବକ ୟୁନେସ୍କୋ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ଏହି ମର୍ଯ୍ୟାଦାପୂର୍ଣ୍ଣ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ । ମୂଳରୁ କଳିଙ୍ଗ ପୁରସ୍କାର ଭାବେ ପରିଚିତ ଏହି ପୁରସ୍କାରକୁ ୨୦୦୯ରେ ୟୁନେସ୍କୋ କଳିଙ୍ଗ ପୁରସ୍କାର ଭାବେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି । ଏହି ପୁରସ୍କାର ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ୨୨ଟି ଦେଶର ୬୫ଜଣ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

କଳିଙ୍ଗ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ସମ୍ପାଦନା

ପୁରସ୍କାର ବର୍ଷ ବିଜେତାଙ୍କ ନାମ ଇଂରାଜୀରେ ନାମ ଦେଶ ଆଧାର
୧୯୫୨ ଲୁଇସ ଡି ବ୍ରୋଗଲି Louis de Broglie ଫ୍ରାନ୍ସ
୧୯୫୩ ଜୁଲିଆନ ହକ୍ସ୍ଲି Julian Huxley ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୫୪ ୱାଡେମାର କେମ୍ଫର୍ଟ Waldemar Kaempffert ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୫୫ ଅଗଷ୍ଟୋ ପାଇ ସନୟର Augusto Pi Suner ଭେନେଜୁଏଲା
୧୯୫୬ ଜର୍ଜ ଗ୍ୟାମୋ George Gamow ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୫୭ ବରଟ୍ରାଣ୍ଡ ରସେଲ Bertrand Russel ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୫୮ କାର୍ଲ ବୋନ ଫ୍ରିସ୍କ Karl von Frisch ଜର୍ମାନୀ
୧୯୫୯ ଜିନ ରଷ୍ଟାଣ୍ଡ Jean Rostand ଫ୍ରାନ୍ସ
୧୯୬୦ ରିଚି କାଲ୍ଡର Ritchie Calder ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୬୧ ଆର୍ଥର ସି କ୍ଲାର୍କ Arthur C. Clarke ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୬୨ ଗେରାର୍ଡ ପିଏଲ Gerald Piel ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୬୩ ଜଗଜୀତ ସିଂହ Jagjit Singh ଭାରତ
୧୯୬୪ ୱାରେନ ୱେବର Warren Weaver ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୬୫ ଇଉଜିନ ରାବିନୋୱିଚ Eugene Rabinovitch ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୬୬ ପଲ କଡେକ Paul Couderc ଫ୍ରାନ୍ସ
୧୯୬୭ ଫ୍ରେଡ ହଏଲ Fred Hoyle ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୬୮ ଗଭିନ ଡି-ବିୟର Gavin de Beer ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୬୯ କୋନରାଡ଼ ଲରେଞ୍ଜ Konrad Lorenz ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ
୧୯୭୦ ମାର୍ଗାରେଟ ମୀଡ Margaret Mead ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୭୧ ପିୟର ଅଗିୟର Pierre Augier ଫ୍ରାନ୍ସ
୧୯୭୨ ଫିଲିପ ଏଚ. ଆବେଲ୍ସନ Philip H. Abelson ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୭୨ ନିଗେଲ କାଲ୍ଡର Nigel Calder ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୭୩ ପୁରସ୍କାର ଦିଆହୋଇନାହିଁ Not awarded
୧୯୭୪ ଜସ ରେଇସ José Reis ବ୍ରାଜିଲ
୧୯୭୪ ଲୁଇସ ଏଷ୍ଟ୍ରାଡା Louis Estrada ମେକ୍ସିକୋ
୧୯୭୫ ପୁରସ୍କାର ଦିଆହୋଇନାହିଁ Not awarded
୧୯୭୬ ଜର୍ଜ ପୋଟର George Porter ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୭୬ ଆଲେକଜାଣ୍ଡାର ଓପାରିନ Alexander Oparin ଋଷିଆ
୧୯୭୭ ଫର୍ନାଣ୍ଡ ସେଗୁଇନ Fernand Seguin କାନାଡା
୧୯୭୮ ହୋଇମର ବୋନ ଡିଟଫର୍ଥ Hoimar von Ditfurth ଜର୍ମାନୀ
୧୯୭୯ ସର୍ଗୀ କ୍ୟାପିଜା Sergei Kapitza ଋଷିଆ
୧୯୮୦ ଆରିଷ୍ଟାଇଡେସ ବଷ୍ଟିଡାସ Aristide Bastidas ଭେନେଜୁଏଲା
୧୯୮୧ ଡେଭିଡ ଆଟ୍ଟେନବର୍ଗ David F. Attenborough ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୮୧ ଡେନିସ ଫ୍ଳାନେଗନ Dennis Flanagan ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
୧୯୮୨ ଓସୱାଲଡୋ ଫ୍ରୋଟା-ପେସୋ Oswaldo Frota-Pessoa ବ୍ରାଜିଲ
୧୯୮୩ ଅବଦୁଲ୍ଲା ଅଲ ମୁତି ଶରାଫୁଦ୍ଦିନ Abdullah Al Muti Sharafuddin ବଙ୍ଗଳାଦେଶ
୧୯୮୪ ୟେସ କପେନ୍ସ Yves Coppens ଫ୍ରାନ୍ସ
୧୯୮୪ ଆଇଗର ପେଟ୍ରିଆନଭ Igor Petryanov ଋଷିଆ
୧୯୮୫ ପିଟର ମେଡାୱାର Sir Peter Medawar ଇଂଲଣ୍ଡ
୧୯୮୬ ନିକୋଲାଇ ଜି. ବ୍ୟାସଭ Nicolai G. Basov ଋଷିଆ
୧୯୮୬ ଡେଭିଡ ସୁଜୁକି David Suzuki କାନାଡା
୧୯୮୭ ମାର୍ସେଲ ରଶ Marcel Roche ଭେନେଜୁଏଲା
୧୯୮୮ ଜର୍ନ କର୍ଟନ Björn Kurtén ଫିନଲାଣ୍ଡ
୧୯୮୯ ସାଦ ଅହମଦ ଶବାନ Saad Ahmed Shabaan ଇଜିପ୍ଟ
୧୯୯୦ ମିସବାହ-ଉଦ-ଦିନ-ଶାମି Misbah-Ud-Din Shami ପାକିସ୍ତାନ
୧୯୯୧ ରାଡୁ ଇଫ୍ତିମୋବିଶି Radu Iftimovici ରୋମାନିଆ
୧୯୯୧ ନରେନ୍ଦ୍ର କେ. ସେହଗଲ Narender K. Sehgal ଭାରତ
୧୯୯୨ ଜର୍ଜ ଫ୍ଲୋରେସ ୱାଲଦେସ Jorge Flores Valdés ମେକ୍ସିକୋ
୧୯୯୨ ପିଟର ଓକିବୁକୋଲା Peter Okebukola ନାଇଜେରିଆ
୧୯୯୩ ପିଏରୋ ଆଞ୍ଜେଲା Piero Angela ଇଟାଲୀ
୧୯୯୪ ନିକୋଲାଇ ଏନ. ଡ୍ରୋଜୋଭ Nikolai N. Drozdov ଋଷିଆ
୧୯୯୫ ଜୁଲିଏଟା ଫିଏରୋ ଗସମ୍ୟାନ Julieta Fierro Gossman ମେକ୍ସିକୋ
୧୯୯୬ ଜିରୀ ଗ୍ରୀଗର Jirí Grygar ଚେକ ରିପବ୍ଳିକ
୧୯୯୬ ଜୟନ୍ତ ଭି. ନାରଲିକର Jayant V. Narlikar ଭାରତ
୧୯୯୭ ଦୋରାଇରାଜନ ବାଲସୁବ୍ରମନୀୟନ Dorairajan Balasubramanian ଭାରତ
୧୯୯୮ ରେଜିନା ପାଜ ଲୋପେଜ Regina Paz Lopez ଫିଲିପାଇନ୍ସ
୧୯୯୮ ଏନ୍ନିଓ କଣ୍ଡୋଟି Ennio Candotti ବ୍ରାଜିଲ
୧୯୯୯ ମାରିଆନ ଆଡ୍ଡି Marian Addy ଘାନା
୧୯୯୯ ଏମିଲ ଗ୍ୟାବ୍ରିଲିୟାନ Emil Gabrielian ଆର୍ମେନିଆ
୨୦୦୦ ଏରନଷ୍ଟ ଡବ୍ଲ୍ୟୁ. ହାମବର୍ଗର Ernst W. Hamburger ବ୍ରାଜିଲ
୨୦୦୧ ଷ୍ଟିଫାନୋ ଫ୍ୟାଣ୍ଟୋନୀ Stefano Fantoni ଇଟାଲୀ
୨୦୦୨ ମ୍ୟାରିସେଲା ଶାଲଭାତିଏରା Marisela Salvatierra ଭେନେଜୁଏଲା
୨୦୦୩ ପରଭେଜ ହୁଡଭୟ Pervez Amirali Hoodbhoy ପାକିସ୍ତାନ
୨୦୦୪ ଜିନ ଅଡୋଜ Jean Audouze ଫ୍ରାନ୍ସ
୨୦୦୫ ଜିଟର ବରତୋଲେଟ୍ଟି Jeter Jorge Bertoletti ବ୍ରାଜିଲ
୨୦୦୬ ୟୁନେସ୍କୋର ନିୟମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ପୁରସ୍କାର ଦିଆହୋଇନଥିଲା No awards due to change of UNESCO rules
୨୦୦୭ ୟୁନେସ୍କୋର ନିୟମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ପୁରସ୍କାର ଦିଆହୋଇନଥିଲା No awards due to change of UNESCO rules
୨୦୦୮ ୟୁନେସ୍କୋର ନିୟମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ପୁରସ୍କାର ଦିଆହୋଇନଥିଲା No awards due to change of UNESCO rules
୨୦୦୯ ୟଶ ପାଲ Prof Yash Pal ଭାରତ [୧]
୨୦୦୯ ଜୁଆନ ଥୁଆନ Trinh Xuan Thuan ଭିଏତନାମ
୨୦୧୧ ରେନେ ରଲ ଡ୍ରକର କଲିନ Rene Raul Drucker Colin ମେକ୍ସିକୋ
୨୦୧୩ ଜିଆଙ୍ଗି ଲି Prof. Xiangyi Li ଚୀନ
୨୦୧୫ ଡିଏଗୋ ଗୋଲୋମ୍ବେକ Prof. Diego Andres Golombek ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା
୨୦୧୭ ଏରିକ ଜାକେମିନ Erik Jacquemyn ବେଲଜିଅମ [୨]
୨୦୧୯ କାର୍ଲ କୃସେଲନିକ Karl Kruszelnicki ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ [୩]
୨୦୨୧ ଜିନ ପିଅରି ଲ୍ୟୁମିନେଟ୍ Jean-Pierre Luminet ଫ୍ରାନ୍ସ [୪]

ପରିସଂଖ୍ୟାନ ସମ୍ପାଦନା

ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପୁରସ୍କାର ୨୨ଟି ଦେଶର ୬୫ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

  1. ଇଂଲଣ୍ଡ - ୧୦ଥର
  2. ଆମେରିକା - ୮ଥର
  3. ଫ୍ରାନ୍ସ - ୭ଥର
  4. ଭାରତ, ରୁଷ ଓ ବ୍ରାଜିଲ - ୫ଥର
  5. ଭେନେଜୁଏଲା, ମେକ୍ସିକୋ - ୪ଥର
  6. ପାକିସ୍ତାନ, ଜର୍ମାନୀ, ଇଟାଲୀ ଓ କାନାଡା - ୨ଥର
  7. ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ, ବାଂଲାଦେଶ, ଫିନଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ମିଶର, ରୋମାନିଆ, ନାଇଜେରିୟା, ଚେକ ରିପବ୍ଲିକ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ, ଘାନା ଓ ଆର୍ମେନିଆ - ୧ଥର

ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୬୦ଜଣ ବିଜେତା ହେଉଛନ୍ତି ପୁରୁଷ ଏବଂ ମାତ୍ର ୫ଜଣ ନାରୀ ।

ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

ବାହାର ଆଧାର ସମ୍ପାଦନା

  • "Kalinga Foundation Trust: List of Kalinga Prize Laureates". kalingafoundationtrust.com. Retrieved August 28, 2010.
  1. "Prof Yashpal to get UNESCO-Kalinga award". ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସ. Retrieved 16 January 2022.
  2. "Belgian scientist Erik Jacquemyn to receive UNESCO Kalinga Prize for the Popularization of Science". UNESCO. 2017-10-25. Retrieved 2018-07-04.
  3. Ryan, Claudine (2019-11-20). "Dr Karl wins UNESCO prize for turning generations on to science". ABC News (in ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିୟ ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2019-11-19.
  4. "French astrophysicist and cosmologist Jean-Pierre Luminet to receive UNESCO Kalinga Prize for the Popularization of Science | UNESCO". www.unesco.org (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-10-18.